تیم ملی فوتبال ایران از مدتها قبل صعودش به جام جهانی را قطعی کرده، ولی ماموریتش در این مسیر همچنان ادامه دارد. با وجود قطعی شدن سفر به قطر برای شاگردان دراگان اسکوچیچ، این تیم که بعد از روی کار آمدن این مرد کروات هنوز شکستی نداشته، به رویای تقریبا محالی میاندیشد که آن، قرار گرفتن در سید دوم جام جهانی است.
فیفا تصمیم گرفت از جامجهانی ۲۰۱۸ تیمها را بر اساس سیدبندی در گروهها قرار دهد و تنها تفکیک قارهای ملاک نباشد. ایران در جام جهانی در سید سوم قرار گرفت و با دو تیم قدرتمند همگروه شد. با مشخص شدن همین موضوع میتوان دریافت که حضور احتمالی ایران در سید دوم قرعه کشی جام جهانی چه اتفاق مهم و تاریخی خواهد بود.
علاوه بر این اتفاق احتمالی تاریخی، حضور در سید دوم به معنی قرار گرفتن در گروهی سادهتر و بالا رفتن شانس صعود از مرحله گروهی است. این مورد دوم، یعنی صعود از مرحه گروهی تا به حال برای فوتبال ایران رخ نداده و اگر چنین شود، بهترین نتیجه تاریخ فوتبال ایران در ادوار جام جهانی رقم خواهد خورد.
ناگفته پیداست که حضور در سید دوم، چه اهمیتی دارد، ولی این حضور به این سادگیها نخواهد بود. در جام جهانی پیش رو، ۳۲ تیم حاضر هستند که همگی در ۴ گلدان ۸ تیمی قرار میگیرند. این دستهبندی بسته به رتبه نهایی آنها در روز ۱۱ فروردین، یک روز قبل از مراسم قرعهکشی جام جهانی است.
رتبه تیمها هم بر اساس رنکینگ فیفا تعیین میشود به این ترتیب که تیمهایی که به جام جهانی صعود میکنند بر اساس رنکی که فیفا به آنها داده به ۴ گروه تقسیم میشوند. ۷ تیمی که رنکینگ بالاتری داشته باشند در سید اول قرار میگیرند و سیدهای بعدی هم ۸ تا ۸ تا مشخص میشوند. این وسط، اما اتفاق دیگری هم رخ داده و قطر، کشور میزبان، با وجود آنکه جایی در رنکینگ بالای فیفا ندارد، به دلیل میزبانی، در سید یک قرار میگیرد تا تعداد تیمهای سید اول هم به ۸ برسد. پس، تیمهای اول تا هفتم رنکینگ فیفا به علاوه قطر در سید اول قرار میگیرند. در این سید، تکلیف ۶ تیم مشخص است که با قطر تعدادشان به ۷ میرسد. فقط یک تیم دیگر شانس حضور در سید نخست را دارد که احتمالا به ایتالیا یا پرتغال برسد. این دو تیم در حال حاضر در رتبه هفت و هشت رنکینگ برترینهای فیفا قرار دارند، ولی با توجه به حضورشان در مرحله پلی آف جام جهانی، در خوش بینانهترین حالت ممکن فقط یکی از این دو تیم میتواند به جام جهانی صعود کند، چون اگر هر دو در مرحله نخست از پس رقبا بربیایند در مرحله بعدی باید به مصاف یکدیگر بروند. اگر هم هر دو حذف شدند که دانمارک با توجه به جایگاهی که در رنکینگ فیفا دارد به سید اول صعود میکند.
این موارد عنوان شد تا مشخص شود که ایران، تیمی که در حال حاضر در رده بیست و یکم رنکینگ فیفا قرار دارد، هیچ شانسی برای قرار گرفتن در سید اول نخواهد داشت.
ایران در سید دوم قرار میگیرد اگر...
حضور تیم ملی ایران در سید دوم نهایی نیست، ولی بسته به اتفاقاتی که میتواند شبیه به معجزه باشد، میتواند ممکن شود. اول اینکه برای حضور در سید دوم ۲ دیدار باقی مانده برابر کره جنوبی و لبنان اهمیت زیادی دارد و پیروزی در هر دو دیدار، میتواند شانس تیم ملی برای قرار گرفتن در سید دوم را افزایش دهد. پس اولین شرط حضور در سید دوم این است که ایران در دو جدال پیش رو موفق از زمین خارج شود.
این کوچکترین پیششرط حضور ایران در سید دوم است، چون بقیه اتفاقات از دست شاگردان دراگان اسکوچیچ خارج است. تکلیف ۸ تیم سید اول که تقریبا مشخص است. برای سید دوم هم که همین حالا حضور ۵ کشور دانمارک، هلند، آلمان، سوئیس و کرواسی قطعی است. میماند سه تیم دیگر تا پرونده سید دوم هم بسته شود. اینجا با توجه به رنکینگ تیمهای آمریکا و مکزیک و البته بازی به نسبت ساده آنها با پاناما و کاستاریکا، تقریبا به چیزی فراتر از معجزه نیاز است تا این دو به جام جهانی صعود نکنند و بخت ایران برای قرار گرفتن در این سید بالاتر برود. در حالت معمول و روی کاغذ باید آمریکا و مکزیک را هم مسافر جام جهانی دانست. اگر چنین شود، آن وقت سید دوم هم هفت تیمه میشود و فقط یک جای دیگر برای حضور در این سید باقی میماند که باید بین تیمهای مختلفی از جمله ایران تقسیم شود.
این تک بلیت مشتریهای زیادی دارد: اروگوئه، سوئد، سنگال، کلمبیا، ولز و ایران. در بین این تیمها فقط ایران صعودش به جام جهانی قطعی شده و بقیه همچنان باید مبارزه کنند. با این حال، تمامی این تیمها در رنکینگ کنونی فیفا بالاتر از ایران قرار دارند و اگر هرکدام به جام جهانی برسند طبیعتا شانس ایران از دست میرود. البته که خطر بیشتر، متوجه دو تیم اروگوئه و سنگال است که صعود مستقیم آنها میتواند رویای ایران برای قرار گرفتن در سید دوم را به باد دهد.
اروگوئه در حال حاضر در رده چهارم مرحه انتخابی کونمبول (آمریکای جنوبی) قرار دارد و باید به مصاف پرو و شیلی بروند. دو بازی آنها بسیار سخت است، ولی اگر پرو را شکست دهند و شیلی هم نتواند برزیل را شکست دهد آن وقت صعودشان قطعی میشود و در سید دوم قرار میگیرند و تک سهمیه باقی مانده را به دست میآورند. سنگال هم یک بازی دشوار برابر مصر دارد که اگر از آن سربلند بیرون بیاید کار ایران تمام است و باید دوباره به فکر قرار گرفتن در سید سوم باشد. جدال تیمهای اروپایی از جمله سوئد و ولز هم بسته به اتفاقاتی پیچیده دارد که امتیازات آنها را در رده بندی کلی، تقریبا نزدیک به امتیاز تیم ملی ایران میکند که با توجه به تعویق بازی اوکراین به دلیل حمله نظامی روسیه، این موضوع بعدها مشخص میشود و چندان نمیتوان به صورت قطعی دربارهاش اظهار نظر کرد.
با این حال، مورد مشخص اینکه اگر اروگوئه و یا سنگال بتوانند در بازیهای پیشرو موفق ظاهر شوند آن وقت جای احتمالی ایران در سید دوم را میگیرند و شاگردان اسکوچیچ بختی نخواهند داشت. در این میان تنها وضعیت کلمبیا آشفته است و به نظر میرسد آنها کار سختی برای گرفتن سهمیه جام جهانی در منطقه آمریکای جنوبی داشته باشند.
چرا ایران باید برنده شود؟
توضیحات بالا مشخص میکند ایران در شرایطی شانس خواهد داشت که اتفاقات زیادی رقم بخورد، ولی لازمه آن موفقیت در دو دیدار باقی مانده است. یکی دیگر از موضوعاتی که این برتری را مهم جلوه میدهد وضعیت تیمی مثل پرو است. پرو فعلا در رده بندی فیفا پشت سر ایران در رده بیست و دوم دنیا قرار دارد. این تیم هنوز شانس صعود به جام جهانی از طریق سهمیه کونمبول (آمریکای جنوبی) را دارد. فیفا هم به تازگی عنوان کرده تیمی که به پلیآف با دیگر قارهها برود، مستقیما در سید چهارم قرار میگیرد. این موضوع اهمیت حضور در رده پنجم مرحله انتخابی جام جهانی در آمریکای جنوبی را دو چندان میکند. در مرحله انتخابی جام جهانی در آمریکای جنوبی اروگوئه فعلا چهارم و پرو در رده پنجم است. اگر همین توالی حفظ شود، اروگوئه به جام جهانی میرسد و در سید دوم قرار میگیرد، اما اگر جای این دو تیم عوض شود، اروگوئه باید به مصاف تیم پنجم آسیا در پلیآف برود و نهایتا به سید چهارم صعود میکند. اینجاست که اهمیت بردن بازیهای پیش رو برای تیم ملی زیاد میشود، چون اگر ایران امتیاز از دست بدهد و پرو در بازیهای پیش رو کسب امتیاز کند، ممکن است پرو که فعلا یک پله پایینتر از ایران است در رتبهبندی از ایران عبور کند و آن وقت با خارج شدن تیم مهمی مثل اروگوئه از چرخه بختهای حضور در سید دوم، باز هم ایران شانسی برای قرار گرفتن در این سید نداشته باشد.