« محمد اسلامی » معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در دولت سیزدهم، اخیراً گفتگوی تفصیلی با خبرنگار ماداشت.
اسلامی که در دولت قبل به عنوان وزیر راه و شهرسازی فعالیت داشت، با روی‌کار آمدن دولتِ سیزدهم به امیر آباد رفت و فعالیت خود را به عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی از سر گرفت.
از آنجایی که مذاکرات بین نمایندگان کشورمان و اعضای ۱+۴ در وین در جریان است، اهمیت این گفتگو را دوچندان می‌کند.
وی در این گفتگو ضمن اشاره به شکست فشار حداکثری غرب علیه کشورمان و بازگشت آنها به پای میز مذاکره، گفت: این تدبیر که «ما هم بازگشت از تعهدات را دنبال کنیم» موجب شد که آنها به میز مذاکره بازگردند.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: امروز هم دلیل آنکه گفتگو در سطح دیپلماتیک صورت می‌گیرد، این است که ما مطمئن باشیم که به صورت واضح، روشن و بدون هیچ‌گونه ابهامی، بهانه‌ها سلب شده و تحریم‌ها در چارچوب برجام لغو می‌شود و آن تعهدات و تضامینی که باید وجود داشته باشد و راستی‌آزمایی که باید از ادعای آنها اتفاق بیفتد، در بخش مربوط به حوزه‌های اجرایی کشور که بیشتر در حوزه اقتصادی، بانکی، پولی و تجارت کشور است، بتواند اثبات شود و به روشنی نشان داده شود که مسائل حل شده است و در پرتو آن، ما هم به تعهدات خود در برجام بازگردیم و تعهداتمان را در وضعیت برجام ادامه دهیم.
اسلامی به اهمیت سند جامع و راهبردی صنعت هسته‌ای هم اشاره می‌کند و با بیان اینکه ما خود را موظف و مکلف به اجرای سند راهبردی هسته‌ای می‌دانیم، می‌گوید: کنترل فرمان صنعت هسته‌ای ما در تهران و نه وین است.
مشروح این گفتگوی تفصیلی را در زیر بخوانید:
به عنوان سوال اول عملکرد صنعت هسته‌ای ما در دهه ۸۰ و ۹۰ پُر سر و صدا بود و هر روز شاهد اخبار و اطلاعاتی از این صنعت ملی بودیم و به شکلی مردم ما در معرض بمباران خبری قرار داشتند، اما چند سالی است که در سکوت رفته است و انگار آن سال‌ها شبیه یک شوی سیاسی بوده است. می‌خواهم بپرسم قرار است صنعت هسته‌ای در حد یک شوی سیاسی باشد یا به سمت صنعتی شدن و تولید برق هسته‌ای برای سراسر کشور حرکت کند. چه برنامه‌ای از طرف سازمان انرژی اتمی ایران در دوره ریاست شما در نظر گرفته شده است؟
بسم الله الرحمن الرحیم. نکته حائز اهمیت این است که همه این سروصداها و کنش‌ها و واکنش‌های رسانه‌ای و خبری، خواسته یا ناخواسته کشور ما را به سمت محدودیت یا محرومیت از حقوق مسلم خود در بهره مندی از منافع فناوری صلح آمیز هسته‌ای هدایت می‌کند. برخلاف روال مقرر و چارچوب قانونی، خیلی از فرصت‌ها و قابلیت‌هایی که ما در اختیار داشتیم و باید در خدمت رشد و تعالی ایران اسلامی قرار می‌گرفت، در محاق محدودیت‌ها افتاد و صنعت هسته‌ای کشور را پرهزینه کرد.
اما آنچه برای ما مسلم است و اراده دولت سیزدهم بر آن قرار گرفته، این است که به یاری حق تعالی صنعت هسته‌ای به طور همه جانبه و نظام مند پیشرفت کند و جلوه‌ها و مؤلفه‌های مؤثر آن در زندگی مردم بیشتر نمایان شود. ما با این تفکر و رویکرد، برنامه تحولی و توسعه‌ای سازمان انرژی اتمی را دنبال می‌کنیم و امیدواریم بتوانیم در برنامه‌ای که برای افق ۱۴۲۰ طراحی و تدوین شده است، بهره برداری بهینه از مواهب فناوری صلح آمیز هسته‌ای را کاملاً دگرگون کنیم و به یاری حق تعالی به عنوان کشوری که در تراز جهانی حرف برای گفتن و دستاوردی برای ارائه کردن دارد، ظاهر شویم.
موضوعی که برای ما حائز اهمیت است اینکه مرتبه و رتبه فناوری هسته‌ای به لحاظ علمی، فناوری و صنعتی، رتبه بالایی است و کشورهایی که به مرحله بهره مندی از این دستاورد علوم و فنون نوین وارد می‌شوند به یک ارتقای قابل ملاحظه در زنجیره ارزشی که علم می‌تواند ایجاد کند، نائل می‌شوند. به دست آوردن این زنجیره برخوردار از ارزش والا دیگر یک ژست و هیاهو نیست؛ بلکه یک واقعیت انکارناپذیر است که می‌تواند به عنوان گره گشای بسیاری از مسائل و معضلات و تسهیل کننده بسیاری از موارد باشد و زمینه مناسب را برای پیشرفت کشور فراهم کند. همچنین فناوری صلح آمیز هسته‌ای در حوزه‌های مختلف آن می‌تواند از حجم و گستره کاستی‌ها و کمبودها بکاهد و دیگر صنایع مورد نیاز کشور و ملت را در معرض یک جهش و حرکت جهادی قرار دهد که در ادامه این مصاحبه و در فرصت‌های مشابه به تبیین و تشریح آن خواهم پرداخت.
در برخی از رسانه‌ها موضوعی مطرح شده است که برخی از دانشمندان و پرسنل صنعت هسته‌ای در سال‌های گذشته به علت سکون، از این مجموعه جدا شده و یا حتی کنار گذاشته شده‌اند، شما برنامه‌ای برای بازگشت این افراد دارید؟
متاسفانه این یک تیتر خبری عاری از حقیقت است که خیلی هم در این سال‌ها به کرات شنیده شده است اما با واقعیت بسیار فاصله دارد. اینکه بگوییم عذر دانشمندان هسته‌ای را خواستند و این عزیزان را از این صنعت ملی جدا کرده‌اند؛ تقریباً ما دانشمند هسته‌ای نمی‌شناسیم که از مجموعه این صنعت جدا شده باشد. بلکه اشخاصی به دلایلی جدا شدند. حال با هر انگیزه و نیتی بوده، این افراد تمایل داشته‌اند که به بخش‌های دیگر بروند اما بحث اخراج دانشمندان یک بحث انحرافی است.
به بیان دیگر اشخاصی بوده‌اند که جویای کار با یک وضعیت متفاوت بودند و از سازمان جدا شدند و رفتند. ولی این ریزش، رویش نیز داشته است. آنچه حائز اهمیت است، اینکه این موضوع یک فضاسازی و نوعی جوسازی است که کاملاً ساختگی هم است، برای اینکه روحیه یأس در بدنه سازمان انرژی اتمی ایران تزریق شود. چون اگر اخبار رسانه‌های بیگانه را رصد کنید، به خصوص بنگاه‌های خبرپراکنی رژیم غاصب صهیونیستی، به دنبال ایجاد رعب و وحشت و تعریف یک فضای ناامن و ایجاد تردید در بدنه کارکنان و متخصصان سازمان هستند که این یک هدف تبلیغاتی و عملیات روانی است که احساس ناامنی را به بدنه سازمان القا کنند؛ به طوری که در جذابیت و علاقه به خدمت یا ماندگاری و تعلق سازمانی در افراد را مورد تردید قرار دهند و موجی از یأس و ناامیدی ایجاد کنند. این مسئله جریان فعالی بوده است که در این چند سال با همین نوع القائات دنبال شده است.
اینجانب بار دیگر با تاکید و بر اساس تحقیق می گویم هر کسی که دانشمند بوده، دانشمند هسته‌ای بوده، سابقه کار در سازمان دارد و به دلیلی رنجور شده و شرایط محیط را نامناسب یافته و نتوانسته فعالیت کند، دعوت می‌کنم، که به جمع دوستان و یاران خود بازگردد؛ ما با آغوش باز استقبال می‌کنیم. موضوع حائز اهمیت این است که سازمان انرژی اتمی ایران یک سازمان علمی و تحقیقاتی است و ما باید این سازمان را به سمت صنعتی شدن هدایت کنیم. وقتی از رشد باز می‌ایستیم که مسیر صنعتی شدن ما، مسدود شده باشد. وقتی صنعتی نشویم، در تحقیقات محدود، جذابیت و کارآمدی خود را از دست می‌دهیم و نیروی انسانی ما نمی‌تواند به آن شادابی و نشاط مطلوب دست یابد. بنابراین استراتژی اصلی ما حرکت به سمت صنعتی شدن این سازمان است که صنعتی شدن موجب می‌شود گستره فعالیت‌هایمان در همه زمینه‌ها وسیع‌تر شود و بتواند پیشرفت ما را تسهیل کند. بدین معنا که یک بخش از فعالیت ما مصروف انباشت سرمایه علمی و پژوهشی و تلاش‌های تحقیقاتی است که در محیط‌های پژوهشی صورت می‌گیرد و بخش دیگر محصول تقاضایی است که بروز و ظهور می‌یابد. این دو با یکدیگر یک توازن حرکتی به وجود می‌آورند و موجب می‌شوند که جذابیت خدمت در سازمان انرژی اتمی افزون بشود.
خوشبختانه در سازمان انرژی اتمی نگاه جناحی و حزبی به هیچ وجه کارساز نیست و اصلاً جای ورود نگرش حزبی و سیاسی وجود ندارد. اشخاص دیدگاه‌های مختلفی دارند و به کار مشغول هستند. هزاران نفر در بخش‌های مختلف فعالیت می‌کنند. به قدری دامنه کار وسیع است و جاذبه برای آن وجود دارد که افراد بیشمار تحصیلکرده در رشته‌های مختلف می‌توانند در فرصت‌های شغلی مرتبط با تخصص و مهارت خود مشغول به کار شوند و به فعالیت بپردازند و هیچ دلیلی برای عدم همکاری مشاهده نمی‌شود. همه ما در سطوح مختلف خود را سربازان رهبر حکیم انقلاب (مد ظله العالی) و ملت بزرگ ایران می‌دانیم.
به نظر می‌رسد، اوضاع نطنز در سال‌های گذشته چه از لحاظ حفاظتی و چه از لحاظ تأمین زیرساخت‌های لازم برای افزایش غنی‌سازی مناسب نبوده است. گویا مدیران قبلی که در این سایت هسته‌ای فعالیت می‌کردند، قرار است مجدداً ابقاء شوند و این کار تداوم یابد. آیا این مسئله با رویکرد شما و مدیریت جدید مقداری در تناقض نیست؟ زیرا که شما درباره توسعه و ارتقاء صنعت هسته‌ای صحبت کردید؟
در حال حاضر انتصابات جدیدی صورت گرفته است و اشخاص جدیدی مشغول به کار شده‌اند. اینکه روند گذشته در مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن (سایت نطنز) متأثر از نگاه مدیریتی خاصی بوده یا به لحاظ امنیتی علل و عوامل اتفاقاتی که در نطنز افتاده چه چیزی بوده، در جای خود قابل بحث و بررسی است و موضوعی است که با نگاه کارشناسی مورد پیگیری قرار گرفته است. عوامل بروز آن حوادث شناسایی و دنبال شده و قبل از آغاز مسئولیت اینجانب در سازمان انرژی اتمی نیز این بحث مطرح بوده است.
در حال حاضر برای رویکردهای جدید، اشخاصی را منصوب کردیم که توان فنی، مدیریتی، اجرایی و قابلیت لازم را داشته باشند که بتوانند همگرا کار کنند. شما نمی‌توانید تیمی را که به کار می‌گیرید، عناصر ناسازگار را به دلیل اینکه خیلی باکفایت هستند، در درون شبکه مدیریت خود به کار بگیرید. افرادی که به هر دلیل و در هر شرایطی ناهمگون هستند، نمی‌توانند کار کنند؛ چون تبادل و تعامل جزو مولفه ها و عناصر اصلی کار جمعی است. در صنعت یک زنجیره در هم تنیده و نظام مند باید به طور مستمر فعال باشد.
سازمان انرژی اتمی از بن و بنیاد، دانش‌بنیان است و در بخش دانش‌بنیان، ساختار ماشین‌محور نیست بلکه انسان‌محور است. انسان‌ها باید به یک فرهنگ، فکر و رویکرد را عمیقاً و از عمق جان باور داشته باشند. این هماهنگی، هم افزایی و یکسان به موضوع نگاه کردن، مهم است که بتواند همبستگی و هم‌افزایی را به معنای عمیق آن به وجود بیاورد و تأثیرگذاری داشته باشد تا از این رهگذر بتوانیم یک همگرایی را به صورت پایدار شاهد باشیم و آنها بتوانند ارزش ماندگار ایجاد کنند.
ما با این تفکر انتصابات را انجام دادیم. اشخاصی هم بودند که نیازی به تغییرشان نبود چون سواد، تعهد و انگیزه خدمت دارند و عملکرد خوبی داشتند. سازمان انرژی اتمی یک تشکیلات سیاسی نیست که بگوییم عناصر آن، نماد فلان تفکر سیاسی هستند. سازمان انرژی اتمی متعلق به تفکر اصیل انقلاب اسلامی و ثمره اندیشه‌های بلند امام امت (ره) و رهبر فرزانه انقلاب است.
اخیراً مقامات غربی از جمله «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا اذعان کرده است که ایران در مذاکرات موقعیت برتر را دارد. سازمان انرژی اتمی در ادامه چه تمهیداتی را برای حفظ این موقعیت برتر در نظر گرفته است؟
به طور کلی دشمنان، بدخواهان و رقبای جمهوری اسلامی ایران، خاصه غربی‌ها اظهاراتی را که بیان می‌کنند و یا از عملکرد ما تمجید می‌کنند و یا رویکرد ما را تقبیح می‌کنند، از سر صدق نیست و منافقانه است. هر یک از مواضع آنها یک پازل از آن پازل اصلی و نقشه‌ای است که برای پیشبرد برنامه‌هایشان هربار از یک حنجره بیان می‌شود که بر ما فشار وارد کنند؛ یا فشار از جنس اینکه ما را به غفلت وادار کند و بگوییم «وضع ما خوب است و افراد در مورد ما اینگونه صحبت می‌کنند» یا اینکه رعب ایجاد کنند که ما دچار بیم و هراس شویم. مانند محدودیت زمانی که اعلام می‌کنند، زمان تمام شده است یا موضوع مضحک گریز هسته‌ای، اینها اتهاماتی است که از سال‌ها پیش زده می‌شود. چنین مسائلی را نمی‌توان به عنوان مرجع در نظر گرفت، ولی خوب است که ببینیم و بشنویم ولی تأمل کردن بر روی آن ارزشی ندارد. این اظهارات جملگی تحرکات تبلیغاتی و جنگ روانی است.
موضوعی که برای ما حائز اهمیت است اینکه اولاً همه آنها اعتراف کردند و ما باید این مسئله را مرتب بنویسیم، بیان کنیم و در تاریخ ثبت شود. اگرچه به مردم ما فشار آوردند و بر کشور ما هزینه‌های سنگینی را تحمیل کردند، ولی سیاست فشار حداکثری و عملیات روانی حداکثری به شکست انجامید. ما باید این شکست مفتضحانه و تاریخی را ثبت کنیم که تحریم‌های وضع شده علیه جمهوری اسلامی ایران را در تاریخ بشر برای هیچ کشوری اعمال نکرده بودند. این کار برای دشمنان انقلاب و نظام ما، مایه رسوایی است.
چنین تحریمی را بر هر ملتی، کشوری و دولتی روا می‌داشتند، در ساعات و روزهای اولیه نظام و حکومت ساقط می‌شد ولی جمهوری اسلامی ایران به لطف الهی و با هدایت‌های داهیانه مقام معظم رهبری -که خداوند ایشان را برای این ملت و سرزمین حفظ کند- توانست آن طرح‌ها را به شکست بکشاند و آنها در دستیابی به اهداف سیاست فشار حداکثری ناکام ماندند.
در کنار این مسئله با این تدبیر که «ما هم بازگشت از تعهدات را دنبال کنیم» موجب شد که آنها به میز مذاکره بازگردند و امروز هم دلیل آنکه گفتگو در سطح دیپلماتیک صورت می‌گیرد، این است که ما مطمئن باشیم که به صورت واضح، روشن و بدون هیچ‌گونه ابهامی، بهانه‌ها سلب شده است و تحریم‌ها در چارچوب برجام لغو شود و آن تعهدات و تضامینی که باید وجود داشته باشد و راستی‌آزمایی که باید از ادعای آنها اتفاق بیفتد، در بخش مربوط به حوزه‌های اجرایی کشور- که بیشتر در حوزه اقتصادی، بانکی، پولی و تجارت کشور است- بتواند اثبات شود و به روشنی نشان داده شود که مسائل حل شده است و در پرتو آن، ما هم به تعهدات خود در برجام بازگردیم و تعهداتمان را در وضعیت برجام ادامه دهیم که این مسئله حائز اهمیت، امروز در دستور کار وزارت امور خارجه است.
وضعیت دستاوردهای اخیر چگونه خواهد بود، آیا قرار است کنار گذاشته شود یا به عنوان یکسری تضامین حفظ شود؟
دستاوردهای صنعت عزت آفرین هسته‌ای جزو افتخارات کشور است بخصوص در ماه‌های اخیر که با سرعت بسیار مناسب و خوبی انجام شد؛ این یک عامل ظرفیت ساز است که طرف‌های مقابل نسبت به آن اعتراف کردند و اعتراف به این حقیقت، در تاریخ انقلاب اسلامی ماندگار است که ما این ظرفیت را در اختیار داریم. آنها باید بپذیرند که دست از تحریم و مزاحمت برای جمهوری اسلامی ایران بردارند. جمهوری اسلامی ایران همیشه پرچمدار صلح، مبارزه با افراطی‌گری و تروریسم بوده است. شهداء و انسان‌های والامقام و بزرگ‌مردانی همچون سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی که کشور در راه مبارزه با تروریسم تقدیم نهضت اسلامی کرده، ثابت می‌کند که ملت بزرگ ایران خواهان صلح و امنیت است و با هیچ‌گونه ناامنی‌سازی و طرح‌هایی که موجب شود ساختار امنیتی منطقه به هم بریزد، همراه و همدل نخواهد بود.
من فکر می‌کنم آنها این پیام را به وضوح شنیده‌اند و اینکه مطرح می‌کنند، ایران به گریز هسته‌ای رسیده، یک بهانه و حرف نخ‌نما شده است که این اتهام به جمهوری اسلامی ایران وارد نیست. آنها باید دست از این شرارت‌ها و اتهامات بردارند و اجازه دهند کشور ما مسیر خودش را در چارچوب منافع ملی خودش و با رعایت مصالح واقعی کشورهای منطقه و همسایگان، ادامه دهد.
آیا دستاوردهایی مانند غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم قرار است در داخل کشور بماند، یا به خارج از کشور منتقل شود؟
برجام، چارچوب اقدامات است و بر اساس برجام عمل خواهد شد. اینکه این دستاورد چگونه مورد بهره‌برداری قرار گیرد، بستگی به نتایج مذاکرات دارد و تیم مذاکره‌کننده که مسئولیت آن با وزارت امور خارجه است، آن را دنبال کند.
یعنی ما بر اساس برجام، (بعد از حصول توافق احتمالی در وین) اورانیوم ۶۰ درصد نخواهیم داشت؟
اجازه دهید تیم مذاکره‌کننده، مذاکراتش را انجام دهد.
اخیراً برخی از قانونگذاران آمریکایی طرحی را با عنوان «بانک هسته‌ای در خاورمیانه» مطرح کرده‌اند. واکنش جمهوری اسلامی ایران و سازمان انرژی اتمی نسبت به این طرح چیست؟ آیا ما برنامه‌ای برای صادرات دستاوردها و محصولات هسته‌ای به کشورهای منطقه داریم که نیازی به تاسیس بانک هسته‌ای آمریکایی‌ها نباشد؟
این مسئله از حرف‌های غیرواقع‌بینانه‌ای است که شنیده می‌شود. جمهوری اسلامی ایران عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی است، سند پادمان را امضا کرده، متعهد و عضو NPT است، به منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای اعتقاد دارد و به مفاد آن پایبند است و هیچ انحرافی در فعالیت‌های هسته‌ای‌اش وجود نداشته است.
اینکه کشورها را از برکات و ثمرات فناوری صلح آمیز هسته‌ای محروم کنند، لابلای جملاتی که دو نماینده با هم امضا کردند، مشهود است؛ اینکه کسی کار هسته‌ای انجام ندهد و فناوری هسته‌ای محدود به چند کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد، خلاف قانون است و هیچ کشوری این مسئله را قبول نمی‌کند که همه را محروم کنند و آنها همه چیز را در اختیار داشته باشند. این مسئله کاملاً واضح و روشن است که اعتبار چنین اظهاراتی تنها برای سیستم دولت آمریکا است.
در جریان سفر آیت‌الله رئیسی به مسکو چه قراردادهایی در حوزه انرژی هسته‌ای به امضا رسید و آیا ما به زودی شاهد توسعه فاز دوم نیروگاه بوشهر با همکاری روس‌ها هستیم؟
خوشبختانه اخبار سفر حضرت آیت‌الله رئیسی به روسیه در سطح وسیعی منتشر شد، قرارداد احداث واحدهای دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر برقرار است و پروژه در دست اجراست ولی ما در زمانبندی تا حدودی عقب‌ماندگی داریم و کمتر از ۲.۵ سال این پروژه تأخیر دارد. در این راستا زمانبندی پروژه را بازنگری و مذاکره کردیم.
تأخیر از طرف روس‌ها بوده است؟
پروژه کمتر از ۲.۵ سال تأخیر داشت. مسئله حائز اهمیت آن است که در حال تفاهم در خصوص زمانبندی جدید هستیم که ان‌شاءالله بتوانیم به این فرآیند سرعت دهیم.
برای بسط علوم و فناوری هسته‌ای در حوزه‌هایی مثل کشاورزی، رادیو داروها و لیزر در دوران مدیریت شما چه برنامه ریزی هایی شده است؟
گام اول، مسئله مهمی که در زمینه توسعه صنعت هسته‌ای بر روی آن تمرکز کرده‌ایم، بحث ظرفیت برق اتمی است که با استفاده از مطالعات انجام شده، برای ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید هدف‌گذاری کردیم. در لایحه بودجه ۱۴۰۱ این مسئله را به عنوان یک ماده واحده و بند مستقل آورده‌ایم و مطمئن هستیم که با توجه به شرایطی که در پیش‌رو است، حتماً می‌توانیم با مشارکت سازندگان داخلی و خارجی این توسعه کمی و کیفی را در حوزه تأمین برق به انجام برسانیم که یک گام بسیار بزرگ است و می‌تواند در صنعت و ساخت‌وساز صنعتی کشور و بالا بردن تراز فناوری تأثیرگذار باشد.
گام دوم در حوزه کشاورزی و محیط‌زیست است که پرتودهی‌ها در حوزه بذر و موضوعات مرتبط با کشاورزی از جمله دفع آفات، ارتقا ظرفیت ماندگاری و انبارمانی اتفاق می‌افتد. با استفاده از مطالعات نظام جامع لجستیک وزارت راه و شهرسازی و همراهی همدلانه وزارت جهاد کشاورزی، ایران را با ورود به مرحله ساخت تجهیزات به صورت بومی به ۱۲ قطب پرتودهی تعریف و تبدیل کردیم؛ چون ما تاکنون متأسفانه نسبت به این موضوع یک عقب‌ماندگی داشتیم و تجهیزاتی که داشتیم عمدتاً از خارج وارد می‌شد، برای اولین‌بار برای ساخت داخلی این تجهیزات اقدام کردیم که بتوانیم توسعه پرتودهی را برای بخش کشاورزی و موادغذایی آغاز کنیم.
بخش‌هایی را داریم که در سه نقطه از کشور در حال رخ دادن است ولی ظرفیت آن محدود است. امیدواریم با طرح ۱۲ قطب پرتودهی در کشور، بتوانیم تأثیر قابل ملاحظه‌ای در بهره‌وری و بازدهی بخش کشاورزی و همچنین در بخش مربوط به ماندگاری آن -که بر اقتصاد و معیشت کشاورز و باغدار تأثیرگذار است- عملیاتی کنیم و از این طریق سهم کشور در سبد صادرات محصولات ایرانی به سایر کشورها از یک استاندارد بین‌المللی معتبر برخوردار شود و تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما بتوانند از آن بهره‌مند شوند. بنابراین این گام دوم است و ساخت این تجهیزات با مشارکت بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شده است.
موضوع سوم رادیو داروها است. در این بخش بیش از ۴۰ نوع رادیو دارو در دست تولید داریم و این روند با تمام توان رو به گسترش خواهد بود. سالانه حدود یک میلیون بیمار از این ظرفیت در بخش تشخیصی و بخش درمانی استفاده می‌کنند و گام‌های دیگری هم برای ظرفیت سازی در تولید رادیو داروها برداشته‌ایم که ان شاءالله این پروژه‌ها در سال ۱۴۰۳ و قبل از پایان دولت به بهره برداری خواهند رسید و یک تحول اساسی و ماندگار در باخش رادیو داروها به وجود خواهیم آورد.
موضوع دیگری که باز در این راستا در دست اقدام داریم، بحث طراحی و ساخت رآکتورهایی است که می‌توانند در حوزه تولید ایزوتوپ‌های صنعتی فعالیت کنند. بسیاری از صنایع کشور به فناوری هسته‌ای نیاز مبرم دارند، اما تحریم هستند و سازمان انرژی اتمی به آنها کمک می‌کند.
با توجه به تحریم‌ها علیه برخی از صنایع، سازمان انرژی اتمی این مسئولیت را برعهده گرفته است تا بتوانیم به صورت تولید داخل به پالایشگاه‌های نفت و گاز، پتروشیمی، کارخانجات فولاد و سیمان کمک کنیم. اینها در سیستم‌های اندازه گیری و کنترل به خصوص در شروع فرآیندهای حساس از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. در حال حاضر ما یار و مددکار آنها هستیم و با سرمایه گذاری جدید امیدواریم بتوانیم گستره فعالیت خود را گسترش دهیم.
در موضوع آب شیرین‌کن‌های هسته‌ای چه اقداماتی انجام شده است؟
تولید آب شیرین با رآکتورهای هسته‌ای را در دست مطالعه داریم اما هنوز به لحاظ اقتصادی به عنوان الگوی برتر اثبات نشده است. مقالات و مطالبی ارائه شده که باز هم یکی از مواردی است که در کنار توسعه فعالیت‌های تولید برق هسته‌ای مد نظر قرار گرفته است.
این «بایدها» چه زمانی به «فعلیت» می‌رسد؟
اینکه واژه باید به کار می بریم یک «سند و برنامه راهبردی» است که در دستور کار قرار گرفته است. در بحث رادیو داروها و توسعه آن اهداف تعیین شده حداکثر تا پایان دولت سیزدهم محقق می‌شود. تولید ۱۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای تا سال ۱۴۲۰ یکی از اهداف کلان سازمان انرژی اتمی ایران است که با جدیت دنبال خواهد شد.
موضوع قابل اهمیت این است که ما یک چشم انداز و سیاست روشن و اهداف کمی و کیفی و یک برنامه زمان بندی ۲۰ ساله را مدنظر قرار دادیم که سازمان را هم از منظر جهانیان و ایرانیان به عنوان یک مجموعه دارای تعهد مشخص معرفی می‌کند. ما خود را موظف و مکلف به اجرای این سند راهبردی می‌دانیم و با تمام توان در این مسیر حرکت می‌کنیم؛ کنترل فرمان صنعت هسته‌ای ما در تهران است نه وین.
ملت عزیز ایران ثمرات و برکات سازمان انرژی اتمی را بیشتر و بیشتر در زندگی خود مشاهده خواهند کردند. بخشی از دستاوردها به مرور به نتیجه می‌رسد و بخشی در طولانی مدت به نتیجه می‌رسد. چون سرمایه گذاری در بخش هسته‌ای، سنگین و در مواردی دیربازده است. احداث نیروگاه‌های اتمی تقریباً در قیاس با سایر نیروگاه‌ها ۳-۲ برابر هزینه بیشتر دارد، اما وقتی مقایسه بهره وری و بازدهی سرمایه و صفر شدن آلاینده‌ها را با هزینه‌های زیست محیطی که نیروگاه‌های فسیلی به جامعه تحمیل می‌کند را با هم مقایسه می‌کنید، برتری با نیروگاه‌های هسته‌ای است. اینها محاسبه شده و زمان بندی براساس اقتضائات و شرایط تعریف می‌شود.
اخیراً یک سری تجهیزات از سایت کرج به سمت اصفهان و نطنز منتقل شده است. آیا این تجهیزات در زیرساخت‌های احداثی جدید که در نطنز قرار دارد، تحت نظارت آژانس باقی می‌ماند؟
آنچه را که تحت نظارت آژانس بوده، پادمانی است و طبق پادمان انجام می‌شود و تعریف آنچه در بخش برجامی است، تعریف آن در حقیقت داشتن تجهیزات مانیتورینگ است که با جابجایی‌هایی که برای دور شدن از یک نوع تهدیدات انجام می‌دهیم، متناسب با آن باید اقدام شود.
فرض را بر این می‌گیریم که غربی‌ها به تعهدات خود و برجام بازگردند اما اگر در مذاکرات (وین) اتفاق دیگری بیفتد، در نحوه تعامل ما و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تغییری به وجود می‌آید؟
خیر؛ آژانس چارچوب و اساسنامه دارد و طبق پادمان باید با آن رفتار کرد. آژانس یک سازمان بین المللی است و رویه‌های خود را دارد و ما طبق همان رویه‌ها با این نهاد بین المللی تعامل می‌کنیم. مسائل مربوط به تعاملات با کشورهای عضو گروه ۱+۵ و ایران موضوع دیگری است. رابطه ما با آژانس مطابق مقررات و ضوابط ادامه خواهد یافت.
توافقاتی که اخیراً با آژانس داشتیم به کجا رسید؟
پرونده‌ها در حال پیشرفت است.
در پایان اگر نکته‌ای یا پیامی برای طرف‌های خارجی دارید، بفرمایید.
نکته حائز اهمیت، اتهاماتی است که به ایران در بحث گریز هسته‌ای می‌زنند. مثلاً می‌گویند (ایران سه هفته و یا سه روز تا گریز هسته‌ای فاصله دارد.) اینها یک دروغ و فریب بزرگ است که به ایران نسبت می‌دهند. تمام صحبت هم این است که می‌خواهند ما در حوزه فناورهای پیشرفته حضور پیدا نکنیم. جمله تاریخی که اوباما گفته بود، نباید فراموش شود. وی گفته بود که اگر دست من بود تمام پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای ایران را باز می‌کردم و از بین می‌بردم. واقعاً هدفشان هم همین است. با وجود این مزاحمت‌ها، نخواستن‌ها، همراهی نکردن و اخلال ایجاد کردن‌های دشمنان با لطف الهی و همت جوانان برومند در سازمان انرژی اتمی رشد کردیم و به این تراز جهانی رسیدیم. آنها طبق قانون باید ما را کمک و پشتیبانی می‌کردند، که نکردند. حتی در برجام کلی تعهد کردند و هیچکدام را انجام ندادند. ما به صورت بومی و خود اتکاء به لطف الهی به این تراز رسیدیم. غرب با این دروغ و فریب می‌خواهد کشورها هیچ مؤلفه ای از مؤلفه‌های قدرت را نداشته باشند.
حتی در بحث‌های اقتصادی که بحث تجارت آزاد و اقتصاد باز را مطرح می‌کنند و فضای کشور را به عنوان فضای باز مطرح می‌کنند و همه چیز را در اختیار حکومت‌های خارج قرار می‌دهند، در راستای گسترش و حاکمیت استکبار حرکت می‌کنند که حکومت‌ها را فاقد اختیار و ظرفیت کنند تا ملت‌های مستقل، قدرت فرماندهی نداشته باشند. این بی اختیار کردن ارکان یک کشور، بدون ظرفیت کردن به اسم اصلاحات اقتصادی، همه دام شیطان و مکر ابلیس است. برای اینکه کشورها را همچنان در مشت خود نگه دارند تا بتوانند حکمرانی کنند و ما نباید فریب بخوریم. باید به لحاظ اقتصادی قدرتمند باشیم و پول ملی خودمان را حراست و حفاظت کنیم که به مردم آسیب نرسد. با تمام این مشکلات و چالش‌ها، آینده از آن ملت بزرگ ایران است.
