آنچه در سینما و سریال سازی به عنوان ژانر یا گونه جاسوسی و امنیتی و حتی پلیسی می‌شناسیم در واقع زیرژانر «اکشن» است. البته برخی آثار پلیسی‌اند که کاملاً جنبه معمایی دارد و اثری از عناصر اکشن در آن نیست؛ مثل سریال «هرکول پوآرو» یا «خانم مارپل»؛ در میان سریال‌های کلانتر و شلیک نهایی هم نوعی معماگونه و رازگونه، پرونده‌های پلیسی پیش رفت. مدت‌هاست در تلویزیون و سینما کمتر وارد ژانر اکشن و پلیسی می‌شوند البته این روزها « مرد بازنده » مهدویان شاید نوعی از این فضا باشد که با گره‌گذاری به استقبالِ گره‌گشایی میرود.
اولین نمونه آثار امنیتی در تلویزیون به سال 1375 و مجموعه «دومین انفجار» به کارگردانی نادر مقدس بازمی‌گردد. داستان این مجموعه درباره تلاش عده‌ای خرابکار برای منفجر کردن یک مرکز مخابراتی بود. بعد از این سریال، حدود 10 سال در تولید و پخش چنین آثاری فاصله افتاد. در نوروز سال 1385 که با عزاداری آخر صفر همزمان بود، سریال «وفا» به کارگردانی محمدحسین لطیفی روی آنتن میرود که با استقبال هم مواجه شود و از جمله آثاری است که هنوز هم می‌تواند در بازپخش مخاطب را پای تلویزیون بیاورد. یکی از اتفاقات جالبِ این‌گونه سریال‌ها، شناخته شدنِ بازیگرانش است. همان اتفاقی که برای پوریا پورسرخ به واسطه نقش ژوبینِ این سریال افتاد.
سریال راستش را بگو
سریال دیگر در این حوزه، «راستش را بگو» به کارگردانی محمدرضا آهنج بود که در سال 1391 روانه آنتن شد. این مجموعه درباره فعالیت‌های خرابکاری و تلاش ماموران امنیتی برای خنثی‌سازی این‌گونه فعالیت‌ها بود. البته انتقاداتی هم برآن وارد شد مبنی بر این که چهره‌ای که از مأموران امنیتی در این سریال نشان داده می‌شود منطبق بر واقعیت نیست اما به هر حال در زمان پخش، مخاطبان خاص خودش را داشت.
مجموعه «پیدا و پنهان» یکی دیگر از سریال‌های تلویزیونی با محور مسائل امنیتی بود که فرامرز قریبیان نقش فرمانده را در این سریال بازی می‌کرد؛ اما بعد از دو قسمت که درباره مسائل امنیتی در حوزه اقتصاد بود، کارگردان آن تغییر کرد و شهرام شاه‌حسینی پشت دوربین آمد. البته دلیل این تصمیم مشخص نشد اما گروه بازیگران عوض شد و بیژن امکانیان جایگزین فرامرز قریبیان شد.
سریال آسمان من
سریال «آسمان من» محمدرضا آهنج هم مجموعه امنیتی دیگری بود که با محوریت فعالیت گروه امنیت پرواز ساخته شد. اثر پُربازیگری که روند تولیدش هم طولانی بود. «تعبیر وارونه یک رویا» سریال دیگری بود که آقای جیرانی در اوایل دهه نود با محوریت مسائل امنیتی روی آنتن برد. این سریال درباره محافظت از دانشمندان کشور بود. یکی از تکنیک‌هایی که آقای جیرانی در این سریال و البته سریال «مرگ تدریجی یک رویا» از آن بهره برد، استفاده از دو قاب موازی در کادر در برخی سکانس‌ها بود که باعث شد مخاطبان بهره بیشتری از سریال ببرند.
سریال «فاکتور هشت» رضا کریمی کار متفاوتی در این حوزه به شمار میرود. بحث واردات و قاچاق دارو، احتکار دارو و مسائلی که با جان مردم سروکار دارد و متأسفانه بازیچه دست عده‌ای سودجو قرار گرفته را سوژه قرار داد. احمد معظمی در چند سال اخیر با ساختِ سریال‌های متعددی در حوزه امنیتی و جاسوسی، به عنوان کارگردانِ‌امنیتی‌ساز تلویزیون شناخته می‌شود. او سریال‌هایی همچون «سارق روح»، «ترور خاموش» و «خانه امن» را روی آنتن برد و در دو سه ماه گذشته هم «سرجوخه» را با موضوع اینفلوئنسرها و سایت‌های قمار به آنتن شبکه سه سیما رساند.
سریال گاندو
سریال «گاندو» جواد افشار هم فصلِ دیگری از سریال‌های امنیتی را به نمایش درآورد. کاری که با صراحت وارد موضوع نفوذ و پرونده‌های جاسوسان آمریکایی و انگلیسی شد. فساد و خیانت برخی اهالی قدرت و ارتباط آنها با کشورهای بیگانه را در کنار مبارزه با فعالیت‌های تروریستی به تصویر کشید. وحید رهبانی در نقش مأموری به نام «محمدآقا» ایفای نقش کرد.
پشت صحنه سریال «مارماهی»- تصویری که نگین صدق‌گویا بازیگرش در فضای مجازی منتشر کرد
در کنار سریال‌هایی که مطرح شدند، سریال «تمام رخ» یا «مارماهی» به کارگردانی محمود معظمی این روزها در سکوتِ‌خبری کار خودش را پیش می‌برد. حرف و حدیثِ بسیاری درباره موضوعِ امنیتی و جاسوسی این سریال به میان می‌آید. پیگیری‌های تسنیم نشان می‌دهد این سریال در اواخر تصویربرداری قرار دارد. بحث خانواده و آدم‌هایی را نشان می‌دهد که شخصیت متزلزلی دارند؛ می‌توانند تحصیل‌کرده باشند و فریب بخورند. طمعِ پول زیاد در فقدانِ امنیت و عشق در خانواده باعث می‌شود آدمی به خیانت و حتی وطن‌فروشی تن دهد.
قرار است در «تمام رخ» یا مارماهی که هنوز نامِ قطعی این سریال نیستند به این معضلات اشاره شود. معضلاتی که گاهی اوقات افرادِ فریب خورده را تا آلوده شدن در سایت‌های شرط‌بندی می‌کشاند. زندگی کاراکترهای این سریال خصوصاً شخصیت‌های محوری داستان، عادی و طبیعی پیش میرود تا اینکه برای بدست آوردن پولِ بیشتر راه خطا را به مسیرِِ درست ترجیح می‌دهند؛ تا مرزِ وطن‌فروشی و خیانت پیش می‌روند اما باز کانونِ گرم خانواده است که جلوی این به آخرِ خط رسیدن را می‌گیرد.
گفته می‌شود اثر جدید محمود معظمی که پیش از این «تکیه بر باد»، «بوی باران» و چند اپیزودِ «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» را ساخته می‌تواند یکی از گزینه‌های ماه رمضانِ تلویزیون باشد. شبکه‌اش مشخص نیست و در سیمافیلم تهیه می‌شود. باید دید کدام یک از شبکه‌ها و در چه زمانی این سریال را روی آنتن خواهند برد؟ آیا با توجه به سابقه پخش «گاندو» در ایام نوروز و استقبال خوب مخاطبان، دوباره سیمافیلم و سیما یک سریال امنیتی را در کنداکتور مناسبتی قرار خواهند داد یا «مارماهی»- «تمام رخ» در زمانی دیگر، رنگِ آنتن را می‌بیند؟
گفته می‌شود این سریال از مرز 80 درصد تصویربرداری گذشته و بازیگرانش این روزها در تهران به کار خودشان ادامه می‌دهند. علیرام نورایی در آخرین گفت‌وگوی خود با تسنیم به این نکته اشاره کرده بود که به تازگی در جمعِ بازیگران این سریال قرار گرفته است. پیگیری‌ها نشان می‌دهد رحیم نوروزی، آرش آصفی، معصومه بافنده، احسان امانی، ویدا جوان، نگین صدق گویا، مهدی سلوکی، بهزاد خداویسی، کاظم هژیرآزاد، رحمان باقریان، علیرام نورایی، شیدا یوسفی و وحید نفر در این سریال ایفای نقش می‌کنند. یکی از نکاتِ جالب بازگشت مهوش وقاری به تلویزیون با این سریال تلویزیونی است و او در این مجموعه نقشِ متفاوتی را بازی می‌کند.
هنوز تعدادِ قسمت‌های این سریال قطعی نشده و حدوداً 30 قسمت است.
البته تلویزیون، سریال دیگری هم با فضای امنیتی-اجتماعی برای پخش خواهد داشت که نامِ آن «طلاق» و کاری از ابوالقاسم طالبی است. این سریال به دلیل سرقت سینه موبیل و تجهیزات، توقف داشته و احتمالاً با ادامه تصویربرداری و پیشرفتِ قابل توجهی که دارد، سیمافیلم و معاونت سیما می‌توانند برای کنداکتورِ خود روی این مجموعه هم حساب باز کنند.
