شبکه خبری فاکس نیوز آمریکا، در این نامه با هشدار علیه توافق هسته ای دیگری بدون تایید کنگره آمده است که هرگونه توافق با ایران به همان سرنوشت توافق ۲۰۱۵ دولت باراک اوباما دچار خواهد شد که در دولت دونالد ترامپ لغو شد.
در نامه جمهوریخواهان خطاب به بایدن آمده است که اگر بدون تأیید رسمی کنگره، توافقی را با ایران امضا کنید، این توافق موقت و غیرالزام‌آور خواهد بود و به همان سرنوشت برجام دچار خواهد شد.
جمهوری خواهان کنگره در نامه خود با مطرح کردن برخی خواسته های ایران اظهار داشتند که ایران خواهان تضمین شده است که ایالات متحده تا زمان پایبندی ایران به مفاد برجام، دیگر تحریم‌هایی را علیه ایران وضع نکند.
این نمایندگان تصریح کردند برخلاف توافق دولت اوباما، هر توافقی با ایران باید از تایید کنگره برخوردار باشد.
حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در گفت و گوی اختصاصی روزنامه فایننشیال تایمز که روز چهارشنبه نتشر شد، گفت که واشنگتن قاصر از رسیدگی به خواسته ایران مبنی بر ارائه تضمین در مورد عدم خروج طرف های امضاکننده برجام از این توافق بوده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران گفت: افکار عمومی در ایران به دلیل خروج آمریکایی ها از برجام نمی تواند گفته های رئیس یک حکومت، چه برسد ایالات متحده باشد، را به عنوان ضمانت بپذیرد.
وی پیشنهاد کرد که کنگره آمریکا در بیانیه ای سیاسی تعهد خود به برجام را ابراز کند.
در این نامه آمده است که ما خود را ناگزیر می‌دانیم به شما یادآوری کنیم که شما قدرت ارائه چنین تضمینی را ندارید. ما خواستار ارائه هرگونه چنین توافقی به کنگره بر اساس قانون بازنگری توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۵ خواهیم بود و از دوره بازنگری ۳۰ روزه این قانون برای هشدار دادن به همکاران خود، دولت آمریکا و بخش خصوصی در مورد هرگونه خطر و نقص چنین توافقی استفاده خواهیم کرد.
در نامه نمایندگان کنگره آمریکا امده است که هرگونه اقدام برای لغو تحریم‌های ایران نباید بدون اینکه قبلا راستی‌آزمایی شود که آنها به طور کامل تمام فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده گذشته و کنونی، زیرساخت‌ها و قابلیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و بازفرآوری خود را به طور کامل از بین برده‌اند، انجام شود.
این نمایندگان کنگره همچنین برخی ادعاهای تکراری مقامات آمریکایی علیه جمهوری اسلامی ایران را نیز تکرار کرده‌اند.
پیش از این، تارنمای آمریکایی هیل در گزارشی با اشاره به تلاش های جمهوریخواهان کنگره برای سنگ اندازی در برابر توافق احتمالی بازگشت آمریکا به برجام نوشت بعید است این تلاش ها در کنگره تحت سلطه دموکرات ها به نتیجه برسد و مخالفان جو بایدن به پیروزی در انتخابات میاندوره ای امید بسته اند.
تارنمای رسانه آمریکایی هیل با اشاره به نامه اخیر ۳۳ سناتور جمهوریخواه که واشنگتن را تهدید کرده بودند در صورت عدم ارائه توافق احتمالی به کنگره در راه اجرای آن مانع تراشی خواهند کرد، نوشت که بی اعتنایی دولت دموکرات موجب خواهد شد تا کشمکش شدیدی رخ داده و قانونگذاران جمهوریخواه به تکاپو بیافتند تا علیه توافق احتمالی وین رای گیری رسمی انجام شود.
به نوشته هیل، دموکرات ها اطمینان دارند که در صورتیکه دولت چنین سندی را برای بررسی ۶۰ روزه و رای گیری به کنگره ارسال کند، می توانند در کنار وتوی بایدن، با اکثریت خود مانع رای مخالف یا حتی عدم تامین بودجه آن شوند.
به نوشته هیل، مخالفت با توافق برجام به ۶۰ رای سناتورها نیاز دارد. در سال ۲۰۱۵، سنای تحت کنترل جمهوریخواهان با وجود پیوستن ۴ سناتور دموکرات چاک شومر(سناتور ایالت نیویورک و رهبر فعلی اکثریت سنا)، باب منندز (سناتور ایالت نیوجرسی)، بن کاردین (سناتور ایالت مریلند) و جو مانچین (سناتور ایالت ویرجینیای غربی) نتوانست با برجام مخالفت کند و ۵۸ سناتور مخالف در برابر ۴۲ سناتور موافق کاری از پیش نبردند.
اکنون که جمهوریخواهان ۵۰ کرسی سنا را در اختیار دارند و با وجود حضور دموکرات های مخالف برجام، بعید است که تعداد آرای خیر به عدد طلایی ۶۰ برسد.
به نظر می رسد که با درک موانع موجود، جمهوریخواهان خوشبین به پیروزی در انتخابات میاندوره ای سال ۲۰۲۲ در انتظار کنترل کنگره از ابتدای سال ۲۰۲۳ بوده و تهدید کرده اند که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴، توافق احتمالی را پاره کنند.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از ۱۳ سال مذاکرات بین‌المللی فشرده، در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) منعقد شد. برجام یک هفته بعد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید و به عنوان ضمیمه الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.
اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ برجام از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است اگر سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام تصمیم بگیرند تعهدات خود را مطابق با توافق اجرا کنند، گام‌های مربوط به کاهش تعهدات برجامی ایران قابل بازگشت خواهد بود.
