پدافند هوایی و تجهیزات آن یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در دفاع از کشورمان هستنند. نیروهای مسلح کشورمان هم در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی توانسته‌اند انواع مختلف آن‌ها را طراحی کرده و بسازند. به نحوی که امروز در همه طیف‌های کوتاه‌برد، میان‌برد و بلند برد تجهیزات و ت سلیحات پدافندی بومی موردنیاز در اختیار داریم.
پدافند هوایی و حوزه‌های مربوط به آن بسیار اهمیت دارد. به نحوی که امیر سرتیپ سپهری‌راد معاون هماهنگ کننده نیروی پدافند هوایی ارتش در این خصوص گفته، «امنیت و ایمنی تمام پرواز‌های آسمان ایران لحظه‌ای رصد می‌شود و غفلت و اشتباه در مجموعه پدافند هوایی ارتش اصلا توجیه پذیر نخواهد بود.»
پدافند هوایی ارتش و پدافند هوافضای سپاه پاسداران بخش‌های عملیاتی و اصلی پدافندی در کشورمان هستند. قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) وظیفه اصلی هماهنگی بخش‌های پدافندی کشور را برعهده دارد.
باید برای حفظ آمادگی و هماهنگی هرچه بیشتر این بخش‌ها با یکدیگر رزمایش برگزار شود. نیروهای مسلح ایران اسلامی نیز هر سال رزمایش‌های پدافندی را طراحی و اجرا می‌کنند. در این رزمایش‌ها، علاوه بر آزمایش سامانه‌ها و تاکتیک‌های موجود از تجهیزات و تسلیحات جدید نیز استفاده می‌شود.
سامانه پدافندی زوبین یکی از همین سامانه‌هاست که برای نخستین بار در رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۰ در مقابل دوربین‌ها قرار گرفت. در ادامه با برخی ویژگی‌های این سامانه پدافند آشنا می‌شویم.
سامانه زوبین؛ کوتاه‌بُرد و مهلک
زوبین از جمله سامانه‌های پدافندی کوتاه‌برد است که در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح طراحی و ساخته شده است. طبق اعلام برخی منابع، این سامانه نسخه زمین‌پایه سامانه پدافندی شهید نواب است که پیش‌تر رونمایی شده بود.
فرمانده نیروی دریایی ارتش سال گذشته اعلام کرد، یک سامانه پدافند هوایی تحت عنوان «شهید نواب» با موشک‌های عمودپرتاب به منظور نصب بر روی ناوشکن‌های نیروی دریایی ارتش تحت توسعه قرار دارد که با نصب آن بر روی شناور‌های نداجا، پوشش هوایی مناسبی برای یگان‌های سطحی در برابر تهدیدات متصور مانند موشک‌های کروز و هواپیما‌های بدون سرنشین و مهمات دورایستا فراهم خواهد شد.
سامانه زوبین بر روی یک کشنده نصب شده و از این جهت قابلیت تحرک بالایی دارد، یعنی پس از دریافت دستور می‌تواند به سرعت در محل ماموریت خود مستقر شود. رادارهای این سامانه نیز از انواع آرایه فازی بوده و در قسمت بالایی این سامانه تعبیه شده‌اند. رادار چهارگوش آن قادر است پوشش راداری ۳۶۰ درجه‌ای را فراهم کند. اتاق کنترل زوبین نیز در زیر آن تعبیه شده و می‌توان گفت از بُعد عملیاتی آن را حائز یک ویژگی برتر نسبت به نمونه‌های مشابه دانست.
این سامانه همچین قادر است، ۱۰۰ هدف را کشف کرده و همزمان با ۸ هدف درگیر شود. برد کشف رادار زوبین برای اهداف با سطح مقطع راداری کم و متوسط ۳۰ کیلومتر و برد درگیری نیز ۲۰ کیلومتر عنوان شد. سامانه کوتاه‌بُرد زوبین جهت مقابله با تهدیداتی همچون موشک‌های کروز، پهپاد‌های انتحاری، هواپیما‌های بدون سرنشین، جنگنده‌های متخاصم در ارتفاع کم و مهمات دورایستا طراحی و تولید شده است.
در تصاویر منتشر شده از این سامانه پدافندی، ۴ عدد پرتابگر عمودی جعبه‌ای شکل وجود دارد. هنگامی که اعلام شده زوبین قادر است با ۸ هدف مقابله کند یعنی آنکه تعداد موشک‌های موجود در هر سامانه نیز به همین مقدار تعبیه شده. هر چه قدر میزان موشک‌ها و سامانه‌های آماده به رزم نیروهای مسلح بیشتر باشند به معنای آمادگی بالاتر در برابر تهدیدات احتمالی است.
تکنولوژی موشک‌های عمودپرواز دانشی است که متخصصان دفاعی کشورمان آن را پس از سامانه باور ۳۷۳ در این سامانه طراحی و اجرایی کرده‌اند. یعنی همان که قرار است در ناوشکن‌های کشورمان نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
