آیتالله «سیدابراهیم رئیسی » رئیسجمهوری کشورمان در صدر هیاتی بلندپایه ظهر چهارشنبه ۲۹ دیماه وارد مسکو شد تا دو طرف در یک سفر کاری، زمینهها و راهکارهای همافزایی مشترک را در برابر تهدیدات و نیز فرصتهای مشترک عملیاتیسازی آنها را کلید بزنند. سخنرانی آیتالله رئیسی در مجلس «دوما» و گفت وگوی رو در روی دو رئیسجمهوری از مهمترین رخدادهای این سفر به شمار میرفت.
در پیوند با برایند سفر دو روزه و نتیجه گفت وگوی روسای جمهوری دو کشور، «حسین امیرعبداللهیان » وزیر امور خارجه کشورمان که در این سفر حضور داشت، در توییتی نوشت: در دیدار مهم ، صمیمانه و طولانی مدت دکتر رییسی و پوتین در کرملین، مناسبات تهران و مسکو در مسیر جدید، متنوع و پرشتاب قرار گرفت. در فصل نوین مناسبات، همکاری های ممتاز رقم خواهدخورد.روسای دوکشور بر ترسیم نقشه راه بلندمدت توافق کردند. جهان آینده بر پایه چندجانبهگرایی میچرخد.
از دیگر وزیران دولت که در این سفر رئیسجمهوری را همراهی میکرد، «جواد اوجی» وزیر نفت بود که سفر خود به روسیه را یکی از پربارترین سفرهای خود اعلام کرد و افزود: تاکنون دیدارهای خوبی با وزیر انرژی و معاون نخست وزیر روسیه انجام شد و بیشتر از آن چیزی که انتظار داشتیم توافقات مهم به دست آمد.
وی با بیان اینکه توافقهای خوبی در حوزه همکاریهای نفت و انرژی به دست آمده، بیان کرد: با خیلی از شرکتهای توانمند روسی در خصوص مشارکت در حوزه توسعه میادین گاز و نفت، احداث پترو پالایشگاه ها، انتقال تکنولوژی و تجهیزات فناورانه که نیاز این صنعت هست، توافقات خیلی خوبی شد و اسناد خیلی مهمی را امضا کردیم و به جرات میگویم که بزودی اثراتش را در حوزه انرژی خواهیم دید و قطعا با توجه به عزم و اراده جدی که در دولت مردان روسیه و همچنین در حوزه وزارت نفت ما وجود دارد تمام اهداف تحقق پیدا میکند.
اما مهمترین رهاورد این سفر، کلید خوردن نقشه راه ۲۰ ساله همکاری فی مابین بود؛ توافقی راهبردی که وزیر امور خارجه کشورمان در این باره اعلام کرد: روسای جمهور ایران و روسیه، وزارت خارجه دو کشور را ملکف کردند برای تهیه نقشه راه ۲۰ ساله همکاریهای بلندمدت اقدام کنند.
افشای ۳ شگرد روانی معاندان و جریان غربگرا
پس از اجرای سند راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین که در روزهای گذشته رقم خورد و اتفاقا با موجی از تبلیغات منفی رسانههای معاند همراه بود، دور از ذهن نبود که سفر رئیسجمهوری به روسیه نیز در همین راستا با جنگ روانی مواجه شود.
بنابراین آنها کوچکترین حرکات را در جریان این سفر زیر نظر گرفته و به میل و سلیقه خود تحلیل کردند؛ رخدادهایی همچون مراسم استقبال از آیتالله رئیسی، دیدار سه ساعته روسای جمهوری دو کشور، سخنرانی رئیسجمهوری کشورمان در دوما و نماز خواندن آیتالله رئیسی در کاخ کرملین.
۱. القای تحقیر ملت ایران در فرودگاه مسکو
در همان بدو ورد رئیسی به فرودگاه مسکو، این رسانهها دست به کار شدند تا عدم حضور پوتین در فرودگاه برای استقبال از رئیسی را به منزله تحقیر ایران معرفی کنند. آنها گزارشها و تحلیلهای زیادی را عامدانه نگاشتند تا به این پرسش ساختگی و هدفدار پاسخ گویند که «چرا پوتین به استقبال رئیسی به فرودگاه مسکو نرفت؟»
در پاسخ باید گفت در جریان سفرهایی که طی سالهای اخیر روسای جمهوری دو کشور به سرزمین یکدیگر داشتهاند، هیچگاه در فرودگاه مورد استقبال رسمی همتای خود قرار نگرفتهاند.
اگر در این سفر شاهد استقبال وزیر انرژی روسیه از رئیسی بودیم، پوتین در آذر ۱۳۹۴ برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو مجمع صادرکنندگان گاز، در آبان ۱۳۹۶ برای شرکت در نشست سه جانبه روسای جمهور ایران، آذربایجان و روسیه و در شهریور ۱۳۹۷ برای شرکت در نشست سران روند آستانه به تهران سفر کرده بود با استقبال همتای ایرانیدر فرودگاه مواجه نشد.
طی این سه سفر اشاره شده، پوتین در فرودگاه مهرآباد تهران به ترتیب از سوی «محمود واعظی» وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات، «محمود کرباسیان» وزیر وقت وزیر امور اقتصادی و دارایی و «رضا اردکانیان» وزیر وقت نیرو مورد استقبال قرار گرفت.
افزون بر موارد مذکور، سفر رئیسی به مسکو با دعوت شخص پوتین به عنوان رئیسجمهوری روسیه انجام گرفته بود. ضمن اینکه سخنرانی پنجشنبه ۳۰ دی رئیسجمهوری کشورمان در مجلس دوما، تیر خلاصی بر انتقادات و جوسازیها بود.
۲. بازی معاندان با ابعاد میز مذاکره
رسانههای معاند و عمدتا غربگرا حتی از بزرگی میز مذاکره و فاصله بین دو رئیسجمهوری نیز در راستای اهداف خود بهره گرفته و آن را نشانه فاصله بین دیدگاه آن دو دانستند.
این در حالی است که فاصله تهران- مسکو بیش از هر زمانی کوتاه شده و دو طرف در آستانه اجرای توافقی راهبردی قرار دارند. در زمینه میز مذاکره و ابعاد آن نیز نباید به شرایط سخت کرونایی این روزهای روسیه بیاعتنا بود که در همان روز ملاقات دو رئیسجمهوری، این بیماری خانمانسوز منجر به فوت حدود ۷۰۰ نفر از مردم روسیه شدهبود. بنابراین آنها با رعایت محدودیتها و دستورالعملهای بهداشتی حدود سه ساعت با یکدیگر گفت وگو کردند.
۳. تهییج افکار عمومی با القای «وابستگی»
در این چند روز شاهد ارائه دیدگاهها و تحلیلهای گوناگونی از سوی منابع رسانهای مختلف بودیم که با هدف دامن زدن به «روسیههراسی» و زیر سوال بردن استقلال ایران انعکاس مییافت.
همان گونه که چند هفته پیش پس از دیدار «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین و «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پایتخت اتریش، این رسانههای معاند دست به کار شدند. آنها با معرفی اولیانوف به عنوان نماینده ایران در مذاکره با آمریکا، تلاش کردند تا افکار عمومی داخل کشور را به سمت روسیههراسی سوق دهند.
در حالی که نمایندگان ایران به دلیل خروج یکجانبه آمریکا از برجام و ازسرگیری تحریمها حاضر به پذیرفتن این عضو تعهدگریز در جمع مذاکره کنندگان و اعضای توافق نیستند. نشست اولیانوف و مالی نیز در راستای دیگر نشستهای دوجانبه و چندجانبه در وین برگزار شدهبود اما رسانههای ضدایرانی تلاش کردند به قول معروف «از این آب گلآلود ماهی بگیرند.»
تردیدی وجود نداشت که این تاکتیک روانی در جریان سفر رئیسی به مسکو نیز تکرار شود. بنابراین در آستانه این سفر، وزیر امورخارجه درباره قصد ایران و روسیه مبنی بر امضای یک توافقنامه راهبردی بلندمدت گفت: ما در سیاست خارجی متوازن رابطه با غرب و شرق را همزمان دیده ایم. اینکه برخی ما را متهم میکنند که شما فقط به دنبال رابطه با روسیه و چین هستید و رابطه با غرب را نمیخواهید، یک اتهام و حرف نادرستی است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: ما سیاست خارجی متوازن با همه بخشهای جهان و شرق و غرب عالم را میخواهیم. ما معتقد هستیم که در روسیه آقای پوتین، ظرفیتهای فراوانی برای همکاری دو کشور در این سالها به وجود آمده است و از این فرصت میتوانیم در راستای منافع مشترک استفاده کنیم.
از نگاه ناظران، تهران و مسکو به رغم برخی اختلافات تاریخی و فرسوده، اینک در یک وضعیت «همافزایی راهبردی» به سر میبرند که در این میان بیش از «افتراقات» به «اشتراکات» نظر دارند. بنابراین در روابط ایران و روسیه نه موضوع «نفی اختلافات» مطرح است نه «گذار از منافع ملی» و نه «هضم شدن در بازی دیگران». در نتیجه ایران نه تنها با روسیه یا چین بلکه با هر بازیگری در هر نقطه از جهان در صورت رعایت دوگانه «استقلال» و تامین «منافع ملی» ارتباط دوستانه برقرار خواهد کرد.