هواناو یا هاورکرافت یکی از تجهیزات نظامی و غیرنظامی است. وظیفه اصلی این وسیله حضور به عنوان یک وسیله ترابری است. وسیلهای که به گواه کارشناسان و فرماندهان نظامی کاربردهای متفاوتی دارد.
این کاربردها عبارتند از؛ عملیات آمادی و پشتیبانی در رزم دریایی ، گشت ساحلی، مبارزه با قاچاقچیان و انجام عملیات تعقیب و گریز، عملیات هیدروگرافی و بسترشناسی دریا، مطالعات علمی در مناطق ساحلی و فلات قاره و ایجاد آزمایشگاه سیار جهت امور مطالعاتی، باربری و مسافربری به جزایر کوچک و امداد رسانی در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه.
انجام عملیات زیستمحیطی، جمعآوری لکههای نفتی در امتداد ساحل و جلوگیری از تخریب و آلودگی محیط زیست در مناطق کمعمق، گشتی با سرعت زیاد و جابه جایی فرماندهان و خدمه شناورهای دریایی و پوشش نیازمندیهای سازمان بنادر و کشتیرانی و عملیات مینگذاری و مینروبی در سطح آبراههای بینالمللی و تنگههای پر تردد از سایر کاربردهای هواناوها هستند.
هواناوها از چند بخش مهم تشکیل شدهاند؛ موتور با ملخهای پیشران در عقب، بالشتک بادی با پوسته انعطاف پذیر در قسمت زیرین و فن برای مکش جهت پرواز ایستایی.
مکانیزم عملکرد هواناوها به این صورت است که آنها بر روی بالشتکی از هوا و بالاتر از سطح آب قرار میگیرند و سپس از طریق موتور و ملخهایی که در قسمت عقب هواناو قرار گرفته به سوی جلو حرکت میکند. البته نقش فنهای موجود برای مکش هوا جهت ایستایی در هنگام حرکت نیز نقش مهمی در این میان دارند. همین ویژگی باعث میشود تا هواناوها در مقایسه با سایر شناورها، سرعت ۲ تا ۳ برابری داشته باشند.
آنها میتوانند علاوه بر دریا بر روی خشکی نیز حرکت کرده و ماموریت خود را انجام دهند. پس برخلاف سایر شناورهای دریایی به اسکله و یا توقفگاه برای توقف نیاز ندارند. انعطاف پذیری بیشتر نسبت به قایقها و قیمت ارزان نسبت به بالگردها از دیگر ویژگیهای هواناوهاست.
صنایع دفاعی ایران پس از پایان جنگ تحمیلی و در اواخر دهه ۷۰ توانستند تا نخستین هواناو ایرانی را با نام بونس بسازند. البته کشورمان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی توانسته بود تا دو نوع هواناو را خریداری کند. در واقع هواناوهای بومی نیز براساس همان دو نوع طراحی و ساخته شده اند. علت اصلی آن هم ایجاد خودکفایی و بینیازی به خارج عنوان شده است.
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح توانسته تا دو نوع هواناو بومی یونس و تندر را تولید کند. در ادامه به بررسی ویژگیهای هواناو تندر میپردازیم.
هواناو تندر
این هواناو با طول ۱۴/۷۶ متر، عرض ۶/۶ متر، ارتفاع ۴/۵۷ متر متر و تناژ جابجایی حدود ۱۱ تن در صنایع هسا در وزارت دفاع طراحی و ساخته شد. تندر در هنگام ماموریت میتواند با بیشینه سرعت ۹۵ کیلومتر بر ساعت، ۲۷۰ کیلومتر برد دارد. ظرفیت حمل سرنشین توسط این هواناو نیز ۳۰ نفر اعلام شده است. این هواناو ۲۲ آبان ۹۱ توسط سردار احمد وحیدی وزیر اسبق دفاع رونمایی و در هشتم آذر همان سال به نیروی دریایی ارتش الحاق شد.
تندر قادر است تا علاوه بر حمل و نقل نیروهای رزمی، در هنگام نیاز راکت شلیک کرده و عملیاتهای شناسایی را نیز اجرا کند. این کار با استفاده از پهپادهای شناسایی انجام میشود. در واقع، با ترکیب توان پهپادی ایران با توان رزمی هواناوها میتوانیم از این سلاحها در راستای ارتقای قدرت بازدارندگی کشورمان استفاده کنیم.
تکاوران دریایی نیز میتوانند با سرعت بیشتری نسبت به سایر شناورها در هنگام نیاز با تندر به منطقه عملیاتی منتقل شوند. توانایی استتار و اختفاء در مواقع حساس نیز یکی از ویژگیهایی است که باعث میشود تا این هواناو وسیلهای موثر برای تکاوران دریایی به شمار برود.
هواناو تندر علاوه بر پرتابگر ۱۱ فروندی راکتهای ۱۰۷ میلیمتری به پرتابگر موشک کروز ضد کشتی و رادار جستجوی سطحی نیز تجهیز شد.
حرکت بر روی دریا، ساحل و مناطق با تلافی، حمله سریع به سواحل، تخلیه نفر و تجهیزات، گشت زنی و شناسایی در مناطق کم عمق و صعب العبور از ویژگیهای هواناو تندر عنوان شده است. این هواناو قادر است تا عملیاتهایی از جمله گشت ساحلی، شناور فرماندهی عملیات شناسایی آفندی و پدافند میان برد آبی - خاکی، شرکت در عملیات دفاع نامتقارن، حمل و نقل نفرات و تجهیزات برای پشتیبانی و لجستیک جزایر و سواحل، آمبولانس دریایی و عملیات امداد و نجات را انجام دهد.
تندر؛ نخستین هواناو رزمی ایران با قابلیت اجرای عملیاتهای آبی - خاکی
سردار وحیدی وزیر اسبق دفاع درباره این هواناو گفت: تندر نخستین هواناو رزمی ایرانی است که قابلیت اجرای عملیات های آبی - خاکی را دارد و با تولید انبوه این هواناو تحرک عملیاتی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران افزایش پیدا میکند.