آخرین دور مذاکرات بر سر برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام ) اواخر نوامبر ۲۰۲۱ در وین آغاز شد و در هفته گذشته ادامه داشته است.
اواخر ماه گذشته، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا مدعی شد که تنها «چندهفته» برای "تاثیر داشتن" مذاکرات زمان باقی است.
این رسانه چین ی افزود: آمریکا تنها می‌تواند از طریق دیگر اعضای برجام - چین، روسیه، انگلیس، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا- با ایران مذاکره کند، زیرا تهران با گفتگوی مستقیم با آمریکایی‌ها مخالفت کرده است.
چین که قبل از آغاز آخرین دور مذاکرات اعلام کرده بود با روسیه و ایران "به اجماع گسترده" رسیده است از واشنگتن به خاطر خروج یکجانبه از برجام انتقاد کرده است.
وو بینگ، محقق ارشد موسسه مطالعات بین المللی و استراتژیک دانشگاه پکن گفت: این تحولات نقش چین در بحث مذاکرات هسته‌ای را تغییر نداده است.
وی افزود: موضع چین در قبال امنیت ایران و منطقه به طور کلی همیشه منسجم بوده است، اما عناصر و پیشنهادات جدیدی [به این روابط] اضافه شده است. سوال در مورد اینکه چین چه کاری می‌تواند برای تحقق توافق (برجام) انجام دهد، درست نیست. چین علاقه مند به تقویت روابط با ایران بدون توجه به این توافق است.
این تحلیل گر چینی توضیح داد: نباید کشوری را متقاعد کنیم درخواست هایی که در راستای منافع ملی آن نیست بپذیرد. کسانی که نقش چین را زیر سوال می‌برند، باید بپرسند که آیا کشورهای اروپایی اقدام کافی برای متقاعد کردن آمریکا برای اصلاح خواسته‌هایش انجام می‌دهند یا خیر.
فن هونگدا، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای نیز در اظهارات خود گفت: نقش چین به عنوان هماهنگ کننده (مذاکرات) ثابت بوده است و پکن درحال حاضر انگیزه‌ای برای اعمال فشار بر ایران ندارد.
وی افزود: بر اساس رفتار دیپلماتیک اخیر واشنگتن، هر چقدر هم که چین در مذاکرات کنونی وین به آمریکا کمک کند، رفتار آمریکا در مهار و هدف قرار دادن چین را تغییر نخواهد کرد. اما اگر چین تلاش کند به ایران فشار بیاورد، به روابط دوجانبه آسیب می‌زند و مشارکت راهبردی همه جانبه میان دو کشور به نتیجه نمی‌رسد.
چین به عنوان یکی از کشورهای عضو شورای امنیت و همچنین از امضا کنندگان برجام، نقش مهم و سازنده‌ای در مساله هسته‌ای ایران دارد. دیدگاه‌های تهران و پکن در این مورد نزدیک است و پکن بارها آمریکا را به دلیل خروج از برجام مورد انتقاد قرار داده است.
چین در مذاکرات اخیر در قالب کمیسیون مشترک برجام که در وین در جریان است، هم نقش مهمی ایفا کرده و خواستار تسریع در لغو تحریم‌های ایران و به سرانجام رسیدن این توافق نامه بین المللی شده است.
چینی‌ها در چند سال گذشته همیشه حامی برجام بوده و از این قرارداد بین المللی حمایت کرده‌اند، آن‌ها در نشست سیاسی کمیسیون مشترک برجام هم همین مواضع را حفظ کرده‌اند «وانگ چون» نماینده دائمی چین در سازمان ملل ضمن حضور در کنفرانس وین به صراحت تاکید کرد که بازگشت زودهنگام آمریکا به برجام، کلید شکسته شدن شرایط فعلی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران است و بر این اساس، ابتدا باید درخواست موجه طرف متضرر در برجام تائید و تامین شود و نه خواسته متجاوز!
روابط چین و ایران که در مرحله استراتژیک قرار داشت به تازگی نیز با توجه به نقش‌های ویژه دو کشور در فضای بین المللی کنونی و در سیاست خارجی، با امضای یک سند همکاری ۲۵ ساله وارد مرحله جدیدی شده است.
مذاکرات لغو تحریم‌ها، ششم تا نهم دی‌ماه در وین برگزار شده و پس از یک وقفه کوتاه سه روزه به دلیل تعطیلات سال نو میلادی، در ۱۳ دی‌ماه مجدداً در وین آغاز شده و همچنان در جریان است.
بر اساس آنچه که به گوش می‌رسد، قریب به اتفاق هیئت‌های مشارکت‌کننده در گفت‌وگوها، به رو به جلو بودن مذاکرات را دارند و در صورتی که طرف‌های غربی دست از مقصرنمایی ایران و تعیین ضرب الاجل‌های ساختگی بردارند، زمان زیادی تا احیای توافقات سال ۹۴ باقی نمانده است.
ایران تاکید دارد هرچقدر طرف مقابل آمادگی جدی‌تری برای لغو تحریم‌ها داشته باشد و اراده جدی‌تری برای پذیرش ساز وکارهای مد نظر جمهوری اسلامی ایران در لغو تحریم‌ها داشته باشد به ویژه در دو موضوع راستی آزمایی و تضمین، در مدت زمان کوتاه‌تری می‌توانیم به توافق دست پیدا کنیم
