سردار سپهبد قاسم سلیمانی فرمانده شهید سپاه قدس و ابو مهدی المهندس معاون سازمان نیروهای مردمی عراق به همراه ۸ تن از یارانشان بامداد جمعه ۱۳ دی در مسیر فرودگاه بغداد به دستور دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا و با پهپادهای وزارت دفاع این کشور (پنتاگون) ترور شده و به شهادت رسیدند.
در اولین گام انتقام این عملیات تروریستی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساعت ۱:۲۰ بامداد ۱۸ دی «ده‌ها» موشک بالستیک به سوی پایگاه عین‌الاسد آمریکا واقع در استان الانبار عراق شلیک کرد.
در بخشی از اطلاعیه روابط عمومی سپاه پاسداران آمده بود: رزمندگان شجاع نیروی هوافضای سپاه طی عملیاتی موفق به نام عملیات شهید سلیمانی، با رمز مقدس یا زهرا (س) با شلیک ده‌ها موشک فروند زمین به زمین، پایگاه هوایی اشغالی ارتش تروریستی و متجاوز آمریکا موسوم به عین‌الاسد را در هم کوبیدند.
پایگاه نظامی عین‌الاسد که در زمان دیکتاتوری صدام حسین القادسیه نام داشت، دومین پایگاه هوایی بزرگ عراق است که در ۱۰۸ کیلومتری غرب شهر رمادی واقع شده و در سال ۲۰۰۳ به اشغال نیروهای آمریکایی در آمد و تا سال ۲۰۱۱ در تصرف آنان بود. در پایان سال ۲۰۱۴ و به قصد «مبارزه با داعش»، بار دیگر این پایگاه در اختیار نظامیان آمریکایی حاضر در ائتلاف بین‌المللی ضد داعش قرار گرفت.
حاشای واشنگتن، تردید رسانه‌ها
ساعاتی پس از انتقام موشکی ایران، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا توییت کرد: از ایران موشک‌هایی به دو پایگاه نظامی واقع در عراق شلیک شده است. ارزیابی تلفات و خسارات الآن در جریان است. تا الآن همه چیز خوب بوده! ما قدرتمندترین و مجهزترین ارتش کل جهان را داریم! فردا صبح بیانیه‌ای صادر می‌کنم.
اخبار ضدونقیضی در مورد میزان خسارات و تلفات وارد شده به نظامیان آمریکایی مستقر در این پایگاه از همان ساعات نخست موشک‌باران منتشر شد.
یک مقام عراقی ساعاتی پس از موشک‌باران مذکور اعلام کرد که پایگاه هوایی عین‌الاسد در استان الانبار در غرب این کشور با ۹ موشک بالستیک ایرانی هدف قرار گرفت. وی افزود که هنوز خبری در مورد خسارت یا تلفات ناشی از حمله موشکی در دست نیست.
برخی منابع نیز خبر دادند که این حمله دستکم ۸۰ کشته و ۲۵ زخمی بر جای گذاشت.
شبکه خبری آمریکایی سی ان ان سه روز پس از موشک‌باران و در کادرهایی بسته نخستین تصاویر ویدیویی را پیامدهای حمله پایگاه عین‌الاسد منتشر کرد.
آروا دامون خبرنگار این شبکه با حضور در ویرانه‌های بر جا مانده از آنچه زمانی یک پایگاه مجهز نیروهای آمریکا بود، فیلمی مستند از خرابی‌های ناشی از اصابت موشک‌های ایران را به تصویر کشید.
وی در گزارش خود گفت که تقریباً هیچ چیز از پایگاه باقی نمانده و خیلی عجیب است که در چنین ویرانه‌ای، به کسی آسیب نرسیده باشد. گویا ساعاتی پیش از حمله، یک هشدار اولیه داده شده و نیروها از قبل باخبر شده بودند که ممکن است اتفاقی رخ دهد. حدود ساعت ۱۱ شب سرباران آمریکایی شروع به پناه گرفتن در پناهگاه‌های زیرزمینی کردند. حدود ساعت یک بامداد اولین موشک اصابت کرد.
خرید زمان؛ اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی
در همان روزهای نخست پس از واکنش ایران، روزنامه واشنگتن‌پست نیز به نقل از یک مقام نظامی که در پایگاه عین‌الاسد حضور داشت، نوشت که در نتیجه این حملات، دستکم دو نظامی آمریکایی از پنجره یک برجک دیدبانی به بیرون پرتاب شده و ده‌ها نفر دیگر نیز از حال رفتند.
مقام‌های آمریکایی به تدریج و با سیاست «اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی» تلاش کردند واقعیت‌های مکتوم این حملات را اندک‌اندک منتشر کنند. در همین رابطه ائتلاف بین‌المللی ضد داعش تحت رهبری آمریکا ۲۶ دی اذعان داشت که در حمله موشکی ایران ۱۱ نظامی آمریکایی آسیب دیده‌اند.
این ائتلاف در بیانیه خود اعلام کرد در حالی که هیچ نیروی نظامی در حمله ایران به عین‌الاسد کشته نشدند، «چندین نظامی» به دلیل علائم آسیب مغزی ناشی از انفجار، تحت معاینه و مداوا قرار گرفتند.
اعلام این مواضع، با واکنش پنتاگون همراه شد و مقام‌های وزارت دفاع آمریکا مجبور شدند از موضع خود کوتاه بیایند. «بیل اوربان» سخنگوی پنتاگون ۲۷ دی اذعان کرد که ۱۱ نفر از نظامیان آمریکایی مستقر در پایگاه عین‌الاسد پس از حمله موشکی ایران دچار آسیب مغزی شدند.
سی‌ان‌ان نیز چند روز بعد در تارنمای خبری خود نوشت: برخلاف اعلام قبلی پنتاگون، چندین نفر از کارکنان نظامی پایگاه عین‌الاسد در جریان حمله موشکی هشتم ژانویه (۱۸ دی) ایران دچار جراحات ناشی از این حمله شدند.
این رسانه با یادآوری اینکه آمریکا در برآوردهای اولیه خود در پی این حملات موشکی، «اشتباه» کرده، نوشت: صدمات وارد شده به نظامیان آمریکایی مستقر در این پایگاه جدی‌تر از برآوردهای اولیه پنتاگون است.
به نوشته سی‌ان‌ان، پنتاگون در ابتدا اعلام کرده بود که به دنبال شلیک ۱۶ فروند موشک از سوی ایران، این حمله هیچ تلفاتی در پی نداشت اما مقام‌های نظامی آمریکایی به این شبکه گفتند که ۱۱ نیروی آمریکایی دچار جراحت شدند.
در حالی که تعداد آسیب دیدگان ناشی از موشک‌باران پایگاه عین‌الاسد در رسانه‌ها و اظهارات مقام‌های آمریکایی روزبه‌روز افزایش می‌یافت، تلویزیون دانمارک ۲۸ دی با یک افسر دانمارکی که در زمره نیروهای مستقر در پایگاه عین‌الاسد بود درباره انتقام موشکی ایران گفت‌وگو کرد. این مصاحبه نیز نشان داد که ارتش آمریکا در تلاش جدی برای کتمان حقایق تلفات خود است. نیروهای دانمارکی به همراه سایر نیروهای اروپایی یک روز پس از حمله ایران مستقیماً به سمت کویت عقب‌نشینی کردند.
اعتراف به دقت موشک‌های سپاه
او در ادامه به دقت موشک‌های شلیک شده پرداخت و درباره این که چرا آژیرهای هشدار قبل از رسیدن موشک نخست به صدا درنیامدند، گفت: به نظر می‌رسد موشک‌ها به دستگاه‌های رادار گریز بسیار دقیقی مجهز بودند. موشک‌ها بسیار دقیق بودند و اهداف مورد نظرشان را با دقتی عالی نشانه رفتند؛ بدون آن که حتی یک موشک سقوط کند یا از هدف منحرف شود. از اینجا می‌توان فهمید ایرانی‌ها نقشه‌های دقیقی از پایگاه‌ها، مقرهای فرماندهی، پناهگاه‌ها و آشیانه هواپیماها داشتند و می‌توانستند این تأسیسات را در اوج آرامش بزنند.
حدود یک ماه بعد نیز تارنمای اندیشکده آمریکایی «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی» (CSIS) در مقاله‌ای به وقایع پس از حملات موشکی ایران نوشت که اطلاعات جدیدتر نشان می‌دهد این حملات تبعات گسترده‌تری به دنبال داشته است. به عنوان نمونه، بررسی اسناد و مدارک موجود حاکی از آن است که ارزیابی‌های اولیه مبنی بر اینکه ایران قصد نداشته در این حمله آسیبی به نیروهای آمریکایی بزند، چندان دقیق نبوده است.
در ادامه این گزارش آمده بود: این حملات همچنین نشان می‌دهد که نیروی موشک‌های بالستیک ایران در زمینهٔ فناوری و قابلیت عملیاتی، از پتانسیل اعمال تخریب بزرگ به آمریکا و عملیات‌های نظامی متحدان در خاورمیانه برخوردار است؛ و بالاخره آنکه، این حملات نشان می‌دهد که ایران تحمل ریسک استراتژیک را دارد و به میزان کمتری از تهدید اقدام نظامی آمریکا بازداشته می‌شود. این اوضاع جدید ممکن است آمریکا را ملزم کند تا وضعیت نیروهای مستقر خود در منطقه را مورد بازنگری قرار دهد.
ژنرال فرانک مکنزی فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) نیز چندی پیش در گفت‌وگویی با نشریه تایم اظهار داشت: آن موشک‌ها در ده متری اهداف خود اصابت کردند. کاری که ایرانی‌ها در سه تا پنج سال گذشته انجام داده‌اند، این است که یک پلتفرم بسیار توانمند موشک بالستیک ساختند. وی اذعان کرد ایران نشان داده که موشک‌هایش توان اثبات شده‌ای برای حمله دقیق به اهداف دارند.
انتقاد کنگره از ترامپ و پنتاگون
آش کم اهمیت جلوه دادن حملات ایران به پایگاه نیروهای آمریکایی آنقدر شور شده بود که کریس مورفی، سناتور دموکرات سنای آمریکا از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت این کشور به‌علت کوچک شمردن صدمات نظامیان آمریکایی به‌شدت انتقاد کرد. مورفی در مصاحبه با شبکه خبری آمریکایی سی‌بی‌اس نیوز با کنایه به ترامپ گفت: کسی برای سردرد به آلمان اعزام نمی‌شود. نیروها وقتی با هواپیما به آلمان اعزام می‌شوند که به‌شدت صدمه دیده باشند.
پس از این خرده‌گیری، «جاناتان هافمن» سخنگوی پنتاگون در یک نشست خبری و در ادامه سیاست خبررسانی قطره‌چکانی تأیید کرد که ۳۴ نفر از نظامیان آمریکایی که طی حمله موشکی ایران به پایگاه نظامی عین‌الاسد در عراق دچار «صدمات مغزی» شده‌اند، تحت درمان قرار گرفته و بعضاً به خارج از عراق منتقل شده‌اند.
۹ بهمن وظیفه اعلام افزایش شمار مصدومان آمریکایی به «توماس کمپبل» دیگر سخنگوی وزارت دفاع امریکا سپرده شد و وی در بیانیه‌ای اعلام کرد: تا امروز آسیب مغزی در ۵۰ نیروی نظامی آمریکایی تشخیص داده شده است. وی افزود که از میان این ۵۰ نفر، ۳۲ نظامی در عراق تحت درمان قرار گرفته و به محل مأموریت خود بازگشتند و ۱۸ نظامی دیگر هم برای انجام معاینات و درمان بیشتر به آلمان منتقل شدند.
به نظر می‌رسید که سانسور اطلاعات توسط دولت آمریکا درباره تلفات حمله موشکی به عین‌الاسد با هدف کاهش تأثیر شوک حمله بود. دولت آمریکا یا باید تلفات واقعی را اعلام می‌کرد و تحت فشار پاسخ به این حمله قرار می‌گرفت، یا اینکه جعل واقعیت می‌کرد تا مجبور به واکنش نظامی به پاسخ ایران نشود.
چنین سیاست رسانه‌ای موجب انتقاد دوباره اعضای کنگره آمریکا شد و دو عضو مجلس نمایندگان در نامه‌ای به بازرس کل وزارت دفاع آمریکا از اعلام آمارهای ضدونقیض درباره شمار نیروهایی آمریکایی آسیب دیده در حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد انتقاد کردند.
با مروری بر روند اعلام آسیب دیدگان موشک‌باران عین‌الاسد درمی‌یابیم که دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا که مستقیماً دستور ترور سردار سلیمانی را داده بود، در ابتدا اعلام کرد که هیچ نیروی آمریکایی در این حمله موشکی آسیب ندیده است؛ اما پس از آن پنتاگون در چندین مرحله اعلام کرد که تعداد ۱۱، ۳۴، ۵۰ و در آخرین آمار ۶۴ نفر از نیروهای آمریکایی حاضر در پایگاه عین‌الاسد به خاطر آسیب مغزی درمان شدند.
این نمایندگان همچنین از بازرس کل وزارت دفاع آمریکا خواستند که مشخص کند آیا تلاشی برای کوچک جلوه دادن تلفات حمله موشکی ایران شده و میزان مقاومت پناهگاه‌های موجود در پایگاه‌های آمریکایی در برابر انفجار چقدر است.
در همین اثنا خبرگزاری رویترز به نقل از مقام‌های آمریکایی گزارش داد آمار آسیب مغزی ناشی از حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد، بیش از ۱۰۰ نفر است.
رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، نوشت که بیش از ۱۰۰ نفر از نیروهای آمریکایی در حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد آسیب مغزی دیده‌اند. مقام‌های پنتاگون که در ابتدا منکر تلفات نیروهای آمریکایی شده بودند، بار دیگر با تغییر تعداد آسیب دیدگان، در نهایت اعلام کردند که ۱۱۰ سرباز آمریکایی در جریان این موشک‌باران دچار آسیب مغزی شدند.
خاطرات سربازان از آن شب هولناک
ماه‌ها بعد و با فروکش کردن پیامدهای انتقام سخت ایران از نیروهای آمریکایی مستقر در عراق، خبرنگار واشنگتن‌پست به سراغ نظامیان حاضر در زمان حمله موشکی ایران رفت و ابعاد تازه‌ای از وحشت و اضطراب آمریکایی‌ها را فاش کرد.
واشنگتن‌پست نوشت: «آلن جانسون» از نظامیان آمریکایی در عین‌الاسد پس از برخورد موج انفجار سهمگین از جمله انفجار ناشی از موشکی که به حدود ۱۸ متری پناهگاهش برخورد کرد، در تمرکز کردن مشکل پیدا کرده است.
او گفت: هنوز اضطراب دارم. هنوز هم کابوس می‌بینم؛ کابوس صدای موشک‌هایی که نزدیک می‌شوند.
«جاناتان جوردن» یکی دیگر از نظامیان آمریکایی گفت: فکر نمی‌کنم کسی بوده باشد که آن شب را به دلیل ضربات آن اتفاق بدون نوعی از عوارض، چه روانی و چه احساسی، پشت سر گذاشته باشد.
بازماندگان آن حمله معتقدند که به دلیل اتفاقاتی مانند شیوع کرونا و بحث‌های داخلی درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، آنچه بر سرشان آمده، نادیده انگاشته شده است.
در ادامه این گزارش آمده است: «برایان مودی» یکی دیگر از نظامیان آمریکایی و همقطارانش پیش از اصابت موشک‌ها سوار یک کامیون ضدمین شده بودند تا در امان باشند. چند نیرو نیز در برج‌های نگهبانی مستقر بودند تا در صورت حمله زمینی آماده باشند. تقریباً همه نیروهای دیگر در پایگاه پناه گرفته بودند.
اولین موشک در ساعت یک و ۳۴ دقیقه بامداد به وقت محلی در حدود ۹۱.۵ متری کامیون ضدمین منفجر شد و آوار روی آن ریخت. با انفجار موشک‌های بعدی درهای کامیون از جا کنده شد.
جانسون از سه انفجار اول چیزی به یاد ندارد و می‌گوید علت آن است که انفجار سوم او و سایر سربازان آمریکایی را در پناهگاهش بیهوش و نقش بر زمین کرد. موشک سوم در حدود ۶۴ متری آنها فرود آمده بود.
سربازان که جان به در برده بودند حتی پس از شنیدن پیام «خطر رفع شده است» برای خروج از پناهگاه تعلل می‌کردند. جانسون گفت: برخی گریه، برخی ناله و برخی دیگر استفراغ می‌کردند.
داونپورت و مودی گفتند که آنها مجروح نشدند اما از این تعجب می‌کنند که آمریکا چگونه تا به این اندازه سریع از این مسئله گذشت. داونپورت گفت: گاهی اوقات دل آدمی می‌شکند. برخی افراد حتی نمی‌دانند که این اتفاق رخ داده است.
ژنرال فرانک مکنزی فرمانده ارشد نیروهای آمریکایی در خاورمیانه نیز بیش از یک سال پس از حمله موشکی به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد عراق به شبکه سی بی اس نیوز گفت: در صورت تخلیه نشدن این پایگاه، ممکن بود ۲۰ تا ۳۰ هواپیما و ۱۵۰ نیروی آمریکایی را در آن حمله از دست دهیم.
تارنمای سی بی اس نیوز نوشت که زمانی که بخش اطلاعاتی آمریکا، آمادگی ایران برای آن حمله موشکی را شناسایی می‌کرد، مکنزی زمان کافی برای تخلیه این پایگاه متشکل از یک هزار نیرو و ۵۰ هواپیما را داشت.
این فرمانده آمریکایی افزود: مطمئناً شبیه آن حمله را ندیده و تجربه نکرده‌ام. موشک‌هایشان دقیق است. آنها تقریباً همان جایی را می‌زدند که قصد زدنش را داشتند.
سرپوش گذاشتن بر واقعیت حمله به عین‌الاسد چندان دوام نداشت و یک ماه پیش تارنمای روزنامه یو اس ای تودی نوشت که گزارشی به دست آورده که نشان می‌دهد عملیات موشکی ایران و پیامدهای آن تا ماه گذشته تا حد زیادی از دید عموم مخفی نگه‌داشته شده و حتی به فرماندهان اجازه داده نمی‌شد تا برای سربازان مجروح خود نشان قلب بنفش که برای احترام به سربازان زخمی در جنگ‌ها اعطا می‌شود، درخواست کنند.
