از روزهای ارزشمند کهن ایرانی جشن هایی به مناسبت های گوناگون به جا مانده است. در هر ماه همنام شدن روز و ماه را جشن می گیرند.١5 دی سومین جشن دیگان و جشن تبیکان است که در ادامه به آن می پردازیم.
نیمه ی دی ماه سومین جشن دیگان
دی یا دتوشو به معنی دادار و آفریدگار است و به جای واژه اهورامزدا در نام های اوستایی به کار می رود. ایرانیان قدیم، همنام شدن روز و ماه را در هر ماه جشن می گرفتند.
در هر ماه، سه روز به نام «دی» نامگذاری شده است و به این ترتیب، در ماه دی سه جشن دیگان داریم. این سه روز با نخستین روز ماه که اورمزد روز است، ارتباط دارند و این چهار روز به عنوان جشن های مهم ماه دی مطرح هستند.
علت نامگذاری سردترین ماه سال به نام خدای بزرگ نیز این بوده که خدا در این ماه سرد یاری بخش مردمان باشد. جشن دیگان در ستایش و نیایش خدای بزرگ برگزار می شود.
نحوه برگزاری جشن دیگان
این روز از ماه دی تعطیل بوده و مردم به برگزاری جشن و سرور می پرداختند و به ستایش پروردگار مشغول می شدند. مردم در این روز لباس های تمیز پوشیده و بعد از پرستش و ستایش اهورامزدا به جشن و پایکوبی می پرداختند و بدون توجه به جایگاه و مقام و جنسیت همه بر سر یک سفره نشسته و از خوراکی های رنگارنگ آن استفاده می کردند.
جشن تبیکان
در این روز جشن به نام «تبیکان» یا «بتیکان» نیز برگزار می شد که جشنی همراه با ساخت تندیس ها و پیکره هایی به شکل انسان با گل یا خمیر بود که در پشت بام ها قرار می دادند و گاه آنها را می سوزاندند.
جشنی که از روز دی به مهر آغاز می شود
جشنی به نام میدیارم گاه به معنای میان سال پنجمین جشن از جشن های شش گانه ی گاهنبار است که از روز دی به مهر (پانزدهم دی ماه طبق گاهشمار زرتشتی)، به مدت پنج روز ادامه می یابد. در این روز مردم انبار زمستان را برای تغذیه ی دام های خود انباشته از آذوقه می کنند.
جشن سیرسور
جشن سیرسور یک روز قبل از سومین جشن دیگان برگزار می شود:
جشن سیرسور یک روز پیش از روز دی به مهر (پانزدهم دی ماه طبق گاهشمار زرتشتی) و جشن گاهنبار پنجم برگزار می شد که با سوگواری جمشید شاه، پادشاه نیکوکار ایرانی برابر است. مردم، در این روز برای فراموش نمودن اندوه مرگ جمشید و دفع دیو خوراکی هایی مثل گوشت را با سیر طبخ کرده و می خوردند زیرا معتقد بودند دیوها، جمشید را کشته اند.
