بعد از ظهر دیروز ۸ آبان‌ماه دور جدید گفت‌وگوها میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۴ با هدف رفع تحریمها و در قالب برگزاری کمیسیون مشترک برجام در شهر وین پایتخت اتریش آغاز شد.
اگرچه هنوز برای قضاوت در مورد دستاوردهای عملی مذاکرات آغاز شده بسیار زود است اما اظهارنظرهای مختلفی که از شب گذشته توسط مقامات حاضر یا نزدیک به مذاکرات بیان شده نشان دهنده سازنده و رو به جلو بودن مذاکرات است. رسانه‌های غربی نیز هرچند محتاطانه اما در مجموع بازتاب‌های مثبتی از روز اول مذاکرات مخابره کردند.
گزارش‌های منتشر شده حاکی است که خارج از میز رسمی مذاکرات، نشست‌های دو یا چند جانبه میان هیات‌های سیاسی حاضر در وین برگزار شده که از فشردگی رایزنی‌ها برای به حرکت درآمدن چرخ‌های نه چندان روان مذاکرات خبر می‌دهد.
در این میان و در حالی که جمهوری اسلامی ایران بر هدف اصلی مذاکرات یعنی لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه تاکید دارد، مقامات غربی موضوع احیاء برجام با استفاده از به تعبیر آنها فرصت ایجاد شده برای بازگشت آمریکا به برجام را عمده کرده‌اند.
تقابل این دو گزاره یعنی تمرکز مذاکرات بر رفع تحریم‌های غیرقانونی یا چگونگی بازگشت آمریکا به برجام عملا «زمان مذاکرات» را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
ایران علاقه‌ای به طولانی و فرسایشی شدن مذاکرات ندارد و با رویکرد نتیجه‌گرایی وارد این عرصه شده اما طرح موضوعات فرعی و غیرمهم می‌تواند ضمن کُند شدن روند گفتگوها، دستیابی به نتیجه را با چالش روبرو کند.
مقامات کشورمان بارها اعلام کرده‌اند که اولا بازگشت آمریکا به برجام را موضوع مهم و قابل اعتنایی نمی‌دانند و ثانیا به دلیل خروج غیرقانونی واشنگتن از برجام، بازگشت مجدد این کشور به جمع ۱+۴ تابع شروطی است که بدون پذیرش آن امکان حضور مجدد آمریکا در برجام نیست.
علی باقری سرپرست هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین نیز شب گذشته با بیان این‌که با اراده جدی و تدارک قوی برای لغو تحریمها وارد گفت‌وگوهای وین شده‌ایم و تمرکز و اولویت اصلی بر لغو تحریم‌هاست، گفت: ترکیب هیأت ایران هم نشان‌گر این عزم و جدیت است.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز دیروز در نشست هفتگی با خبرنگاران بر این نکته تاکید و اعلام کرد: این‌که مذاکرات چند روز طول خواهد کشید و کیفیت آن چه خواهد بود، امروز مشخص خواهد شد اما مهم این است که اگر آمریکا با این عزم به وین بیاید که بن‌بست و مواردی که در دورهای قبلی باعث به نتیجه نرسیدن مذاکرات شده را حل کند و از آن نقطه وارد وین شود قطعا گفت‌وگوها مسیر آسان‌تری را خواهد داشت.
خطیب زاده همچنین بدون اشاره به جزییات، گفت: اگر آمریکا همچنان به مسیر قبلی ادامه دهد قطعا ایران انتخاب‌های متعددی خواهد داشت.
بررسی تحلیلی مذاکرات برگزار شده در ادوار گذشته و همچنین پیچیدگی‌های قابل ملاحظه‌ای که بر این دور از گفتگوها حاکم است می‌تواند گزاره «طولانی نبودن دور اول مذاکرات» را که بر محور تعیین «اصول و مبانی گفتگوها» به پیش خواهد رفت از قطعیت بالائی برخوردار کند.
به دلیل اهمیت شکل‌گیری توافق در مورد اصول و مبانی گفتگوها که یکی از مهمترین بخش‌های مذاکرات محسوب می‌شود، مشورت هیات‌های نمایندگی کشورهای حاضر در مذاکرات با پایتخت‌ها کاملا ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
بر این اساس می‌توان انتظار داشت که هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین ظرف چند روز آینده به کشور باز گردد و پس از انجام مشورت‌های لازم در سطوح عالی مجددا برای پیگیری گفتگوها عازم وین شود.
