چه کشور‌هایی با افزایش فروش اسلحه به عربستان سهم بیشتری در کشتار مردم یمن دارند؟ میزان واردات تسلیحات نظامی به عربستان چه مقدار است؟ بزرگترین صادرکننده اسلحه جهان و بزرگترین واردکننده سلاح در دنیا چه کشور‌هایی هستند؟ در ادامه به بررسی و پاسخ به این سوالات خواهیم پرداخت.
شرکای اروپایی عربستان در قتل‌عام مردم یمن
فروش اسلحه به عربستان از سوی کشور‌های غربی موضوع جدیدی نیست، زیرا این کشور‌ها در طول سالیان دراز با صادرات اسلحه به کشور‌های دیگر ثروتهای کلانی به دست آوردند، اما نکته‌ای که در این سال‌ها مورد توجه همگان قرار گرفته است فروش تسلیحات نظامی سنگین و پیشرفته به این کشور در هنگامه جنگ علیه مردم و کشور یمن است.
براساس گزارش‌های منتشر شده از خبرگزاری‌های مختلف کشور‌هایی که به عربستان در از زمان شروع جنگ یمن (سال ۲۰۱۵) سلاح فروخته و در خون مردم این کشور شریک شده‌اند بدین شرح است: ۱) انگلیس، براساس آمار منتشر شده از سوی وزارت تجارت بین‌الملل انگلیس این کشور تنها بین ماه‌های ژوئیه تا سپتامبر سال گذشته ۱.۸۸ میلیارد دلار تسلیحات نظامی از جمله بمب و موشک به عربستان صادر کرده است. اما فعالان ضد تجارت اسلحه افشا کردند انگلیس از سال ۲۰۱۵ و همزمان با شروع جنگ علیه مردم یمن مجوز فروش ۵.۳ میلیارد پوند سلاح به عربستان را صادر کرده است. این درحالی است که بر اساس سیاست صادرات تسیحات این کشور درصورتی که فروش اسلحه به کشوری موجب نقض جدی قوانین بین‌المللی بشردوستانه بشود، نباید مجوزی برای فروش تجهیزات نظامی اعطا شود.
اما مقامات انگلیس بدون در نظر گرفتن قتل‌عام کودکان، زنان و غیرنظامیان یمن همچنان به عربستان که بزرگترین کشوری است که جنگ علیه یمن را شروع کرده سلاح فروخته و نه تنها قوانین خود را زیر پا می‌گذارد بلکه به گزارش‌های سازمان ملل مبنی بر کشتار مردم یمن از سوی ائتلاف متجاوز سعودی به این سازمان نیز دهن‌کجی می‌کند.
۲) فرانسه، حدود سه ماه پیش سازمان عفو بین‌الملل و دو سازمان غیردولتی حقوق بشری دیگر همراه با وب‌سایت تحقیقاتی «دیس کلوز» از دادگاه اداری پاریس خواستند تا به مقامات گمرک دستور دهند اسناد مربوط به صادرات تسلیحات نظامی فرانسه به عربستان و امارات را منتشر کنند، اما با گذشت سه ماه از این درخواست فرانسه همچنان این اسناد را منتشر نکرده و در مقابل این درخواست‌ها سکوت نموده است. عفو بین‌الملل و همراهانی که در این درخواست این سازمان را همراهی میکردند در بیانیه‌ای اعلام کردند سلاح‌های فرانسوی خطر بزرگی برای مردم غیرنظامی یمن ایجاد کرده چرا در این کشور شاهد نقض جدی حقوق بشر هستیم و فرانسه با خودداری از افشای اسناد گمرکی درخصوص فروش سلاح به عربستان حقوق اساسی مردم برای دریافت اطلاعات لازم درباره ایجاد یک بحث دموکراتیک را هم نقض می‌کند.
با وجود تمام مخفی‌کاری‌های فرانسه درخصوص فروش سلاح به عربستان براساس گزارشی که دولت این کشور درسال ۲۰۲۰ به پارلمان فرانسه ارائه داد این کشور ۷۰۴ میلیون یورو به عربستان و ۱۲۹.۴ میلیون یورو به امارات سلاح فروخته است.
۳) اسپانیا، اسپانیا به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان تسلیحات اتحادیه اروپا به ائتلاف متجاوز به سرکردگی عربستان شناخته می‌شود. این کشور تنها میان سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، مجوز فروش تسلیحات به ائتلاف به ارزش بیش از ۲.۶ میلیارد یورو (حدود ۳.۶ میلیارد دلار) را صادر کرد و بیشترین بخش از تسلیحات صادر شده موشک و هواپیما جنگی بود و ارزش آن نزدیک به دو میلیارد یورو می‌رسید (حدود ۲.۴ میلیارد دلار) بیشترین سهم از این صادرات به عربستان به ارزش ۱.۲ میلیارد یورو و امارات به ارزش ۲۷۶ میلیون یورو بوده است.
۴) استرالیا، بین اوت ۲۰۱۹ تا اکتبر ۲۰۲۰ استرالیا پنج مجوز دائمی برای صادرات تجهیزات نظامی به عربستان و نه مجوز صادرات سلاح به امارات صادر کرده است.
۵) کانادا، ارقام منتشر شده نشان داده است کانادا فقط در سال ۲۰۱۹ به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار تجهیزات نظامی به سعودی‌ها فروخته که این رقم بیش از دو برابر آنچه در سال ۲۰۱۸ به این کشور فروخته بود، است. بخش عمده‌ای از این صادرات خودرو‌های زرهی سبک تشکیل می‌دهند. این قرارداد در سال ۲۰۱۵ توسط جاستین ترودو، نخست وزیر کنونی کانادا تایید شد. تردو دلیل لغو نکردن قرارداد‌های نظامی خود با عربستان را متحمل شدن ضرر زیاد دانسته و با وجود گرفتن ژست حقوق بشری در میان چشم جهانیان به فروش اسلحه به عربستان برای حمله به یمن ادامه می‌دهد.
کشور‌هایی که بعد از رسوایی قتل «خاشقجی» قرارداد‌های خود را فسخ کردند
۱) آلمان، به گزارش دویچه وله، پیش از این تحریم صادرات تسلیحات، آلمان در سه ماهه سوم سال ۲۰۱۷ به ارزش ۵۵۰ میلیون دلار سلاح به ریاض فروخت. عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان، ممنوعیت آلمان را «غیرمنطقی» توصیف کرد و گفت: «تفاوتی ندارد».
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در اواخر سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت به دلیل نگرانی از وضعیت یمن و همچنین قتل جمال خاشقجی، به عربستان سعودی سلاح نفروشد. این ممنوعیت از آن زمان تاکنون چندین بار تمدید شده است که آخرین آن در دسامبر بود که تا پایان سال ۲۰۲۱ تمدید شد.
۲) ایتالیا، رم در اقدامی در اواخر ژانویه سال گذشته بعد از سال‌ها فروش تسلیحات نظامی به عربستان اعلام کرد از ترس کشتار غیرنظامیان در یمن، فروش تسلیحات به عربستان سعودی و امارات را متوقف کرد.
شبکه صلح و خلع سلاح ایتالیا نیز گزارش داد این اقدام شامل لغو فروش ۱۲۷۰۰ موشکی است که قرار بود به عنوان بخشی از قرارداد ۴۸۵ میلیون دلاری تسلیحاتی که توسط ماتئو رنتزی، نخست وزیر سابق در سال ۲۰۱۶ به تصویب رسید، فروخته شود.
۳) بلژیک، سازمان غیردولتی بلژیکی Vredesactie تصاویر ویدئویی و تصاویر ماهواره‌ای را تجزیه و تحلیل کرد تا نشان دهد که سلاح‌های تولید شده در منطقه «والونی» بلژیک توسط شرکت‌های تسلیحاتی FN Herstal و Mecar در نبرد «وادی الجباره» در شمال یمن در سال ۲۰۱۹ استفاده شده است.
دولت والونیا، منطقه‌ای در جنوب بلژیک که از خودمختاری زیادی برخوردا است از جمله قدرت تصمیم گیری در امور سیاست خارجی بعد از فاش شدن استفاده عربستان از تسلیحات بلژیکی در جنگ علیه مردم یمن برای شهروندان این کشور، فروش تسلیحات به عربستان را در فوریه سال گذشته به دلیل نگرانی از رفتار این کشور در یمن متوقف کرد.
آمریکا بزرگترین تهیه‌کننده تسلیحات نظامی عربستان
بر اساس گزارش موسسه بین المللی تحقیقات صلح استکهلم، آمریکا بزرگترین منبع صادرات تسلیحات به عربستان سعودی و امارات است که نسبت صادرات تسلیحات آمریکا بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ در عربستان سعودی به ۶۳.۷ درصد رسیده است.
با روی کار آمدن دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا وقفه‌ای در فروش سلاح به عربستان پیش آمده و «آنتونی بلینکن» وزیرخارجه این کشور در سخنانی مدعی شد وزارت خارجه آمریکا درحال بررسی قرارداد فروش سلاح به عربستان و امارات است. اما چندی پیش دولت آمریکا یک قرارداد ۶۵۰ میلیون دلاری فروش سلاح به عربستان را به کنگره ارائه داد. این قرارداد شامل ۲۸۰ موشک میان برد پیشرفته «هوا به هوا» است که برای تقویت قابلیت‌های دفاع هوایی استفاده می‌شود، اما نمی‌تواند علیه اهداف زمینی مورد استفاده قرار گیرد.
براساس ارقام منتشر شده آمریکا تنها در سال گذشته (۲۰۲۰) ۱۷۵.۰۸ میلیارد دلار سلاح به جهان صادر کرده که نسبت به سال ۲۰۱۹ نیز ۲.۸ درصد افزایش داشته است. یکی از مقامات آمریکا در همین راستا اعلام کرد اگر کنگره با فروش جنگنده‌های اف ۳۵ به امارات موافقت کند، این کشور به یکی از بزرگترین قرارداد‌های نظامی خود دست خواهد یافت.
موسسه تحقیقات صلح استکهلم درخصوص بزرگت‌ترین صادرکننده و واردکننده اسلحه در جهان آمریکا و عربستان را معرفی کرد. در پنج سال گذشته نیز در بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ آمریکا ۷۹ درصد از بازار فروش سلاح به عربستان را در دست داشته و بعد از آن انگلیس با ۹.۳ و فرانسه با ۴ درصد قرار دارند.
در همین گزارش آمریکا در بحبوهه جنگ یمن ۲۴ درصد از فروش سلاح خود را به عربستان اختصاص داده است و در میان این سال‌ها سلاح‌های بسیار پیشرفته‌ای را در اختیار سعودی‌ها قرار داده است.
موسسه تحقیقات صلح استکهلم در گزارش خود اعلام کرد میان سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ عربستان تنها از آمریکا ۱۲ هزار و ۶۵۳ میلیون دلار سلاح خریده است و میزان فروش سلاح آمریکا به امارات در این سال‌ها ۲۷۲۳ میلیون دلار بوده است.
چندی پیش مردم یمن علیه جنایات آمریکا در این کشور در استان‌های مختلف این کشور از جمله صعده، رقه و صنعا راهپیمایی کرده و خواستار رفع محاصره از این کشور شدند. «محمد علی الحوثی» عضو شورای سیاسی انقلاب یمن در سخنانی اعلام کرد عربستان سعودی به تنهایی توانایی ساخت هواپیما‌های کاغذی را هم ندارد چه برسد به ساخت جنگنده‌های پیشرفته اف ۱۵ و اف ۱۶ و این آمریکاست که با حمایت‌های آشکار و پنهان خود از عربستان و ائتلاف متجاوز به تخریب یمن و کشتار مردم آن کمک می‌کند.
الحوثی حتی در همین راستا تاکید کرد که محاصره این کشور که موجب به وجود آمدن فجایع انسانی شده است توسط ناو‌های آمریکایی انجام گرفته است.
کودکان بزرگترین قربانیان جنگ تحمیلی در یمن هستند
سازمان ملل در جدیدترین گزارش خود که پیش از این منتشر شده اعلام کرد تا پایان سال جاری میلادی بعد از هفت سال جنگ در یمن حدود ۳۷۷ هزار نفر از مردم این کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم جان خود را از دست داده‌اند و کودکان بیشترین قربانیان این جنگ بوده‌اند.
در گزارش برنامه توسعه و عمران سازمان ملل آمده است، «در سال ۲۰۲۱ در هر ۹ دقیقه یک کودک زیر پنج سال در اثر عوارض جانبی جنگ جان خود را از دست می‌دهد».
