«آشپز که دو تا شود نتیجه کار مطلوب نخواهد بود» اما «آشپزی با مامان» در ساختار و شیوه اجرا آشنازدایی های نوینی صورت داده که نتیجه و کیفیت آشپزی گروهی هم مطلوب باشد. قاعدتاً برای شرکتکننده ها در حین آشپزی با زمان محدود در یک رقابت تنگاتنگ تلویزیونی، وقوع اتفاقات غیرمنتظره، غیرقابل اجتناب است؛ از این رو مادر و فرزند برای حل مسائل پیش آمده، به مدیریت لحظه، کنترل هیجان، تمرکز و تسلط بر اعصاب شان نیاز دارند تا بهترین تصمیمگیری انجام شود.
دقایقی خوش حال و البته خوش رنگ و لعاب، با تماشای مسابقهای مهیج و سرگرمکننده از قاب تصویر شبکه پنج سیما . «آشپزی با مامان» عنوان برنامهای است که با بهره از ظرفیتهای چند وجهی اهداف جامعه شناسانه و روانشناسانه پیدا و پنهانی را دنبال میکند تا در ارتباط مستقیم با خواستههای مخاطبان خود قرار بگیرد.
در آشپزی با مامان انعطاف پذیری در انجام کارگروهی جلوه میکند. اعتماد به عملکرد دلسوزانه دیگر اعضا هم نکته قابل توجهی است. تعامل بین دو گروه شرکت کننده و تقویت رقابت سالم از دیگر نکات برجسته این برنامه است به طوری که گاهی کمک گرفتن از گروه رقیب برای افزایش سرعت عمل در تهیه غذا و سالاد و دور چینها شگفتی ساز میشود تا غذایی لذیذ و خوشمزه در زمان تعیین شده طبخ شود و مورد ارزیابی قرار بگیرد.
ترکیب مسابقه آشپزی با بخشهایی مفرح و جذاب و حضور نسل جوان به همراه مادران خود و تلاش برای خلق مزهها و طعمهای جدید و مامان پز، فضایی گرم و شاد و آموزنده را به مدت شصت دقیقه برای مخاطب فراهم میآورد. پخت و پز وسیله و بهانهای است برای ایجاد ارتباط موثر، بیان احساسات، شکرگزاری و همدلی و همکاری مشترک مادر و فرزندی. تکریم و دستبوسی از مادران و کنار گذاشتن خجالت و رودربایستی فرزندان برای گفتن احساسات و عواطف خود و حتی در آغوش گرفتن مادران آن هم جلوی دوربین برنامه، خرق عادت و علاوه بر آن حامل پیام تربیتی ارزشمندی است؛ در جوامع فردگرای امروز و گلهمندی برخی والدین از وجود شکافهای بین نسلی که گاه مانع برقراری صمیمیت و ارتباط نزدیک با فرزندان بوده است این مسابقه سعی دارد علاوه بر خلق موقعیت غیرقابل پیشبینی برای فرزندان، آنها را به فعالیتی مشترک با مادران شان وادار کند تا مفاهیم حمایت، مشورت و صمیمیت مادرانه بهتر درک شود.
به نظر آشپزی فرآیندی دارد تک محور و از دیرباز در مثلها نقل شده است آشپزی کردن گروههای شرکت کننده در این مسابقه تمرینی است برای مواجهه با موقعیتهای حساس زندگی و مهارت افزایی با بهره از ظرفیتهای فکری و فیزیکی یکدیگر.
در تایید این موضوع باید بگویم بعد از پیشنهاد ماده اولیه از سوی داور مسابقه این امکان به مادر و فرزند داده میشود تا ابتدا هر دو برای انتخاب غذا توافق کنند، فرزند از توانمندی و هنرمندی مادرش پیروی کند. مادر به تواناییهای فرزندش اعتماد کند. سپس مسئولیت اشتباهات و خطاهای احتمالی یکدیگر را بپذیرند و برای حل مشکلات با هم همفکری و تلاش کنند. همان گونه که در دیگر ابعاد زندگی میتوان این چنین رفتار کرد و این موضوع از منظر تماشاگر مسابقه قابل تحلیل بوده و با خاصیت شبیه پنداری همراه میشود.
این برنامه که به همت گروه اجتماعی شبکه پنج تولید میشود به خلاقیت در آشپزی و صرفه اقتصادی خانواده توجه ویژهای دارد. چی بخوریم؟ و امروز چی بپزم؟ جملههای گوش آشنایی هستند که مادران زیاد از آن استفاده میکنند جالب اینکه در این مسابقه سعی شده ماده اولیه پیشنهادی، بسیار سنجیده انتخاب شود تا برای همگان قابل دسترس و ارزان باشد و البته به سرعت بتوان غذایی خوش طعم و مورد پسند را با آن آماده کرد. حال آنچه این برنامه را از برنامههای آشپزی مشابه متمایز کرده است این است که گروهها موظفند به فوریت و در لحظه تصمیم بگیرند که با ماده غذایی موجود، چه غذایی درست کنند! به طور مثال وقتی میگویند ماده اولیه: کرفس، بامیه، قارچ یا تخم مرغ است؛ ابتکار عمل و پیشنهاد گروههای شرکت کننده، با هر قومیتی که در برنامه حاضرند، را در بر دارد تا غذای پیشنهادی منطقه خود را بپزند. معرفی غذاهای اقوام و ملل مختلف، تنوع خوبی میسازد و مخاطب قدرت انتخاب بیشتری برای تهیه غذاها با آن مواد به دست میآورد. از طرفی اگر ماده اولیه محدودیت در انتخاب غذا ایجاد کند، این مزیت را هم دارد که خانوادهها عادتهای غذایی خود را تغییر دهند. وقتی با غذاهای دیگر آشنا میشوند؛ فرصت امتحان کردن خوراکها و خورشتهای جدید را هم به خود بدهند. علاوه بر آن میدانیم بدغذایی و چالش اختلاف سلیقه در غذا از مواردی است که بارها مادرانی را آزرده است چرا که بعد از کلی زحمت و آماده کردن و سرو غذا از طرف فرزندان یا اطرافیان با بی میلی مواجه شدهاند. قرار دادن فرزندان برای دقایقی در چالش تهیه غذا و طی کردن مراحل سخت و چشیدن دردسرهای آشپزی باعث میشود ارزشهایی مانند سپاسگزاری و شکرگزاری در فرهنگ اجتماعی و خانواده پررنگتر شود.
«آشپزی با مامان» با اجرای الهه پرسون و تهیهکنندگی علیرضا سلطانی و به کارگردانی محمد رجایی روزهای شنبه، دوشنبه، چهارشنبه ساعت ۲۱ روی آنتن شبکه پنج صدا و سیما میرود.