نظرسنجی مشترک دانشگاه مریلند و مرکز افکارسنجی «ایران‌پل» (Iran Poll) که روز دوشنبه منتشر شد نشان داد که مردم ایران از ایالات متحده رویگردان شده‌اند و به سیاست جدید جمهوری اسلامی ایران در نگاه به شرق نگاه مثبتی دارند.
این نظرسنجی در بازه زمانی ۳۰ اوت تا ۹ سپتامبر از طریق تلفن و اینترنت انجام شده و نشان می‌دهد حمایت مردمی از توافق هسته‌ای برجام به شدت کاهش یافته است.
*کاهش اعتماد به برجام و آمریکا
کمتر از نیمی از ۱۰۰۱ شرکت کننده در این نظرسنجی گفتند که «به شدت» یا «تا حدودی» برجام را تایید می‌کنند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۶ نزدیک به ۷۵ درصد بود. ۲۷ درصد از پاسخ دهندگان گفتند که «به شدت مخالف» این توافق هستند.
تقریباً دوسوم پاسخ دهندگان گفتند که حتی اگر واشنگتن به توافقی که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۷ از آن خارج شد بازگردد «تا حدی بعید» یا «بسیار بعید» است که به تعهداتش در این توافق عمل کند. تنها یک سوم از پاسخ‌دهندگان گفتند که واشنگتن «تا حدی محتمل» یا «بسیار محتمل» است که از برجام پیروی کند.
در حالی که ۲۷ درصد از شرکت‌کنندگان گفتند که ایران و ایالات متحده باید هر دو برای بازگشت به برجام نرمش نشان دهند ۵۲ درصد گفتند که ایران باید قاطعانه روی خواسته‌هایش پافشاری کند و از طریق اروپایی‌ها واشنگتن را به پذیرش آنها مجاب کند. این در حالی است که ۱۶ درصد می‌گویند که تهران حتی نباید برای احیای توافق تلاش کند.
*حمایت بی‌سابقه از رئیسی
این نظرسنجی که تنها چند هفته پس از تحلیف «آیت الله سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران انجام شد، حمایت بی‌سابقه‌ای از رئیس جمهور جدید را نشان داد. ۷۸ درصد از پاسخ دهندگان گفتند که نظرشان نسبت به رئیس‌جمهور جدید تاحدی مطلوب (۳۳ درصد) یا بسیار مطلوب (۴۵ درصد) است.
این عملکرد به معنی بهبود ۵۰ درصدی وضعیت رئیسی نسبت به ماه مه ۲۰۱۷ است، زمانی که او در انتخابات مغلوب حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران شد. در همان نظرسنجی، ۶۰ درصد گفته بودند به محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران که برای برجام مذاکره کرد نظر مطلوبی دارند.
در نظرسنجی فعلی، نتایج برعکس شده و محبوبیت روحانی به تنها ۲۰ درصد سقوط کرده است.
*افزایش حمایت از روابط ایران به شرق
در پاسخ به این سئوال که آیا ایران باید بیشتر بر تقویت روابط دیپلماتیک و تجاری خود با کشورهای اروپایی مانند آلمان، فرانسه و انگلیس تمرکز کند یا باید بیشتر در جهت تقویت روابط دیپلماتیک و تجاری خود با کشورهایی چون روسیه، چین و هند تلاش کند، ۵۴ درصد موافق روابط ایران با کشورهای جهان شرق بودند. این رقم حدود ۶ درصد نسبت به دو سال قبل افزایش یافته است. این نظرسنجی همچنین نشان داد که ۵۷ درصد از پاسخ دهندگان گفتند که روابط ایران با چین «بسیار» یا «تا حدودی» مطلوب است. این پیشرفت به ویژه با توجه به نتایج یک سال پیش قابل توجه بود، هنگامی که نرخ مقبولیت چین به کمتر از ۴۰ درصد کاهش یافت .
*نگاه بسیار منفی ایرانی‌ها به آمریکا
در مورد تصورات از ایالات متحده، 85 درصد از پاسخ دهندگان عنوان کردند که تصور آنها نسبت به آمریکا «تاحدی نامطلوب» (9.4 درصد) یا «بسیار نامطلوب» (75.9 درصد) بوده است. از این حیث 89 درصد حاضران در این نظرسنجی تصور بدتری نسبت به عربستان داشتند.
*تداوم سیاست‌های خصمانه بایدن در قبال ایران
در حالی که رتبه بندی واشنگتن در آخرین نظرسنجی تنها دو یا سه درصد بهتر از دوران ترامپ بود، این نظرسنجی نشان داد که بسیاری از ایرانیان هرگونه امیدواری نسبت به کاهش سیاست خصمانه بایدن در قبال ایران را از دست داده‌اند. در پاسخ به این سئوال که سیاست‌های بایدن در قبال ایران را در مقیاس صفر (کاملا خصمانه) تا ۱۰ (کاملاً دوستانه) ارزیابی می‌کنند، ۶۷ درصد در محدوده صفر تا چهار نمره دادند. در فوریه ۲۰۲۱، تنها حدود نیمی (۵۲ درصد) انتظار داشتند که سیاست‌های بایدن نسبت به ایران خصمانه باشد. بیش از ۴۰ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی به بایدن صفر یا یک دادند، در حالی که در فوریه این رقم از هر سه نفر، یک نفر بود.
*آگاهی آمریکا از ترور دانشمندان ایران و خرابکاری‌های هسته‌ای
این نظرسنجی همچنین نشان داد که خصومت‌ها با ایالات متحده به وضوح عمیق است و به زمان تاسیس جمهوری اسلامی باز می‌گردد. ۷۶ درصد از پاسخ دهندگان معتقدند که واشنگتن از انفجارهای اخیر در تاسیسات هسته‌ای نطنز مطلع بوده است. ۸۵ درصد اظهار داشتند بر این باورند که آمریکا از ترور دانشمندان هسته‌ای ایران به دست عوامل رژیم اسرائیل، اطلاع داشته است. ۸۳ درصد گفتند که آمریکا حتی از حمله داعش در عراق مطلع بوده و ۹۱ درصد نیز گفتند که آمریکا از حمله عراق به ایران در زمان «صدام حسین» رئیس جمهور اسبق این کشور مطلع بوده است.
بیش از چهار نفر از پنج شرکت کننده (۸۳ درصد) از ادامه یا گسترش تلاش‌های دیپلماتیک جاری برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای حمایت کردند و اکثریت ۵۴ درصدی گفتند که ایران باید از طریق مذاکره راه حل‌های قابل قبول متقابل با سایر کشورها را پیدا کند، در حالی که ۴۳ درصد بر این باورند که ایران باید به «قدرتمندترین کشور منطقه» مبدل شود.
حمایت ایرانی‌ها از برنامه موشکی
با این وجود، از هر ۱۰ شرکت کننده، هفت نفر از برنامه موشکی ایران که نگرانی اصلی ایالات متحده، رژیم اسرائیل و همسایگان عرب خلیج فارس ایران است، با بیان «خیلی مهم» دفاع کردند. ۲۰ درصد نیز گفتند که برنامه موشکی ایران «تا حدودی مهم» است.
در این نظرسنجی عملاً هیچ شواهدی از نارضایتی گسترده از نظام ایران که برخی مفسران آمریکایی ادعا می‌کنند در آستانه فروپاشی یا نزدیک آن است، یافت نشد.
*بارقه امید بین شهروندان ایرانی
در حالی که ۷۴ درصد حاضران در این نظرسنجی اقتصاد کشور را «تا حدودی» (۱۹ درصد) یا «بسیار بد» (۵۴ درصد) توصیف کردند، تقریباً نیمی عوامل خارجی، به ویژه تحریم‌های ایالات متحده (۲۷ درصد) و ۲۲ درصد نیز همه گیری کرونا را در درجه اول مقصر بودن بابت وضعیت اقتصادی دانستند.
نتایج دیگر این نظرسنجی نشان داد که اکثریت ۵۴ درصدی بر این باورند که انتظار دارند ایرانیان سه سال آینده بهتر زندگی کنند. علاوه بر این، این نظرسنجی نشان داد که اکثریت بسیاری از پاسخ دهندگان، ۷۰ تا ۸۰ درصد، گفتند که «به برخی» یا «تا حد زیادی» به نهادهای اساسی کشوراز جمله قوه قضائیه، ریاست جمهوری و مجلس اعتماد دارند. اعتماد به پلیس و ارتش حتی بالاتر از ۸۳ درصد بود.
