چهارم مهر ماه سخنگوی آژانس بین المللی انرژی اتمی درست دو هفته بعد از توافقی که بین ایران و آژانس حاصل شد، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در تازه‌ترین گزارش در خصوص راستی آزمایی و نظارت بر ایران، رافائل ماریانو گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به کشور‌های عضو اطلاع داد که ایران از تاریخ ۲۰ تا ۲۲ سپتامبر (برابر با ۲۹ تا ۳۱ شهریور) به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه سرویس تجهیزات و مانیتور‌های نظارتی و نیز جایگزینی کارت‌های ذخیره سازی در تمامی مکان‌های لازم در ایران به جز کارگاه تولید قطعات سانتریفیوژ در مجتمع «تسا» در کرج را داده است.
در ادامه این بیانیه ادعا شده است: مدیر کل آژانس بین المللی تأکید دارد که تصمیم ایران برای آن که به آژانس دسترسی به کارگاه تولید قطعات سانتریفیوژ مجتمع تسای کرج را ندهد، بر خلاف شرایط توافق شده در بیانیه مشترکی است که در تاریخ ۱۲ سپتامبر از سوی دبیرکل آژانس از یک سو و محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از سوی دیگر بر سر آن توافق شده بود.
بعد از این گزارش خلاف واقع گروسی آمریکا نیز دست پیش گرفته و مدعی شد واشنگتن از گزارش آژانس انرژی اتمی بسیار ناراحت است. آمریکا در ادامه لفاظی‌های خود علیه کشورمان اعلام کرد تهران بدون تاخیر باید به آژانس اجاره دسترسی به متجمع کرج را بدهد.
کاظم غریب‌آبادی نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گزارش مدیر کل این سازمان درباره دوربین‌های نظارتی در سایت «تسا» در کرج را نادرست خواند و گفت که گزارش اخیر رافائل گروسی» فراتر از چارچوب توافق شده در بیانیه مشترک میان ایران و آژانس است.
همچنین بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت که در پاسخ به انتشار گزارش غلط آقای گروسی مدیرکل آژانس، نامه‌ای برای آژانس ارسال و نسبت به این اقدام غیر سازنده اعتراض شده است. آقای گروسی و همکاران وی بخوبی می‌دانند که تفاهم صورت گرفته در قالب بیانیه مشترک، مشمول تجهیزات نظارتی (دوربین ها) مجتمع کرج به این دلیل که در نتیجه خرابکاری تیرماه این مجتمع همچنان تحت تحقیقات امنیتی قرار دارد.
وی گفت: درخواست تعمیم تعویض کارت‌های حافظه به دوربین‌های این مجتمع در سفر مدیرکل به تهران و نیز دیدار حاشیه کنفرانس عمومی وین مطرح شده بود که در هر دو بار ضمن ارائه توضیحات توسط مهندس اسلامی، پاسخ منفی و مخالفت ایران را بدنبال داشت. کمالوندی توضیح داد که درج واژه "مشخص شده" در مقابل کلمه تجهیزات به همین منظور و با هدف مستثنی شدن این مجتمع از سرویس و تعویض کارت‌های حافظه صورت گرفته است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان یاد آوری کرد که در دیدار وین هنگامی که بار دیگر مدیرکل درخواست سرویس دوربین‌های مجتمع کرج را مطرح نمود، مهندس اسلامی با صراحت کامل و ذکر دلایل مطرح شده در جلسه قبل، تعمیم تعویض کارت‌های حافظه به مجتمع یاد شده را ناممکن و خارج از چارچوب بیانیه مشترک اعلام کرد. ضرورت دارد مسئولان این سازمان بین‌المللی با پرهیز از موضع گیری‌های هدفمند سیاسی، گزارشات غلط و مغرضانه، روند سازنده ایجاد شده بدنبال مراودات اخیر ایران و آژانس را تخریب نکند.
ابراز خوشحالی اروپا از بازی آژانس در زمین غرب و واکنش ایران
سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان به بهانه گزارش ضد ایرانی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتشار بیانیه‌ای تهران را به عدم رعایت کامل توافق مورخ ۱۲ سپتامبر با آژانس متهم کرده‌اند و در ابتدای این بیانیه قدردانی خود را از «رافائل گروسی» ابراز کردند و گفتند که از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای در جریان گذاشتن اعضای شورا از نظارت‌های آژانس بر تجهیزات و تعهدات هسته‌ای ایران متشکریم.
در ادامه این بیانیه ادعا شده است: ما بسیار از این مسئله نگرانیم که ایران به توافق خود با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل نکرده و رافائل گروسی مجبور به انتشار این گزارش تنها ۲ هفته پس از حصول توافق شده است. اگر اجازه نظارت بر دوربین‌های سایت کرج از سوی ایران به آژانس داده نشود، توانایی نظارت و بازیابی آگاهیِ ما از سایت‌های ایران از دست خواهد رفت. ما می‌خواهیم هرچه سریعتر ایران دسترسیِ آژانس به تجهیزات را فراهم آورده و اجازه تعویض دوربین‌ها را بدهد.
غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در واکنش به این اظهارات نمایندگان آمریکا و سه کشور اروپایی، گفت که آژانس، آمریکا و سه کشور اروپایی بدانند که نمی‌توانند هم در برابر اقدامات تروریستی رژیم صهونیستی سکوت کنند و جلوی آن را نگیرند و هم خواهان تداوم نظارت و حضور دوربین‌های آژانس در تأسیسات تحت خرابکاری تروریستی باشند.
وی تصریح کرد: هنگامی که تجهیزات نظارتی آژانس توسط رژیم صهیونیستی از کار می‌افتد، نمایندگان آمریکا و سه کشور اروپایی از ایران انتظار نداشته باشند که مجدداً آن را بدون هزینه‌ای برای این رژیم و بدون هیچ اقدامی از سوی آژانس و کشور‌های مدعی بازنصب کند. تفاهم اخیر ایران و آژانس به طور کامل و ظرف زمان توافق شده اجرا شد، ایران نیز چگونگی واکنش به این حسن نیت خود را رصد می‌کند و در هر مرحله، اقدام مناسب را اتخاذ خواهد کرد.
در ادامه «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین دوشنبه پنجم مهر ماه گفت که در جلسه امروز (دوشنبه) شورای حکام آژانس تاکید کردم که منع دسترسی به تاسیسات کرج نمی‌تواند نقض توافقات پادمانی باشد.
غرب با طرح گزارشی علیه ایران به دنبال سناریوی جدیدی برای مذاکرات است؟
از آن زمانی که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با سروصدای فراوان به تهران آمد، تنها ۱۷ روز می‌گذرد، گروسی در این سفر پای یک بیانیه مشترک با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران را امضا کرد، توافقی که حالا زیرش زده است.
اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم ۲۸ شهریور به منظور شرکت در نشست سالانه آژانس بین المللی انرژی اتمی، در راس هیاتی به وین رفت. اسلامی در این سفر علاوه بر شرکت و سخنرانی در نشست سالانه آژانس با مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی و دیگر همتایان خود دیدار کرد.
کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران معتقد است که گزارش اخیر آژانس نشان از عمق بدبینی و عدم اعتماد میان طرفین دارد که هر از گاهی به اَشکال مختلف و آن هم در آستانه نشست‌های مربوط به مذاکرات هسته‌ای خود را نشان می‌دهد. خط مشی و راهبرد و مسیر آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص ایران متاثر از اعمال فشار‌هایی است که توسط قدرت‌های جهانی و در راس آن آمریکا سپس فرانسه و انگلیس و آلمان صورت می‌گیرد. درز اطلاعات اخیر فعالیت‌های هسته‌ای در شهرستان کرج بهانه و دستاویزی شده است تا آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارشی را که بخش‌های قابل توجهی از آن اغراق آمیز و بزرگ جلوه دادن فعالیت‌های هسته‌ای است را منتشر می‌کند و ایران را در معرض اتهامات جدید قرار می‌دهد.
دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: باید مراقب باشیم که در دام این گزارش‌های مغرضانه نیفتیم، چراکه به نظر می‌رسد که مذاکرات هسته‌ای با ۵+۱ به مرحله حساسی رسیده و در این مرحله حساس تصمیم گیری تحت تاثیر فشارهای غیر متعارف و گزارش‌های اغراق آمیز قرار نگیریم تا روند مذاکرات دچار اختلال نشود.
وی افزود: بیانیه اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای کشور ما که آمیخته به نوعی نگرش‌های یک سویه، اغراق آمیز و مغرضانه است امر تازه‌ای نیست، این یک واقعیت است که سالیان سال با توجه به نفوذ گسترده آمریکا و لابی صهیونیست در بدنه اصلی آژانس همیشه تلاش شده است که تحت بهانه‌های مختلف ایران را متهم کنند.
وقتی غربی ها هم خدا را می خواهند هم خرما را !
غرب و در راس آن آمریکا با اینکه به هر دری می زند که زودتر مذاکرات وین از سر گرفته شود اما درباره رفع تحریم‌ها، کماکان بر این موضع که تمامی تحریم‌های وضع‌شده در دوران ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» رفع نخواهد شد اصرار می‌ورزد. کلیدواژه‌ای که مقام‌های دولت بایدن در توضیح درباره اینکه چه تحریم‌هایی قابل رفع هستند به کار می‌برند، «تحریم‌های ناسازگار با برجام» است.
محسن پاک‌آیین سفیر پیشین کشورمان در جمهوری آذربایجان هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید: هدف آمریکا و غرب از همان ابتدا این بود که هم تحریم‌های ظالمانه را بر ایران تحمیل کند و هم به نحوی از ایران بخواهد که تعهدات خود را برای محدودیت‌های هسته‌ای اجرا کند، این سیاست هنوز هم در دستور کار آمریکایی‌ها و غرب قرار دارد.
وی همچنین گفت که آمریکایی‌ها علاقمند نیستند که تحریم‌های ظالمانه را رفع کنند در عین حال توقع دارند که ایران هم محدودیت‌های هسته‌ای را اجرا کند، اما جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم با رویکرد جدیدی که دارد، مسئله مذاکرات هسته‌ای را در اولویت قرار نداده است و تنها به دنبال مذاکره برای به نتیجه رسیدن و لغو کامل تحریم هاست و ادامه مذاکرات فرسایشی بدون نتیجه را در جهت منافع ملت ایران تلقی نمی‌کند. آن‌ها می‌ترسند که ایران به تدریج از مذاکرات هسته‌ای فاصله بگیرد، به همین دلیل است که مدام اصرار می‌کنند و پیغام می‌فرستند و برای بازگشت ایران به مذاکرات هسته‌ای عجله دارند.
در هر حال موضع صریح جمهوری اسلامی ایران توسط مقامات ارشد کشورمان بارها اعلام شده است؛ ایران به دنبال مذاکره برای مذاکره نیست و زمانی که بداند مذاکرات به نتیجه مطلوب خواهد رسید، از آن استقبال می‌کند و نتیجه مطلوب هم برای ایران لغو کامل تحریم هاست؛ این سیاست قطعی نظام است درصورتی که این اتفاق بیفتد به طور طبیعی تعهدات برجامی را هم اجرایی خواهد شد.
