از ابتدای کار دولت جدید ، در تمام زمینهها تمامقد پشت دولت ایستادهایم و زمان کوتاهی که از ریاستجمهوری حجتالاسلام رئیسی و استقرار کابینه جدید گذشته را برای بررسی عملکرد دولت کافی نمیدانیم. بااینوجود به نظر میرسد عملکرد دولت محترم در حوزه سفر اربعین ، دچار اشکال جدی است. دراینباره گفتنیهایی هست:
یک. بر کسی پوشیده نیست که میلیونها ایرانی مشتاق سفر اربعین هستند. بزرگداشت مراسم اربعین از سوی شیعیان جهان و مردم ما، علاوه بر جنبه زیارتی، ابعاد بزرگی دارد و برای منطقه امنیت ساز است. ابعاد جهانی این زیارت بیش از آن است که در این نوشته مورداشاره باشد و هدف این سطور هم نیست و البته بر کسی هم پوشیده نیست. اما سؤال اینجاست که چرا هزاران نفر از مرزهای مختلف زمینی و هوایی کشورمان بهراحتی به کشورهای مختلف دنیا سفر میکنند، اما اینهمه مانع و مقررات برای سفر اربعین وضع میشود؟ بر اساس آمارهای جهانی، ترکیه یکی از ۱۰ کشور با آمار بالای مبتلایان و متوفیان کروناست اما روزانه میزبان تعداد بسیاری از مسافران ایرانی است، اما برای ورود ایرانیان به عراق مانعتراشی میشود.
دو. در ایام منتهی به اربعین حسینی، مسئولان کشور اعلام کردند که سهمیه بسیار کمی به ایران اختصاص پیداکرده و این سهمیه هم به موکب داران ایرانی میرسد. برپایی موکب نیازمند مواد غذایی و بهداشتی است و تمام موکبهای ایرانی مسیر پیادهروی اربعین، مجموعا کمتر از ۲۰۰ کامیون و تریلی بار داشتند که حداقلهای مورد نیازشان برای خدماترسانی به زوار بود. بنا بر اخبار واصله، تعداد کمی از این ماشینهای باری توانستهاند به مقصد برسند و برخی هنوز پشت مرز هستند. این در حالی است که ایران و عراق، ۹ گذرگاه مرزی دارند که تنها از یکی از آنها، روزانه ۷۰۰ کامیون تجاری عبور میکند!
سه. مسئله دیگر، نحوه مواجهه رسانهای دولت با محدودیتهای ایجادشده است. بلاتکلیفی، سردرگمی، چندصدایی و مواضع متناقض، بیش از هر چیزی برای عموم مردم زجرآور و آزاردهنده است.
ابتدا اعلام میشود که امسال زیارت اربعین تعطیل است، بعد اعلام میشود که سفر اربعین برقرار است اما تنها از مرز هوایی انجام میشود، بعد اعلام میشود که سفر اربعین تسهیل شده و از مرزهای زمینی هم قابل انجام است؛ سیل مشتاقان بهسوی مرزها روانه میشوند و سپس اعلام میشود که گشایش مرزهای زمینی مشروط است اما شرایط دقیق آن اعلام نمیشود. اگرچه برای سفرهای دیگر شرط تزریق دو دز واکسن وجود نداشت، اما اینجا چنین شرایطی هم وضع شد و باز بسیاری از مردم پشت مرزها ماندند. تنها ساعتی بعد اعلام شد که مرزها بسته است و کسی بهسوی مرز نیاید. همه این مواضع هم از سوی مسئولان رسمی این کار در وزارت کشور، ستاد عتبات، سازمان حج و زیارت، مرزبانی و سایر دستگاهها و اشخاص مسئول اتخاذشده است.
چهار. نتیجه این وضعیت چیست؟ در لحظه تنظیم این یادداشت، هزاران نفر در مرزها معطل و بلاتکلیفاند و منتظرند ببینند مسئولان چه تصمیم خلقالساعه دیگری میگیرند. کسی که یکبار از مرزهای غربی کشور همچون مهران یا شلمچه گذشته باشد، میداند که عبور از مرز، در آن شرایط سخت و پیادهروی زیاد، با کمبود یا حتی نبود هیچ غذا و آبی، در حالت عادی هم دشوار است. گرمای سوزان این روزها در مرزهای غربی کشور را به این شرایط اضافه کنید. بسیاری از مردم، در این گرما در مرزها معطلاند و احتمالا بسیاری هم از مرزها ناامید بازخواهند گشت. از طریق رسانههای رسمی به مردم گفته میشود سفر اربعین تسهیل شده و مرزها بازشدهاند، اما ساعتی بعد اعلام میشود که مرزها بستهاند و مردم تنها به رسانههای رسمی توجه کنند! مگر مردم بازیچه دست مسئولاناند که اینگونه زمان و امکانات و احساساتشان به بازی گرفته میشود؟ آخر این چه وضع اطلاعرسانی و تصمیمگیری است. اگر قرار است مرز گشوده نشود، باید از همان ابتدا با قطعیت اعلام شود تا کسی از شهر خود راهی مرز نشود، نه آنکه با اظهارات متناقض، بلاتکلیفی مسئولان، عینا به مردم منتقل شود.
پنج. در دولت جدید، انتظار از مسئولان دوچندان است و اگر هم عملکرد دولت عراق، ریشه برخی از این نابسامانیهاست، از مسئولان انقلابی دولت و وزیر محترم خارجه که از معتقدان به جریان اربعین و معتمدان جریان انقلاب هستند، انتظار میرود با بسیج ظرفیتها، دشواریهای مسیر حماسه بزرگ اربعین را برای مردم تسهیل کنند. اگر برای سفر اربعین تسهیلات ویژهای هم در نظر گرفته نمیشود، حداقل از سفر ترکیه و امارات دشوارتر نباشد!
سید محمد بحرینیان