ظرفیت‌های بازیگری حامد کمیلی همچنان نامکشوف باقی مانده است. بازیگری که بیش از پانزده سال فعالیت در سینما، تلویزیون و تئاتر ایران داشته و آهسته و پیوسته هویت خودش را به‌عنوان یک بازیگر شش‌دانگ شکل داده است. او نقش شیطان را بازی کرده، کمدین بوده، به نقش‌های تراژیک بُعد داده، در کمدی‌های موفق مرزهای میان بازی جدی و کمیک را از بین برده و در عینن حال در فیلم زیبایی چون ایتالیا ایتالیا درخشیده و درخشش او به چشم بسیاری نیامده. در سینما، تئاتر و تلویزیون ایران، بازیگرانی به چشم می‌آیند که رفتارهای هیجانی و بازی‌های برونگرایانه عجیب‌وغریب داشته باشند و فرآیند بازی‌شان را به اگزجره‌ترین شکل به چشم مخاطب بخت‌برگشته فرو کنند؛ برعکس، به بازیگرانی که بدون خودنمایی و با فروتنی مانند آب زلال نقش را ایفا و عامدانه از جلوه‌گری پرهیز میکنند، چندان توجهی نمی‌شود. کمیلی چنین بازیگری است. همانی که باید باشد. بدون اُوِراَکت. آرام و درون‌گرا و جذاب.
قبلهٔ عالم سریالی کمدی با مایه‌های تاریخی و فانتزی است. میزان شدت و حدت اکت‌ها در بازیگر کمدی و رعایت لحن بسیار مهم است. اگر بازیگر مود یک کار را دریافت نکند و بر اساس ذهنیات خودش بازی ارائه دهد، نمی‌تواند در بافتار کار جا بیفتد. ماجرا جایی سخت می‌شود که نقش بازیگر جدی باشد و واکنش‌های او به تناقض‌های رفتاری و میزانسن‌ها بخواهند کمدی بسازند. قبله عالم سعی کرده در دل یک داستان فانتزی، شکافی عرضی در تاریخ ایجاد کند و با لحن و میزانسن، کمدی بسازد. هنوز برای قضاوت کلیت کار زود است. اما گمان می‌کنم باید از بازی حامد کمیلی در قبله عالم یاد کنیم. دو نقش ناصر و ناصرالدین‌شاه، نقش‌هایی ظاهرا ساده و باطنا پیچیده هستند. دو نقشی که دو روی یک سکه هستند و تناقض‌هایشان تفاوت‌های دو طبقه را عیان میکنند. کمیلی با صدای پخته و تبختری که به آن داده ناصرالدین شاهی تازه ساخته. اهمیت این پرفورمنس آن‌جایی عیان می‌شود که بدانیم این نقش را پیش از این بسیاری از بزرگان بازیگری ایران ایفا کرده‌اند.
از طرف دیگر، او نقش ناصر را بازی می‌کند. فردی که به خاطر شباهتش به ناصرالدین‌شاه با هدایت ظل‌الدوله (با بازی هادی کاظمی) نقش پادشاه را باید بازی کند. مثل الگوی شاهزاده و گدا (عنوان قسمت اول هم همین بود) این جابجایی و تضاد بار کمیک دارد. ناصر شخصیتی زبون است که می‌خواهد پیشرفت کند و پولی دربیاورد. اما گاهی خسته می‌شود و خوی رعیتی‌اش گل می‌کند. کمیلی این خستگی و شکل نمایشی بازی را به ظریف‌ترین شکل ممکن اجرا می‌کند. در واقع حامد کمیلی در قبله عالم چهار نقش بازی می‌کند: ناصر، ناصرالدین‌شاه، ناصر در نقش ناصرالدین‌شاه و نماهایی که باید جوری بازی کند که فرق میان ناصر و ناصرالدین‌شاه مشخص نباشد. به همه این‌ها اضافه کنیم بازی در مقابل یکی از بهترین کمدین‌های دو دهه‌ی اخیر: هادی کاظمی. این چهار نقش در میانه کمدی و جدیت در نوسان هستند و در عین حال به گونه‌ایی ظریف باید فانتزی هم باشند. کمیلی با صدا، صداسازی، حرکات بدن و یک بازی در بازی در بازی تصنع فانتزی سریال را به ظریف‌ترین شکل ممکن نمایشی می‌کند.
باید منتظر قسمت‌های بعدی این سریال بمانیم. تا‌به‌حال کمیلی و کاظمی زوجی غریب و جذاب را رقم زده‌اند و با بازی‌هایشان حس خوشایندی را به مخاطب منتقل کرده‌اند.
بهنام شریفی
