علامه سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی خود به مناسبت چهارمین سالروز آزادی شرق لبنان، سخنان بسیار مهم و هوشمندانه‌ای درباره حضور داعش در لبنان و جنگ حزب‌الله با تروریست‌ها و همچنین حمایت آمریکا از این گروه تروریستی در افغانستان بیان کرد که بسیار قابل تامل است.
دبیرکل حزب‌الله گفت: «آمریکایی‌ها با بالگرد و هواپیما برخی سران داعش را از سوریه و عراق به افغانستان منتقل کردند و این کار را دقیقا زمانی انجام دادند که متوجه شدند افغانستان ماندنی نیست و سقوط خواهد کرد». در باب حمایت آمریکا از تروریست‌های داعش دلایل و نشانه‌های زیادی وجود دارد، از جمله اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری و پس از آن صراحتا اعلام کرد باراک اوباما و هیلاری کلینتون، بینانگذاران داعش بودند. این اظهارات اصلا بیراه نیست. در واقع زمانی که دولت وقت آمریکا از مخالفان میانه‌رو بشار اسد برای ساقط کردن حکومت سوریه ناامید شد با تاسیس دولت موسوم به اسلامی عراق و شام به جنگ دمشق و بغداد رفت؛ هرچند در اهداف خود در سوریه و عراق ناکام ماند اما حمایت آمریکا از داعش تا امروز ادامه یافته تا بتواند از این اهرم در هر جایی که به آن نیاز است استفاده کند.
* چرا آمریکا داعش را به افغانستان برد؟
حضور داعش در افغانستان که از دیرباز محل فعالیت گروه‌های افراطی بوده است، چندان عجیب نیست و به سال‌ها قبل بازمی‌گردد. گرفتاری آمریکا در باتلاق افغانستان و چشم‌انداز شکست این کشور و زمزمه‌های خروج آمریکا از افغانستان، اهمیت فعالیت‌های داعش در افغانستان را بیش از پیش آشکار می‌کند و پاسخی است به دلایل حمایت واشنگتن از این گروهک در افغانستان.
آمریکا که در دستیابی به اهداف خود در افغانستان با شکست کامل و آبروریزی بین‌المللی مواجه است به دنبال آن است با بی‌ثبات‌سازی افغانستان- بعد از خروج خود و ناتو از این کشور- ثابت کند حضور نظامی‌اش در افغانستان بی‌تاثیر نبوده است و وقوع ناآرامی و بی‌ثباتی در افغانستان، ناشی از خلأ حضور نظامی آمریکا در این کشور است. با این حال این فقط یکی از اهداف کوتاه‌مدت واشنگتن است و اهداف درازمدتی نیز وجود دارد. ایالات متحده با تقویت داعش در افغانستان به دنبال رقیب‌سازی برای طالبان، تداوم خشونت و درگیری و حفظ فضای رادیکال در این کشور است، بویژه اینکه طالبان ظاهراً ایدئولوژی و راهبرد خود را تغییر داده و نه به دنبال خشونت و افراطی‌گری که به دنبال حکومت بر افغانستان است. بعد از سقوط دولت مورد حمایت غرب که 20 سال برای آن تلاش شده بود، تشکیل حکومتی معقول و موفق در کابل که بتواند نیازهای مردم این کشور را مرتفع کند به هیچ وجه مورد پذیرش آمریکا نیست و ضربه مهلک دیگری به حیثیت و وجهه جهانی رو به افول ایالات متحده بعد از خروج مفتضحانه از افغانستان است.
علاوه بر این، آمریکایی‌ها می‌دانند با خروج این کشور از افغانستان حکومت جایگزین در کابل بدون شک به سمت کشورهایی مثل چین، روسیه و ایران که همگی همسایگان و کشورهای پیرامونی افغانستان هستند تمایل پیدا خواهد کرد و برای پیشبرد اهداف خود و بازسازی افغانستان تلاش خواهد کرد با آنها روابط مستحکم و حسنه‌ای داشته باشد. حضور تروریست‌های داعش در افغانستان علاوه بر تهدیدهایی که برای طالبان ایجاد خواهد کرد باعث نگرانی تهران، پکن و مسکو نیز خواهد شد. افغانستان با ایران و چین مرزهای مشترک طولانی دارد و با کشورهای خارجِ نزدیک روسیه در آسیای مرکزی نیز دارای مرزهای مشترک و اشتراکات فرهنگی است. وجود یک افغانستان بی‌ثبات، ناآرام و جنگ‌زده با حضور عناصر تروریستی داعش جز برای حکومت کابل، یک چالش بزرگ و نگرانی فزاینده برای ایران، چین و روسیه نیز خواهد بود. ایجاد یک دردسر امنیتی جدید برای «ولادیمیر پوتین» و «شی جین پینگ» رهبران روسیه و چین یک امتیاز بزرگ برای آمریکا است که قصد دارد از غرب آسیا خلاص شود و با آرامش به استراتژی تازه خود در «ایندو/ پاسیفیک» و «آسیا/ پاسیفیک» بپردازد. اگر به حضور عناصری از سین کیانگ در غرب چین و همچنین حضور تروریست‌ها از کشورهای آسیای مرکزی بویژه چچن در میان داعش نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد حضور داعش در افغانستان چه خطر بزرگی برای کشورهای فوق‌الذکر خواهد بود. علامه سیدحسن نصرالله با نگاهی ظریف، موشکافانه و بدرستی در سخنرانی خود به نقشه‌ها و توطئه‌های آمریکا در افغانستان اشاره کرده و به کشورهای منطقه درباره عواقب آن هشدار داد.
مهدی گرگانی
