محسن پاک آیین درباره سیاست خارجی دولت سیزدهم و اظهارت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی مبنی بر اتخاذ سیاست متوازن در قبال جهان، خاطرنشان کرد: سیاست خارجی متوازن به این معنی است که با همه کشورها به استثنای یکی دو کشور در پی ایجاد ارتباط و بهبود روابط باشیم. براساس سیاست متوازن، جمهوری اسلامی دنبال تنوع‌بخشی به دوستان خود هم در جهان است.
مشاور پیشین وزیر امور خارجه با بیان این موضوع که سیاست جمهوری اسلامی در قبال دیگر کشورها به رویکرد کشورهای مقابل بستگی دارد، گفت: در مقطع فعلی، کشورهای غربی رویکرد مثبتی نسبت به جمهوری اسلامی نداشته‌اند و سال‌های متمادی است که از برخورد منفی کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا و بعد کشورهای بزرگ اروپای غربی رنج می‌بریم و رویکردی خصومت‌آمیز منفی در قبال ایران داشته‌اند.
پاک‌آیین به حضور منافقین، گروه‌های تجزیه‌طلب و عناصر تروریست در کشورهای اروپایی و حمایت این دولت‌ها از آنها اشاره کرد و افزود: اروپایی‌ها در راه تامین حقوق مسلم هسته‌ای ایران که صلح آمیز بودن آن به استناد گزارش‌های متعدد آژانس اثبات شده است، سنگ‌اندازی می‌کنند و قصد دارند ما را از این حق محروم کنند.
وی، بدعهدی طرف‌های غربی در موضوع برجام را یادآور شد و گفت: به‌رغم پایبندی کامل ایران به تعهداتش در حوزه برجام، شاهد بدعهدی‌ها و مجموعه‌ای از رویکردهای منفی نسبت به ایران بودیم. طبعا اگر دولت‌های اروپایی حاضر در برجام، این رویکرد را تغییر دهند می‌توانند در زمره دوستان ما قرار گیرند و در این سیاست متوازن جایی داشته باشند.
سفیر پیشین ایران در زامبیا، ازبکستان، تایلند و جمهوری آذربایجان با بیان اینکه ایران دوستان زیادی در جهان دارد که در دوران تحریم کنارش بودند، خاطرنشان کرد: تعداد زیادی از کشورهای عضو جنبش عدم تعهد و اعضای اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آ سه آن) در کنار کشورهای بزرگی چون چین، روسیه، هند و کشورهای متعددی در آمریکای لاتین و آفریقا دوستان ما هستند که شاید در مقاطعی به دلیل توجه زیاد به غرب از آنها غافل بودیم یا کمتر به آنها توجه کردیم.
وی ادامه داد: سیاست متوازن به این معنی است که به این کشورها هم توجه بیشتری کنیم و با آنها ارتباطات راهبردی داشته باشیم. ارتباطات ایران با این کشورها همچون قرارداد ۲۵ ساله با چین یا قرارداد راهبردی با روسیه و عراق نباید تابع نیازهای مقطعی باشد و اهداف بلندمدت را دنبال کند و حتی اگر روابط ما با غرب بهتر شد هم مجددا از این کشورها غافل نشویم.
همسایگان در اولویت سیاست خارجی متوازن قرار دارند
پاک‌آیین گفت: سیاست متوازن می‌تواند به معنی یافتن دوستان بیشتر در عرصه جهانی و ارتباط با آنها بر اساس احترام متقابل و منافع ملی باشد. در این چارچوب، ارتباط متقابل با همسایگان هم می‌تواند معنای خاصی پیدا کند. ایران با ۱۵ کشور همسایه ارتباطات نزدیکی دارد و همیشه در سخت‌ترین شرایط کنار همسایگانش بوده است. در آسیای مرکزی و قفقاز، ما با همه کشورها دوست هستیم و ارتباطات اقتصادی، تجاری و ترانزیتی خوبی در حوزه‌های انرژی و برق داریم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به ارتباطات خوب ایران با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، افزود: میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، ارتباطات ما با عربستان و امارات به دلیل موضوع یمن با فراز و نشیب هایی همراه بوده است اما با بقیه کشورها روابط خوبی داریم.
وی، روابط ایران با روسیه در همه حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فرهنگی را بسیار گسترده و تنگاتنگ عنوان کرد و گفت: کشورهایی چون ترکیه، افغانستان، عراق و پاکستان از دوستان خوب ما هستند و ما ارتباطات نزدیکی با این کشورها داریم. ما با همسایگان دورتر که با فاصله یک کشور به آنها متصل هستیم مثل هند هم روابط خوبی داریم و با توجه به ظرفیت‌های فراوان و اشتراکاتی که داریم در اولویت سیاست متوازن مورد نظر دولت آیت‌الله رییسی هستند.
دیپلماسی برای رفع تحریم در دولت سیزدهم ادامه می‌یابد
پاک آیین، لغو تحریم‌ها را موضوع اصولی در دستور کار دولت‌های جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: لغو تحریم‌ها در دستور کار دولت رییسی هم خواهد بود. تحریم‌ها یک ظلم به ملت ایران است و همه باید تلاش کنند تحریم‌ها از طریق مکانیسم‌های دیپلماتیک و به‌طور مشخص برجام برطرف شود.
معاون پیشین فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، گفت: به رغم مذاکرات خوبی که بین ایران و کشورهای ۱+۵ برگزار شد و به نتایجی هم رسید اما به دلیل بدعهدی آمریکا و خروج دونالد ترامپ رییس‌جمهوری سابق آمریکا از این معاهده بین‌المللی، شاهد خلل در روند برجام بودیم و متاسفانه دولت‌های اروپایی هم در کنار آمریکا به تعهداتشان عمل نکردند.
وی، شرط ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی بعد از راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها را یادآور شد و گفت: همچنان مذاکرات ادامه دارد و روند دیپلماتیک برای تحقق شرط ایران در دوره آیت‌الله رییسی هم ادامه می‌یابد.
تغییر نظم جهانی مهمترین اصل برای حمایت از مظلومان است
پاک آیین درباره تاکید رییس‌جمهوری مبنی بر تداوم حمایت جمهوری اسلامی از مظلومان جهان در دوره دولت سیزدهم نیز گفت: مظلومان جهان را باید دسته‌بندی کرد و برخی کشورها مثل فلسطین و یمن مظلوم‌تر هستند و به طور طبیعی بر خود فرض می‌دانیم که از مردم مظلوم این کشورها حمایت کنیم. اگر در جای دیگری نیز مظلومان با شرایط خاصی نیاز به کمک داشتند بر اساس قانون اساسی، وظیفه داریم به کمک آنها بشتابیم.
معاون پیشین اداره آمریکای وزارت خارجه، راه حل اصلی را تغییر نظم جهانی به نفع مظلومان دانست و گفت: مهمترین اصل برای حمایت از مظلومان تغییر نظم جهانی است و باید نقش کشورهای استکباری مثل آمریکا و عوامل آن مثل رژیم صهیونیستی در جهان کاهش یابد تا قدرت اعمال فشار بر مظلومان را نداشته باشند. اگر این شرایط اتفاق بیافتد بزرگترین کمک به مظلومان جهان شده است.
سیاست‌خارجی آرمان‌گرایانه براساس واقعیت‌ها تنظیم می‌شود
پاک آیین درباره نقش آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی در سیاست خارجی دولت سیزدهم نیز تصریح کرد: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را مجموعه‌ای از اهداف آرمان‌گرایانه و واقع‌گرایانه تشکیل می‌دهد. ما آرمان‌های بلندی داریم که در بیانیه گام دوم انقلاب به آن اشاره شده و دستیابی به تمدن نوین اسلامی، تبدیل شدن به مهمترین قدرت در منطقه به لحاظ فرهنگی، علمی و سیاسی و اتحاد جهان اسلام و تحقق اتحاد اسلامی از جمله این آرمان‌هاست.
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: ما واقع‌گرایانه نگاه می کنیم و برای دستیابی به این آرمان‌های بلند، واقعیت‌های جهان را هم در نظر می‌گیریم و بر اساس این واقعیات، سیاست خارجی را تنظیم می کنیم. آرمان‌ها را هرگز فراموش نمی‌کنیم اما برای دستیابی به این آرمان‌ها حتما به صورت واقعی به تحولات و حوادث جهان نگاه می‌کنیم تا دچار خطای محاسباتی نشویم. این سیاست خارجی یک سیاست اصولی است که در دولت‌های گذشته هم پیگیری شده و در دولت آیت‌الله رییسی هم ادامه پیدا می‌کند.
