به نوشته خبرگزاری «ایتارتاس» گورباچوف خواستار آن شده که از طریق این اقدام، هیچ کشوری بر کشور دیگر برتری نظامی قابل ملاحظهای به دست نیاورد.
گورباچوف گفت: «اجازه بدهید یکی دیگر از بندهای بیانیه مشترک شوروی-آمریکا که در نشست سال ۱۹۸۵ در ژنو پذیرفته شد را یادآوری کنم: این بند میگوید طرفها به دنبال کسب برتری نظامی نخواهند بود.»
وی اضافه کرد: «این مسئله امروز، بسیار مرتبط است. تصور کنید که دنیا طی ده یا ۱۵ سال آینده از شر سلاحهای هستهای خلاص شود. کدام سلاحها باقی میمانند؟ انبوهی از سلاحهای متعارف از جمله جدیدترین سلاحها که قدرتشان با سلاحهای کشتار جمعی برابری میکند.»
گورباچوف در ادامه گفت: «سهم زیادی از این سلاحها در دستان یک کشور است یعنی ایالات متحده و این کشور از طریق آن در صحنه جهانی برتری کسب میکند. چنین وضعیتی راه را برای حرکت به سمت خلع سلاح اتمی مسدود میکند.»
آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی تأکید کرد هیچ یک از چالشهای پیش روی بشر در هزاره جدید راه حل نظامی ندارند. وی تصریح کرد هیچ کشوری به تنهایی از عهده حل و فصل مشکلات عمده دنیا برنخواهند آمد.»
«میخاییل گورباچف» روز جمعه در مصاحبهای دیگر درباره تداوم مذاکرات تسلیحاتی میان روسیه و آمریکا ابراز امیدواری کرده بود. او گفت: «ثبات به تنهایی کافی نیست. ما باید سطوح پایینتر تسلیحات اتمی را نیز به بحث بگذاریم. سپس این امکان ایجاد میشود که دیگر کشورهایی که تسلیحات اتمی دارند، چین، انگلیس، فرانسه و دیگران را نیز وارد مذاکرات کنیم».
این مقام سابق شوروی افزود: «سپس میتوانیم با یکدیگر به سمت هدف نهایی، یعنی نابودی تمام تسلیحات اتمی حرکت کنیم. بارها این را گفتهام و باز هم تکرار میکنم: هدف دیگری نمیتواند وجود داشته باشد زیرا جنگ اتمی غیر قابل قبول است».
ماه گذشته، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و «جو بایدن» همتای آمریکایی او در ژنو دیدار مفصلی داشتند و یکی از توافقات پس از این دیدار، به راه انداختن گفتوگوهای تسلیحاتی، فراتر از معاهده «استارت نو» اعلام شد.
در همین راستا، هیأتهای دیپلماتیک روسیه و آمریکا روز چهارشنبه مذاکرات بر سر کنترل تسلیحاتی را در شهر ژنو سوئیس آغاز کردند که در آن «سرگئی ریابکوف» معاون رئیس جمهور روسیه و «وِندی شرمن» همتای آمریکایی او رهبری این دو هیأت را بر عهده داشتند.
«اندری باکلیتسکی» محقق ارشد مرکز مطالعات پیشرفته آمریکایی در مسکو، همین روز در جمع خبرنگاران در ژنو گفت: «روسیه همچنان نسبت به اصلاحاتی که آمریکاییها بر روی بمبافکنها و سکوهای پرتاب موشک با قابلیت پرتاب موشک بالستیک انجام میدهند نگرانیهایی دارد».
ریابکوف نیز سهشنبه گذشته در جمع خبرنگاران گفت، این مذاکرات این شانس را به مسکو میدهد که «بفهمد طرز فکر همتایان آمریکایی در زمینه پایه ریزی مذاکرات متمرکز و فعال بر سر ثبات راهبردی تا چه اندازه جدی است».
بایدن جمعه گذشته درباره دور اول این مذاکرات که چهارشنبه دو هفته پیش در ژنو برگزار شد به خبرنگاران حاضر در کاخ سفید گفت: «ما در روندی هستیم که من نسبت به آن امیدوار هستم».
وزارت خارجه آمریکا طی بیانیهای در این زمینه گفت، در این دور هیات مذاکره کننده آمریکایی و روسی درباره شرایط امنیتی و چشم انداز ایجاد یک معاهده جدید پیرامون کنترل تسلیحات اتمی بحث و رایزنی کردند.
دولت بایدن از همان ابتدای حضور خود در کاخ سفید بر این نکته تاکید کرد که به دنبال تمدید پیمان استارت ۳ برای حفظ توازن فعلی در نیروهای هستهای دو کشور است. بر اساس این پیمان نباید تعداد موشکهای بالستیک و زیردریاییهایی که قابلیت حمل کلاهک هستهای دارند، برای طرفین بیش از ۷۰۰ فروند و موشک بالستیک و زیردریایی غیر مستقر از ۸۰۰ فروند بیشتر باشد. همچنین، نباید موشکهای بالستیک و زیردریاییهایی که دارای کلاهک هستهای هستند، برای هر یک از طرفین از ۱۵۵۰ فروند تجاوز کند.
هم دولت روسیه و هم دولت آمریکا خواستار حفظ این پیمان به عنوان شاکله اصلی حفظ امنیت هستهای هستند. البته این مساله دلیل بر این نمیشود که دو طرف به دنبال نوسازی تجهیزات پرتاب هستهای نباشند؛ همانگونه که آمریکاییها به دنبال توسعه سلاحهای هستهای تاکتیکی و روسها به دنبال ساخت موشکها و سلاحهای هایپرسونیک همچون سامانه «ونگارد» برای عبور از سپر دفاع موشکی آمریکاییها هستند.
بایدن و پوتین در تاریخ ۲۶ خرداد طی بیانیهای بعد از دیدار در ژنو، ضمن تاکید بر اینکه جنگ اتمی فاتح ندارد و نباید وارد آن شد، خواستار آغاز گفتوگوی دیگر دوجانبه راهبردی درآینده نزدیک و کنترل تسلیحاتی شده بودند.