رکوردشکنی ناوگروه ارتش ایران در همسایگی ناتو

این ناوگروه که در ابتدای ماموریتش برخی رسانه‌های غربی گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اعزام آن به  کشور ونزوئلا را مطرح می کردند، با دور زدن قاره آفریقا و عبور از اقیانوس اطلس و گذر از سوحل برخی کشورهای اروپایی مانند انگلیس و دانمارک وارد بندر سن پترزبورگ شد.

ناوشکن سهند در رژه دریایی روسیه

تا همین 12 سال پیش نیروی دریایی ارتش یک نیروی دریایی ساحلی بود و تجربه چندانی در دریانوردی‌های بین المللی نداشت و از همین رو بسیاری از کارشناسان بر این گمان بودند که ایران قادر به حضور معنادار بین المللی در عرصه دریا نخواهد بود. اما شیوع پدیده دزدی‌های دریایی در خلیج عدن و تنگه  باب المندب و به تبع آن به خطر افتادن کاروان های تجاری کشورمان نیروی دریایی ارتش را بر آن داشت تا با حضور در این منظقه امنیت عبور و مرور خطوط مواصلاتی کشتی رانی ایران تامین کند.

در سال 88 اولین ناوگروه نیروی دریایی ارتش با طی مسافت 3000 کیلومتری به این منطقه اعزام شد و بعد از آن نیز تا امروز در بازه‌های زمانی مشخص، ناوگروهای رزمی ارتش به منطقه خلیج عدن و دریای سرخ اعزام می‌شوند.

چند سال بعد، نداجا با تجربه‌ای که از دریانوردی در خلیج عدن پیدا کرده بود، پا را از این هم فراتر گذاشت و با اعزام چند ناو گروه رزمی به سریلانکا، چین، هند و آفریقای جنوبی رفته رفته در حال تبدیل شدن به یک نیروی دریایی راهبردی بود.

وقتی یک نیروی دریایی قادر به حضور در آبهای بین المللی نباشد به این معناست که آن کشور قادر به دفاع و حراست از منافع خود در آبهای آزاد جهان نیست و در صورت مواجه شدن با تهدید نظامی باید در سواحل خود با دشمن مقابله کند که این موضوع هزینه‌های بسیاری برای آن کشور دربر دارد.

اما زمانی که نیروی دریایی یک کشور قادر به حضور معنادار در آبهای آزاد و بین المللی باشد، علاوه بر آنکه قادر به دفاع از منافع خود در سایر مناطق جهان است می‌تواند در صورت بروز هرگونه تهدید به صورت متقابل، سواحل دشمن متخاصم را مورد تهدید قرار دهد و در واقع دفاع از خود را به کیلومترها دور از مرزهایش انتقال دهد.

حضور ناوگروه نیروی دریایی ارتش در بندر سن پترزبورگ روسیه علاوه بر آنکه قدرت دریانوردی و توانمندی تجهیزات بومی ساخت ایران را نشان داد، حاوی چند پیام مهم دیگر نیز بود.

اول آنکه با ساخت ناوبندر مکران، ناوگروه‌های رزمی ایرانی قادر خواهند بود بدون نیاز به پهلوگیری در هیچ بندری به دریانوردی های طولانی بروند و این دستاورد برد عملیاتی و مدت زمان ماندگاری ناوگروه های ارتش در دریا را افزایش خواهد داد.

ناوبندر مکران در مسیر حرکت به سمت روسیه

دوم آنکه ناوگروه اعزامی به روسیه با طی مسافت 13 هزار مایل دریایی یعنی چیزی حدود 25 هزار کیلومتر و عبور از اقیانوس اطلس علاوه بر آنکه یک رکورد در تاریخ دریانوردی نظامی کشور ثبت کرد، با عبور از سواحل کشورهایی مانند انگلیس و برخی دیگر از کشورهای عضو پیمان ناتو این نکته را یاد آور شد که در صورت بروز هرگونه تهدید ایران تنها در سواحل خود به دفاع  نمی پردازد و قادر خواهد بود تا در با حضور در سواحل کشور متخاصم حلقه دفاعی از کشور را به کیلومترها دورتر منتقل کند.

ضمن آنکه این برای اولین مرتبه بود که شناورهای رزمی ایرانی در سواحل کشورهای اروپایی حضور پیدا می‌کردند.

آمریکایی‌ها که روزی حضور نیروی دریایی ایران در اقیانوس اطلس را غیرممکن تلقی می‌کردند، حالا شاهد حضور ناوهای رزمی و پشتیبانی ایرانی در این منطقه هستند و این حضور معنا و پیام مشخصی برای طرف آمریکایی دارد.

از دیگر رو باید به این نکته نیز اشاره کرد که در سال‌های پس از دوران دفاع مقدس، ارتش روسیه از نیروی دریایی ایران برای حضور در یک رزمایش دریایی مشترک در آبهای دریایی خزر دعوت به عمل آورد و چون نداجا شناور قابل توجهی در این منطقه نداشت نتوانست در این رزمایش شرکت کند اما امروز با حضور ناوگروه رزمی نیروی دریایی ارتش در سواحل روسیه نشان داد که نسبت به گذشته پیشرفت قابل توجهی کرده است.

علاوه بر موارد پیش گفته، تعامل نیروهای دریایی ایران و روسیه که در سال‌های اخیر و با برگزاری رزمایش های مرکب دریایی وارد مرحله جدیدی شده است، با حضور ناوگروه نیروی دریایی ارتش در روسیه مستحکم‌تر از گذشته خواهد شد و این موضوع موجب اشتراک تجربیات دوطرف و افزایش توانمندی دو نیروی دریایی در مقابل تهدیدات مشترک خواهد شد. 

از سوی دیگر حالا به نظر می‌رسد پس از آنکه به گفته مقامات آمریکایی پهپادهای ایرانی به بزرگترین چالش عملیاتی آنها در منطقه  تبدیل شده‌اند نوبت به آن رسیده است تا آمریکایی ها با چالش جدیدی مواجه شوند؛ چالشی که این بار بجای آسمان در دریا و شاید در نزدیکی سواحل آمریکا رخ دهد.