امان الله قرایی مقدم، آسیب شناس اجتماعی و جامعهشناس در گفتوگو با «افکارنیوز» بیان کرد: براساس نظریه عملی مطرح شده کورت لوین، جامعه شناس آمریکایی_آلمانی در سال ۱۹۴۰، موقعیت آنی و لحظهای که فرد در آن قرار میگیرد، فضای حیاتی اوست. بنابراین هرشخص، هم اکنون در هر موقعیتی که قرار دارد، آن مکان فضای حیاتی او و چنانچه مکان خود را تغییر دهد، فضای حیاتی او نیز تغییر خواهد کرد.
وی افزود: هر فضای حیاتی با دو نیروی بازدارنده و تحریک کننده رو به روست که میتواند موجب تغییر شرایط گردد. به طور مثال یک فرد نمیتواند آنگونه که در منزل خود رفتار میکند، در خیابان و محل کار خود نیز رفتار کند. این موضوع مصداق عوامل بازدارنده در فضای خارج از منزل و مقایسه با فضای داخل منزل یک شخص است.
قرایی مقدم تصریح کرد: آسیبهای اجتماعی درست از نقطهای آغاز میشوند که فرد در سایر محیطها قرار میگیرد. در حال حاضر از مهمترین آسیبهای اجتماعی فقر، بیکاری، گرانی، تورم و ویروس کروناست. در این میان به دلیل مشکلات متعدد اعتقادات و باورها نیز نسبت به مدتهای گذشته، کمرنگ شده است.
*تاثیر عوامل فرهنگی بر ویروس کرونا
این جامعه شناس همچنین خاطرنشان کرد: از طرفی دیگر به دلیل سکونت در شهرهای شلوغ به دلیل ترددهای فراوان و مهاجرتهای چشمگیر، آسیبهای اجتماعی افزایش یافته است. به طورحتم افزایش آسیبهای اجتماعی در محل سکونت هر فرد موجب سوقدهی فرد پاک به آن مسئله میشود. تصور کنید در محلی اسکان دارید که حوالیتان تماما قلیان و سیگار فروشی است، آن وقت خواهید دید که چطور به استفاده از آن ترغیب میشوید. بدیهی است که محیط زندگی، نقش چشمگیری در زندگی هر فرد دارد و بسته به شرایط محیطی، رفتار و عوامل بازدارنده و تحریک کننده نیز تغییر میکنند. بنابراین ویروس کرونا تنها آسیب اجتماعی نیست و نمیتوان تمامی مخربات اجتماعی را ناشی از آن دانست. اگرچه این ویروس به عنوان یک خطر سلامت تلقی میگردد اما مکان و فرهنگ بیش از هر چیز دیگر بر آن و سایر عوامل تاثیر میگذارد. فرهنگهای متفاوت، بازخوردهای متفاوتی از خود نشان میدهند لذا نوع برخورد با کرونا و دیگر آسیبهای اجتماعی نیز در گرو همین فرهنگ هاست.
او یادآور شد: مسئلهی دیگر دوستان یک فرد هستند که گاه به سادگی میتوانند یک آسیب اجتماعی تلقی شوند. رفتار، عقاید، باورها و نوع برخورد دوست شما با مسائل و چه بسا ویروس کرونا، بر رفتار شما نیز اثرگذار است.
وی در پایان این گفتوگو متذکر شد: هر آنجا که خودکنترلی ضعیف شود، آسیب اجتماعی نیز چشمگیر تر میگردد. بنابراین ضرورت دارد در جریان شیوع ویروس کرونا و کاهش آسیب های اجتماعی به عوامل بیرونی و درونی توجه داشته باشیم و محرکهای تاثیرگذار را بشناسیم.