وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار با اشاره به ظرفیت‌های مهم دو طرف برای همکاری‌های اقتصادی دوجانبه، خصوصا در حوزه مبادلات تجاری و همکاری در حوزه نفت و گاز، کشاورزی، زیرساخت‌های بخش گردشگری و حوزه‌های حمل و نقل هوایی و دریایی بر ضرورت بهبود و ارتقای مناسبات در این حوزه‌ها از طریق برطرف ساختن موانع موجود و هدف گذاری برای نیل به جایگاه متناسب با ظرفیت‌های دو طرف تاکید کرد.
خانم ریس ماروتو وزیرصنعت، تجارت و گردشگری اسپانیا نیز در این دیدار با تاکید بر اهمیت روابط دو کشور، علاقه مندی اسپانیا به تقویت روابط اقتصادی و تجاری با کشورمان در چارچوب نقشه راه همکاری‌های دو کشور را اعلام کرد. وی ابراز امیدواری کرد که با پایان بحران کرونا، دوره جدید همکاری‌های اقتصادی دوجانبه آغاز شود.
چرا سفر ظریف به اتریش لغو شد؟
وزیر خارجه کشورمان قرار بود در دومین ایستگاه سفر خود به اروپا به ارتیش برد اما این سفر لغو شد. استفانی لیختنشتاین خبرنگار اتریشی در صفحه توییترش درباره برنامه سفر محمد جواد ظریف به اتریش نوشت که زیر امور خارجه ایران در اقدامی در لحظه آخر سفر خود به اتریش را به دلیل وجود پرچم‌های اسرائیل بر فراز مقر نخست وزیری و وزارت خارجه در وین لغو کرد.
لیختنشتاین ادامه داد: وزارت امور خارجه اتریش در این باره به من گفت که «لغو این سفر در روابط خوب دیرینه ما و کانال‌های باز ارتباطی با ایران تغییری ایجاد نخواهد کرد. اما ما اظهار همبستگی مان با اسرائیل را مبتنی بر سفر مقامات دیگر کشور‌ها نخواهیم دانست.»
وزارت امور خارجه کشورمان هنوز چنین خبری را رد یا تایید نکرده است. ظریف در چند روز اخیر سفر‌های متعددی در راستای روابط دوجانبه به کشورهای منطقه و کشورهای اروپایی داشته است.
ایتالیا، مقصد بعدی ظریف
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای ملاقات با مقامات واتیکان و ایتالیا یکشنبه ۲۶ اردیبهشت وارد رم شد، وزیر امور خارجه در این سفر علاوه بر رایزنی در خصوص گسترش همکاری‌های مشترک در حوزه روابط دوجانبه، پیرامون همکاری‌ها در موضوعات مورد علاقه طرفین در سطح بین‌المللی نیز به تبادل نظر خواهد پرداخت.
اهمیت تور اروپایی ظریف
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اهداف تور اروپایی ظریف، گفت که سفر اروپایی وزیر خارجه کشورمان به دو کشور اروپایی کم اهمیت مانند اسپانیا و ایتالیا صرفا برای ایجاد یک رابطه بین کشورهای اروپایی است. با اینکه اسپانیا و ایتالیا به لحاظ اقتصادی جایگاه بالایی در اتحادیه اروپا ندارند، اما دو کشور تاثیر گذار هستند که می‌توانند در تغییر نگاه اتحادیه اروپا نسبت به ایران تاثیر گذار باشند.
او همچنین در ادامه گفت که صرف نظر از اینکه ممکن است سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در آستانه سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری یک پروپاگاندای انتخاباتی باشد، اما به هر حال در آستانه پایان مذاکرات وین و اینکه چه خروجی قابل قبولی از این مذاکرات نفس گیر به وجود بیاید، این سفر هم می‌تواند در روند مذاکرات و تاثیر گذاری بر خروجی مذاکرات وین اهمیت داشته باشد.
هانی زاده تاکید کرد: تور اروپایی وزیر خارجه ضمن اینکه می‌تواند در گسترش همکاری‌های ایران و اتحادیه اروپا موثر باشد، می‌تواند در روند مذاکرات وین هم تاثیر بگذارد، اما متاسفانه گفت‌وگو‌های وین به نوعی به انتخابات ریاست جمهوری ایران گره خورده است، در حقیقت با توجه به رویکرد‌های موجود ممکن است با حذف جریان خاصی از انتخابات خروجی مذاکرات وین خروجی قابل قبولی نباشد و نوعی گروکشی در مذاکرات وین صورت بگیرد، لذا امیدواریم مذاکرات در یک فرایند زمانی کوتاه به نتیجه برسد، چراکه در غیر این صورت نمی‌توان هیچ امیدی به خروجی مذاکرات وین داشت.
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: اروپایی‌ها هم سعی می‌کنند بر انتخابات ما تاثیر بگذارند، اما نباید این میدان به آنها داده شود تا نتایج انتخابات را به نتایج مذاکرات وین گره بزنند. تیم مذاکره ایرانی باید قبل از انتخابات وضع مذاکرات وین را شفاف بیان کنند و ضرب الاجلی برای طرف‌های برجامی تعیین کنند تا اگر در تاریخ معینی مذاکرات وین به نتیجه نرسد این مذاکرات به پایان برسد، حتی اگر خروجی قابل قبولی نداشته باشد، متاسفانه طرف‌های مذاکره کننده به جای بررسی فنی و حقوقی روند مذاکرات هسته‌ای به سمت سیاسی کاری و پروپاگاندای انتخاباتی رفته‌اند.
سفری که باید زودتر از این ها انجام می‌شد
سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل بین الملل درباره اهداف تور اروپایی ظریف، معتقد است که یکی از وظایف مهم و اساسی دستگاه سیاست خارجی هر کشور، تحکیم و تعمیق روابط بین کشورهای مختلف در پنج قاره است، البته موضوع تحکیم روابط ممکن است، تحکیم روابط دوجانبه و چندجانبه محسوب شود، بر این اساس همه دستگاه‌های سیاست خارجی و وزرای خارجه کشور‌ها در مسیر این هدف باید سفر‌ها و رفت و آمد‌هایی را داشته باشند.
ارتباط نزدیک با کشورهای اروپایی کمی دیر انجام شده است
او در ادامه می گوید: به نظر می‌رسد وزیر خارجه کشورمان هم در ارتباط با تحکیم روابط با کشور با توجه به اینکه حدود سه ماه به پایان دولت مانده است، باید وظایف خود را به خوبی در این حوزه انجام دهد و زمینه روابط و تحکیم روابط را بین کشورهای مختلف را عملیاتی کند، علاوه بر این با توجه به اینکه اروپایی در مقطعی به عنوان طرف جمهوری اسلامی ایران و در مقابل اقدامات خصمانه آمریکا قرار داشتند، به نظر می‌رسد که سفر و ارتباط نزدیک با کشورهای اروپایی کمی هم دیر انجام شده است.
صدرالحسینی ادامه داد: روابط ایران با کشورهای اروپایی، در سال‌های اخیر معمولا با تروئیکای اروپا و چند کشور محدود بود، اما قطعا ارتباط با کشورهای درجه دو و سه اروپایی می‌تواند برای جمهوری اسلامی ایران دستاورد‌هایی را برای مسائل سیاست اروپایی، بین المللی و مسئله تحریم‌ها به همراه داشته باشد، بنابراین این سفر‌ها کمی دیر شروع شد و در طول سال‌های اخیر باید روابط بین همه کشورهای اروپایی و جمهوری اسلامی ایران گسترش و تعمیق بیشتری پیدا می‌کرد.
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان ینکه محدود کردن روابط سیاسی با چند کشور اروپایی که معمولا مواضع آنها با مواضع آمریکایی‌ها بسیار نزدیک است، محدودیت در روابط ایجاد می‌کند، اظهار کرد: این انحصار در روابط برای ایران برازنده نیست.
او با اشاره به مذاکرات وین و اینکه سفر وزیر خارجه به کشورهای اروپایی چه کمکی به ایران در احیای برجام می‌کند، توضیح داد: برخی از روابط سیاسی ممکن است مستقیما در معادلات، معاملات، تعاملات و گفت‌وگو‌ها ارتباط مشخصی نداشته باشند، اما قطعا با توجه به روابطی که کشورهای اروپایی با تروئیکای اروپا دارند، در مجلس اروپایی می‌تواند تاثیرات غیر مستقیمی را بگذارد. مذاکرات وین، نشستی برای احیای برجام و گفت‌وگوی غیر مستقیم ایران با آمریکا در حوزه برجامی است.
او همچنین گفت که تور اروپایی ظریف بعید است بتواند تاثیر مستقیمی را بر توافق هسته‌ای داشته باشد، البته تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف از جمله مسائل هسته‌ای برای کشورهای اروپایی دارای اهمیت است و قطعا بخشی از این سفر‌ها تبیین سیاست‌ها و راهبرد‌های ایران در حوزه‌های مختلف است که می‌تواند کشورهای اروپایی را از مواضع ما در موضوعات منطقه‌ای و بین المللی توجیه کند.
سفر ظریف به ایرلند
وزیر امور خارجه کشورمان ۲۹ اردیبهشت در ادامه دیدار با مقامات کشورهای اروپایی وارد دوبلین پایتخت ایرلند شد. او در این سفر با مایکل دی هیگن رئیس جمهور ایرلند دیدار و در خصوص موضوعات مورد علاقه دو کشور گفت‌وگو و تبادل نظر کرد. ظریف در این دیدار علاقه‌مندی جمهوری اسلامی ایران برای گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را مورد تاکید قرار داد که مورد استقبال رئیس جمهور ایرلند قرار گرفت. طرفین همچنین در خصوص آخرین تحولات فلسطین، یمن و افغانستان تبادل نظر کردند.
ظریف در این سفر با سایمون کاوونی وزیر امور خارجه ایرلند دیدار و در خصوص موضوعات مهم روابط دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداخت. وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار روابط دو کشور را با اهمیت خواند و از تمهیدات ایرلند در زمینه بازگشایی سفارت این کشور در تهران و اعزام سفیر استقبال کرد، وی همچنین علاقمندی کشورمان در خصوص تداوم رایزنی‌های سیاسی واقتصادی خصوصا در زمینه‌های کشاورزی، فن آوری اطلاعات و علوم و فن آوری بین دو کشور را مورد تاکید قرار داد.
سایمون کاوونی وزیر امور خارجه ایرلند نیز در این دیدار علاقمندی کشورش برای ارتقا همکاری‌های فیمابین همچنین بهره گیری از ظرفیت عضویت غیر دائم شورای امنیت و تسهیل گر قطعنامه ۲۲۳۱ برای همکاری‌ها را اعلام کرد. آخرین تحولات مربوط به گفت‌وگو‌های وین، تحولات اخیر در فلسطین و تشریح دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در زمینه برگزاری رفراندوم در فلسطین اشغالی و با حضور همه فلسطینی‌ها از هر دین و آیین، تحولات در یمن، عراق، افغانستان، لبنان و سوریه و قره باغ و هچنین موضوعات مربوط به روند مقابله و درمان کرونا و نیز واکسن از دیگر موضوعات مورد گفت‌وگو و تبادل نظر دو وزیر امور خارجه در این دیدار بود.
سفر به کشورهایی که کاتالیزور احیای برجام هستند
حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل درباره اهداف تور اروپایی ظریف،گفت که برای هر کشور و هر بازیگری در نظام بین الملل، ایجاد و انعقاد روابط دو جانبه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بر همین اساس جمهوری اسلامی ایران هم ارتباطات دو جانبه‌ای را با کشورهای مختلف دنیا در قاره‌های مختلف مد نظر دارد و برای آنها برنامه ریزی و در خصوص تقویت این روابط رایزنی می‌کند.
او با بیان اینکه باید دید آیا سفر ظریف به کشورهای اروپایی مصداق یک سفر با اهداف دو جانبه است یا خیر، اظهار کرد: اکنون متغیری به نام مذاکرات وین داریم که به نوعی کل اتحادیه اروپا را در این پروسه دخیل کرده است. جز تروئیکای اروپایی یعنی انگلیس، آلمان و فرانسه نام اتحادیه اروپا هم در مذاکرات درج می‌شود، یعنی تمامی اعضای اتحادیه اروپا غیر مستقیم در مذاکرات وین حاضر هستند و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خروجی نشست را برای آنها تشریح می‌کند.
غفاری ادامه داد: کشورهایی مانند اسپانیا و ایتالیا نقش کاتالیزور و عامل تسریع کننده در شدت بخشی به مذاکرات دارند، با وجود اینکه در مذاکرات مستقیما حاضر نیستند، اما می‌توانند بر بازیگران حاضر در مذاکرات خصوصا آلمان و فرانسه که سران اتحادیه اروپا و منطقه یورو هستند، تاثیر بگذارند.فراموش نکنیم که اتریش اکنون میزبان مذاکرات برجام است و همواره تلاش داشته در بزنگاه‌های بین المللی نقش میزبان را ایفا کند، در زمینه فراتر از دیپلماسی و روابط دو جانبه با این کشور‌ها با توجه به برهه‌ای که در آن قرار داریم، هریک از این سفر‌ها قطعا تاثیری ولو غیر مستقیم بر فضای مذاکرات با اعضای ۴+۱ خواهد گذاشت.
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در این باره معتقد است که سفر اروپایی وزیر خارجه کشورمان به دو کشور اروپایی کم اهمیت مانند اسپانیا و ایتالیا صرفا برای ایجاد یک رابطه بین کشورهای اروپایی است. با اینکه اسپانیا و ایتالیا به لحاظ اقتصادی جایگاه بالایی در اتحادیه اروپا ندارند، اما دو کشور تاثیر گذار هستند که می‌توانند در تغییر نگاه اتحادیه اروپا نسبت به ایران تاثیر گذار باشند.
