باروری سطح جانشینی، نشاندهنده تعداد فرزندانی است که هر زن باید در طول دوره باروری خود به دنیا بیاورد تا به حفظ سطح جمعیت فعلی بیانجامد.
معمولاً در رسانهها و بین متخصصان غیرجمعیتی و حتی بعضاً جمعیتی تصور میشود که باروری سطح جانشینی در همه جای دنیا 2.1 فرزند بهازای هر زن است!
در حال حاضر این تصور وجود دارد که اگر نرخ باروری کل در کشورمان به 2.1 فرزند برای هر زن برسد، آنگاه هر نسلی خود را با نسل دیگری از نظر اندازه مشابه خود، جایگزین خواهد کرد! این در حالی است که سطح باروری جانشینی در همه نقاط جهان یکسان نیست و بین کشورهای مختلف، مقادیر متفاوتی دارد.
نتایج پژوهشها نشان میدهد که بهخلاف تصور عمومی و رایج که باروری سطح جایگزینی را مقداری ثابت (2.1 فرزند برای هر زن در سن باروری) در تمام دنیا در نظر میگیرد، در واقع این نرخ ثابت نیست و با دامنه تغییراتی تا 1.4 فرزند (از 2.1 تا حدود 3.5 فرزند) در نوسان است؛ علت اصلی این دامنه تغییرات، تفاوتهای مربوط به مرگومیر است که عمدتاً در کشورهای کمترتوسعهیافته، به چشم میخورد.