سوریه، عراق، لیبی، قبرس، یونان، ارمنستان و حالا یمن؛ کشورهایی هستند که ترکیه در آنها خیلی «رو» و علنی در حال ماجراجویی بوده است. در برخی از این کشورها، درگیر مسائل نظامی و در برخی نیز درگیر دعواهای شدید سیاسی شده که غالبا نیز رنگ و بوی «نفت»، «پول» و «گسترش سرزمینی» میدهد. دیروز پس از چند ماه رد و بدل شدن خبرهای ضد و نقیض از احتمال حضور نظامی ترکیه در جنگ یمن ، خبر جدیدی منتشر شد که در صورت صحت، از ورود «رسمی» این کشور به جنگ یمن حکایت دارد. طبق این خبر، ترکیه در یمن، سیاستی شبیه به سیاست این کشور در سوریه را اتخاذ و با استفاده از تروریستهای اجارهای، شماری مستشار نظامی و پهپاد رسماً وارد جنگ «مارب» شده است. اردوغان از این همه ماجراجویی چه اهدافی را دنبال میکند و ورود این کشور به جنگ یمن، چه تاثیر و تبعاتی بر جنگ یمن خواهد داشت؟ برای ترکیه چطور؟ بخوانید:
1- انقلابیون یمنی مدتی است، دست برتر را در جنگ یمن دارند. یعنی پس از تحمل حدود 5 سال حملات بیوقفه از سوی عربستان و 10 متحد این رژیم که در قالب «ائتلاف عربی» ظاهر شده بودند، توانستهاند ورق را در این جنگ برگردانند طوری که اکنون بیش از یک سال است که، مراکز حساس و نظامی عربستان را به راحتی و با دقت هدف قرار میدهند. «ائتلاف عربی» که حالا از 11 عضو رسیده به دو عضو بهعلاوه مزدورانی از یکی دو کشور فقیر آفریقایی، در این مدت، از هیچ اقدامی برای شکست انقلابیون دریغ نکرده و با حمله به زیرساختهای این کشور و استفاده از تمام اهرمهای قانونی و غیرقانونیِ جنگ، و بهرهبرداری از سلاحهای بیولوژیک، خوشهای و حتی ویروسهای کشنده، تمام توان خود را برای شکست انقلابیون به میدان آورده بودند. در این بین سازمان ملل، آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای اروپایی نیز به اشکال مختلف به کمک ائتلاف سعودی آمدهاند اما نتوانستهاند جلوی پیروزیهای این کشور را بگیرند. حالا و در آستانه آزادسازی شهر مهم «مارب» خبر رسیده که ترکیه برای جلوگیری از آزادسازی این شهر مهم، به کمک «بن سلمان» آمده است. این یعنی، جناب اردوغان تصور میکند، کاری را که آمریکا، رژیم صهیونیستی، انگلیس، فرانسه و آن 11 کشور عضور «ائتلاف عربی» نتوانستهاند با کمک یکدیگر به سرانجام برسانند، میتواند به تنهایی به نتیجه برساند!
2- «دیپلماسی پول»، روشی است که رژیم سعودی غالبا برای رسیدن به اهداف ریز و درشتش، در پیش میگیرد. خروج از باتلاق یمن، شاید درشتترین هدف بن سلمان در این روزها باشد. عربستان که با رفتن ترامپ، آن حمایتهای گرانقیمتِ قبلی را از دست داده و بیمیلیِ بایدن نیز آزارش میدهد، با دلارهای نفتی این بار سراغ ترکیه رفته است. اقتصاد ترکیه هم بنا به دلایل متعدد، از جمله ویروس «کرونا»، حال و روز خوشی ندارد و این کشور به این دلارها به شدت نیاز دارد. علاوه بر پول، آن روحیه گرایش به دولت عثمانی اردوغان نیز میتواند در ورود این کشور به باتلاق یمن، موثر باشد. اردوغان کاخ این امپراطوری موهوم را هم از مدتها قبل آماده کرده است. کافی است جمله «کاخ 1000 اتاقه اردوغان» را در موتورهای جست و جوگر، جست و جو و تصاویر آن را مشاهده کنید.
3- انگیزه بن سلمان از کشاندن ترکیه به جنگ یمن «واضح» است. او نمیتواند شکست در «مارب» را تاب بیارود. «مارب» برای بن سلمانی که ائتلافش از هم فروپاشیده، نیروهای تحت امرش مناطق وسیعی را از دست داده و حتی کاخ خودش نیز از تیررس موشکهای مقاومت در امان نیست، حکم مرگ و زندگی را دارد. جنگ مارب به نوعی، سرنوشت جنگ یمن را تعیین میکند. نفسِ کمک گرفتن از ترکیه نیز، اعتراف به شکست در این جنگ است. شکست عربستان، آمریکا، رژیم صهیونیستی و آن چند کشور اروپایی. شاید هم عربستان به دنبال یک برگ برنده در مذاکراتی است که، گفته میشود با مقامات ایرانی و در عراق در حال انجام است. ما هم از صحت و سقم انجام مذاکرات بغداد بیاطلاعیم اما در صورت درست بودن این خبر، ممکن است عربستان به دنبال این باشد که از ترکیه، به عنوان یک «ابزار فشار برای چانهزنی» در این مذاکرات استفاده کند. بنابراین ترکیه باید هوشیار باشد که به ابزار دست عربستان تبدیل شده است. اما انگیزه اردوغان چیست؟ اینکه واقعا «هدف اردوغان از این همه ماجراجویی چیست؟» را دقیقا نمیدانیم. پاسخ شاید همان باشد که در بالا گفتیم. او در رویای احیای امپراطوری عثمانی نفس میکشد. پیروزی بر ارتش نه چندان قوی ارمنستان نیز احتمالا توهم او را حادتر کرده. شاید هم به دنبال پول سعودیهاست. هدف هر چه هست، احتمالا برای شخص ایشان آنقدر مهم و باارزش بوده که حاضر شده برای رسیدن به آن، با عربستان، ائتلاف کند و با انقلابیون سرشاخ شود. نباید فراموش کرد که عربستان و ترکیه تا همین یکی دو ماه پیش، رقیب و در بسیاری حوزهها، دشمن یکدیگر بودهاند. در مجموع به نظر میرسد اردوغان این بار به کاهدان زده چرا که یمن، نه ارمنستان است، نه لیبی و نه حتی یونان و قبرس.
4- انقلابیون یمن، 6 سال است که در بدترین شرایط قابل تصور بشری، روزگار سپری میکنند. ورود کشوری در حد و اندازه ترکیه نیز تاثیر زیادی در وضعیت آنها ایجاد نمیکند. آنها اصلا، چیزی برای از دست دادن ندارند. در بدترین حالت، شاید ورود ترکیه به این جنگ، چند صباحی آزادسازی مارب را به تاخیر بیندازد. اما آیا ترکیه نیز چیزی برای از دست دادن ندارد؟ زیاد حاشیه نرویم. انقلابیون یمن امروز موشکهایی دارند که برد آنها قطعا به ترکیه میرسد و پهپادهایی میسازند که فرمانده نیروهای آمریکایی در غرب آسیا را به وحشت میاندازد: «حوثیها در چهار ماه نخست سال 2021 بیش از 150 حمله موشکی علیه منافع عربستان انجام دادهاند. این برای نخستین بار از زمان جنگ کره است که ما، فاقد برتری هوایی در عرصه عملیاتی هستیم». (ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده نظامیان تروریست آمریکایی در غرب آسیا). بدون تردید در صورت صحت خبر ورود ترکیه به جنگ یمن، این کشور نیز مثل بسیاری از کشورهای درگیر در این جنگ، از تبعات آن مصون نخواهد ماند. گذشت زمان و نوع واکنش انقلابیون یمن بهتر از هر تحلیلگری نشان خواهد داد که، ترکیه وارد جنگ یمن شده است یا خیر. همینطور تبعات ورود اردوغان به جنگ یمن برای ترکیه را...!
جعفر بلوری