میخائیل اولیانوف ، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین در مصاحبه با روسیا الیوم با اشاره به اینکه با تغییر دولت‌ها در آمریکا تضمینی برای وعده‌های این کشور درباره برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران وجود ندارد، گفت: تحقق نتایج عملی در مذاکرات وین همچنان بعید است.
اسامه الحمد، مجری روسیا الیوم به عنوان مقدمه مصاحبه اش با میخائیل اولیانوف در ویژه برنامه نیوز میکر گفت: تلاش‌های بین‌المللی در وین برای مهار بحران ناشی از خروج آمریکا از توافقنامه هسته‌ای امضا شده در سال ۲۰۱۵ میلادی بین تهران و گروه پنج به اضافه یک در چارچوب توافقنامه‌ای که غنی سازی اورانیوم را با سطحی از غنی سازی تضمین کند، ادامه دارد.
او افزود: میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین از دیدار طرف‌های روسی و آمریکایی در این خصوص خبر داد و گفت مباحث پرونده هسته‌ای ایران در وین وارد مرحله توافق درباره فرمول شده است و مذاکره کنندگان از مرحله سخنان کلی به توافق بر سر گام‌های مشخص وارد شده‌اند اگرچه تحقق نتایج عملی همچنان بعید است.
اولیانوف: دیدار هفته گذشته ما با هیئت آمریکایی در چارچوب فرآیند طبیعی بود
مجری در ادامه از اولیانوف پرسید: از نشست بین طرف‌های روسی و آمریکایی در چارچوب فرمول و تلاش‌ها برای حل پرونده هسته‌ای ایران آغاز کنیم؟
اولیانوف گفت: اولا دوست دارم بگویم موضوع غیرعادی در این مذاکرات وجود نداشت و ما با هیئت آمریکایی هفته گذشته دیدار کردیم و این دیدار خارج از جلسات رسمی بود و هیچ چیزی وجود نداشت. چند روز پیش با هیئت‌های ایرانی و چینی و آمریکایی و هماهنگ کننده کمیته مشترک یعنی مقام اتحادیه اروپا نیز دیدار کرده بودیم. این هماهنگ کننده همواره در حال دیدار با آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها و فرانسوی‌ها و آلمانی‌ها و انگلیسی هاست. دوستان چینی نیز در این فرایند قرار دارند. ما نیز در صورت ضرورت شرکت می‌کنیم. با آمریکایی‌ها دیدار کردیم و جوانب اساسی را که درباره آن‌ها بحث و بررسی می‌شود، تشریح و دیدگاه‌های ملی‌مان را درباره پرونده هسته‌ای ایران به یکدیگر منتقل کردیم و در این مذاکرات نیز چیز غیرعادی وجود نداشت و در چارچوب فرآیند طبیعی بود.
بازگشت ایران به اجرای تعهدات هسته‌ای اش به زمان زیادی نیاز دارد
مجری روسیا الیوم پرسید: نشست‌ها در وین در خصوص پرونده هسته‌ای ایران و برنامه هسته‌ای این کشور به کجا رسیده است؟
اولیانوف پاسخ داد: از نظر من نتیجه اساسی آن است که از سخنان کلی به مرحله از سرگیری توافقنامه هسته‌ای منتقل شده ایم. هیئت‌ها به بحث درباره شیوه‌ها و ابزار‌های مشخص منتقل شده اند و کار تدوین فرمول سند آغاز شده است. این تصمیم در مباحث گرفته شد و آنان به مسائل مشخصی منتقل شده اند و این روند نیز اجازه خواهد داد هدف از توافقات حاصله روشن شود و مهم آن است که این توافقات برای تفسیر‌های دیگر تلاش نمی‌کند که امکان دارد طرف‌ها بعد‌ها از آن‌ها برداشت‌های متفاوتی بکنند.
او افزود: باید این احتمالات به صفر کاهش یابد. ما امروز به عنوان دو گروه از کارشناسان تلاش می‌کنیم، یک گروه درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران صحبت می‌کند، اما هیچ نتایج حقیقی حاصل نشده است. این به اجرای تعهدات بستگی دارد که طرف‌ها عهده دار اجرای تعهدات شده اند. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک گروهی شکل بگیرد که کارش جمع آوری نتایج به دست آمده توسط گروه‌های دیگر است تا گام‌های واقعی حاصل شود. بازگشت ایران به اجرای تعهدات هسته‌ای اش به زمان زیادی نیاز دارد و شاید بیش از دو ماه زمان ببرد.
هدف مشترک بازگرداندن امید به برجام است
روسیا الیوم: از پیشروی هرچند کُند در این مذاکرات صحبت می‌کنید. موانع تصویب یک طرح کاری فراگیر و دستیابی به توافق چیست؟
اولیانوف: باید توافق کنند موارد مطرح شده چگونه پیش برود. نمی‌توان فورا تشکیل جلسه داد و به توافق هسته‌ای بازگشت. کار لحظه‌ای غیرممکن است. لازم است گام‌هایی که باید برداشته شود ساماندهی شود. درباره هر یک از این‌ها نیز باید توافق شود. لازم است فهرستی از گام‌هایی که آمریکا و ایران باید بردارند تهیه شود و سپس این دو گردآوری و نقشه راه تهیه شود تا هدف مشترک به دست آید و آن هدف مشترک نیز بازگرداندن امید به برجام است.
اروپایی‌ها با تحریم‌های تحمیلی ترامپ به ایران موافقت کردند
روسیا الیوم: ایران، اروپا را به معیار‌های دوگانه علیه تهران متهم می‌کند نظر شما چیست؟
اولیانوف: من مایل نیستم درباره شرکای ایرانی و اروپایی مان صحبت و از آنان انتقاد کنم، اما این روند طبیعی است و ایران از شرکای اروپایی ناراحت است، زیرا اروپایی‌ها با تحریم‌های تحمیلی دونالد ترامپ به ایران موافقت و به ایران به علت فاصله گیری از تعهداتش اعتراض کردند. روسیه در نهایت از فاصله گیری ایران از تعهداتش استقبال نکرد، اما مسکو به این موضوع با دید تفاهم نگاه کرد. آمریکا در دوره ترامپ با برداشتن گام‌هایی تلاش کرد ایران را به پاسخ وادار کند.
او افزود: ایرانی‌ها این وضع را در طول یکسال تحمل کردند و به عمل به تعهداتشان ادامه دادند، اما از زمانی که آمریکا تحریم‌هایش را به صورت کامل تحمیل کرد، ایرانی‌ها نیز فاصله گیری از برجام را آغاز کردند و ایران اعلام کرد غنی سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد را آغاز خواهد کرد، زیرا تهران در زمینه پزشکی به محصولات غنی سازی نیاز داشت. هیچ یک از کشورهای هسته‌ای خارج از گروه هسته‌ای نتوانسته است این درصد از غنی سازی را انجام دهد. این کار موجب فاصله گیری از معامله هسته‌ای است. درباره همه چیز از جمله لغو تحریم‌ها امکان توافق وجود دارد.
گنجاندن برنامه موشکی ایران در مذاکرات غیرممکن است
روسیا الیوم: شما می‌گویید باید درباره همه چیز توافق شود آیا امروز درباره موشک‌های بالستیک ایران و نقش ایران در منطقه صحبت می‌شود و این خواسته آمریکاست یا فقط بر غنی سازی اورانیوم و درصد آن متمرکز است؟
اولیانوف: من اطلاعاتی درباره این مذاکرات ندارم و معتقدم چنین مذاکراتی وجود ندارد. موضع آمریکا مصلحت گرایانه است و متخصصان در آمریکا در حال حاضر در حال کار بر روی پرونده هسته‌ای ایران هستند و تلاش می‌کنند این مشکل را حل کنند و تلاش برای الحاق برنامه موشکی ایران یک تمرین کشنده برای این موضوع است و همین آنان را از واقعیت دور می‌کند و صحبت از این موضوع امروز غیرممکن است.
او افزود: آمریکایی‌ها جمله‌ای دارند که می‌گویند تلاش می‌کنند سه گنجشک را با یک سنگ بزنند. برخی مواقع می‌گویند می‌خواهند همه این امور را در یک معامله جمع کنند، اما این غیر واقعگرایانه است و آنچه در توافق هسته‌ای حاصل شده است به سال‌ها زمان از طرف شرکت کنندگان در آن نیاز است تا این مسئله حل شود. چنین چیزی فقط با موافقت ایران امکان پذیر است. درباره موضوع منطقه نیز لازم است کشورهای دیگری شرکت داده شوند، زیرا در این منطقه، کشورهای بزرگ دیگری وجود دارند و این به فرمول دیگری و به مذاکرات دیگری نیاز دارد. روسیه در سال ۲۰۱۴ میلادی به کشورهای منطقه پیشنهاد داد یک دیدگاه از امنیت فراگیر در منطقه خلیج (فارس) شکل بگیرد و از سال ۲۰۱۸ میلادی این دیدگاه بر روی میز است و درباره همه مسائلی که موجب نگرانی کشورهای منطقه است، صحبت می‌شود. این دیدگاه در میان کشور‌هایی که تلاش می‌کنند اعتماد را تقویت کنند تا از این تنش راحت شوند مشهورتر شده است و این خط مشی درست است، اما باید اولا به توافقنامه هسته‌ای عمل شود.
آمریکا فقط می‌خواهد تحریم‌های برجامی برداشته شود
روسیا الیوم: شما گفتید واشنگتن می‌خواهد از این مذاکرات استفاده کند تا به مجموعه‌ای از اهداف برسد. به نظر شما عملا واشنگتن برای رسیدن به توافق و لغو تحریم‌های تحمیلی به ایران آمادگی دارد یا فقط یک مانور آمریکایی برای وقت کشی است؟
اولیانوف: معتقدم هر کشوری تلاش می‌کند در مذاکرات به اهدافش برسد و آمریکا و ایران نیز از این امر مستثنی نیستند و ایران نیز برای اهدافش تلاش می‌کند. معتقدم در این مرحله می‌توان با اطمینان گفت که آمریکا آمادگی دارد از سیاستی که دونالد ترامپ استفاده کرد و تحریم‌ها را به کار گرفت فاصله بگیرد. آمریکا از تحریم‌های برجامی صحبت می‌کند، اما ایران می‌گوید باید همه تحریم‌ها برداشته شود که در زمان ترامپ تحمیل شده است از جمله تحریم‌های ناشی از موشکها. آمریکا مایل به لغو چنین تحریم‌هایی نیست و فقط می‌خواهد تحریم‌های در چارچوب معامله هسته‌ای برداشته شود.
روسیا الیوم: برداشت طرف روسی از اقدام ایران به افزایش غنی سازی اورانیوم به ۶۰ درصد چیست و اگر این تلاش‌ها ادامه یابد و ایران می‌گوید تا ۹۰ درصد هم می‌تواند غنی سازی کند آیا این به شکست مذاکرات و بازگشت به نقطه صفر منجر خواهد شد؟
اولیانوف: پرسش خوب و مهمی است. ما از تصمیم ایران در غنی سازی اورانیوم ۶۰ درصدی و بالاتر از این استقبال نمی‌کنیم و این یک گام قوی است و موجب نگرانی اروپایی‌ها و آمریکایی هاست و باید آرامش حفظ شود. همه شرکت کنندگان در برجام باید از گام‌هایی که روند مذاکرات را دشوار می‌کند بپرهیزند.
با تغییر دولت آمریکا همه تضمین‌ها نقض شد
روسیا الیوم: اگر توافقی حاصل شود همه طرف‌ها چه تضمین‌هایی خواهند داد و چه کسانی تضمین کننده خواهند بود؟
اولیانوف: همچنانکه می‌دانید در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز تضمین‌هایی وجود داشت، اما دولت آمریکا تغییر کرد و دیپلمات‌های آمریکایی همه تضمین‌ها را نقض کردند، با وجود آنکه برجام در شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شده بود. همگان می‌باید به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پایبند می‌بودند، اما اینگونه نشد.
او افزود: وضع الان به گونه‌ای شده است که همه طرف‌ها از جمله آمریکا و ایران برای بازگشت به این طرح اراده دارند، اما طبیعی است همه شرکت کنندگان در برجام به غیر از ایران، نقش ناظر ایفا خواهند کرد و این نظارت‌ها باید تأیید کند ایران به همه تعهداتش پایبند است و اگر از این تعهدات فاصله بگیرد گزارش جدید مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی صادر خواهد شد. اما درباره آمریکا باید گفت ایران خواستار نظارت بر آمریکاست و ایران باید مطمئن شود آمریکا به همه تعهداتش در لغو تحریم‌ها عمل می‌کند و باید مطمئن شود عملیات مالی بدون مانع صورت بگیرد و همه زمینه‌های مربوط به اقتصاد و مالی با مجازات و تحریم‌ها مواجه نباشد.
ترس کشورهای منطقه به جا نیست
روسیا الیوم: موضع روسیه تا چه اندازه‌ای به نزدیک کردن دیدگاه‌های طرف‌ها کمک کرده است و آیا روسیه نگرانی‌های کشورهای منطقه مانند سعودی و اسرائیل را می‌فهمد؟
اولیانوف: معتقدم نقش روسیه یک نقش بزرگ است. ما معمولا می‌توانیم جلوی برداشته شدن گام‌های نادرست و غیرعقلانی را با قدرت بگیریم و می‌توانم به مثال‌های مشخصی اشاره کنم. ما جلوی تعدادی از فاجعه‌ها و رویارویی‌ها را گرفته ایم. ما پیشنهاد‌هایی درباره ابعاد هسته‌ای ارائه کردیم که در اسناد متعدد درج شده است. روسیه به صورت فعال و موفقیت آمیز عمل می‌کند. ترس اسرائیل و عربستان و امارات به جا نیست، زیرا برجام امنیت منطقه را تضمین کرده است و اینکه برنامه هسته‌ای ایران فقط صلح‌آمیز باشد و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر این نظارت می‌کند. فشار‌هایی که به ایران آمد موجب شد غنی سازی اورانیوم را افزایش دهد.
روسیا الیوم: اگر این مذاکرات در وین شکست بخورد چه اتفاقی خواهد افتاد و گام بعدی در تعامل با ایران چه خواهد بود؟
اولیانوف: من حتی دوست ندارم درباره این مسئله صحبت کنم، زیرا اگر این گام کامل نشود برای همه جامعه بین المللی دردناک خواهد بود. باید به روند بهتر امیدوار بود.
