قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمتهایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم میپردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِکُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
بگو که خدای من هر گونه اعمال زشت را چه در آشکار و چه در نهان و گناهکاری و ظلم به ناحق و شرک به خدا را که بر آن شرک هیچ دلیلی نفرستاده است و این که چیزی را که نمیدانید به خدا نسبت دهید، همه را حرام کرده است.
فایل صوتی تلاوت آیه ۳۳ سوره اعراف
تفسیر آیه ۳۳ سوره اعراف
علیّبنابراهیم گوید: «قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ»، ائمّه ظلم و پیشوایان ظلم و ستم نیز از آن جمله هستند؛ و مراد از «وَ الإِثْمَ» شراب است. «وَ الْبَغْیَ بِغَیْرِ الحَقِّ وَ أَن تُشْرِکُواْ بِاللهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَ أَن تَقُولُواْ عَلَی اللهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ» و این پاسخی است به کسی که بدون علم و اطّلاع چیزی درباره دین خدا بگوید و به غیر از حکم خدا به قضاوت بپردازد.
پس همان گناهی را متحمّل میشود که کسی که به خدا شرک بورزد و کارهای حرام و فواحش را حلال بداند، آن گناه را متحمّل میشود؛ بنابراین نسبتدادن یک حکم به خدا بدون آگاهییافتن به این معانی و نکتهها حرام است.
« فواحش » جمع «فاحِشَهً»، گناهی که زشتی آن بر همه افراد آشکار است، همچون زنا و، چون در جاهلیّت انجام پنهانی آن را روا میداشتند، این آیه حرمت آن را تأکید مینماید. «اثم»، گناهی است که سقوط انسان را در پی داشته باشد و «بغی»، تجاوز به حقّ دیگران است. این آیه، انواع گناهان اعتقادی و زبانی را در بر دارد. در روایات، مراد از گناه باطنی، پذیرش ولایت رهبران ستمگر دانسته شده است.
زراره از امام صادق (ع) پرسید: حجّت خداوند بر بندگانش چیست؟ حضرت فرمودند: «أن یقولوا ما یعلمون و یقفوا عند ما لا یعلمون»، تنها آنچه را میدانند بگویند و اگر نمیدانند، سکوت کرده و بازایستند.
پیامهای آیه ۳۳ سوره اعراف
۱- تحریمهای الهی ، در مسیر تربیت و رشد و تکامل انسان است. «حَرَّمَ رَبِّیَ»
۲-حلالها بسیار است، ولی حرامها اندک و محدود که موارد آن در قرآن و روایات بیان شده است. «إِنَّما حَرَّمَ ... أَنْ تَقُولُوا عَلَی اللّهِ ما لا تَعْلَمُونَ»
۳-گناه، گناه است و قبح ذاتی و عقلی دارد، گرچه مردم نفهمند. «وَ ما بَطَنَ»
۴-مشرکان، برای اعتقاد خود استدلالی ندارند. «لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً»
۵-در تبلیغ و نهی از منکر، ابتدا راههای حلال و معروف ارائه شود، سپس نهی از منکرات و اعلام کارهای حرام. «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهَ اللّهِ ... إِنَّما حَرَّمَ رَبِّیَ»
۶-برهان و استدلال، نوعی افاضه و لطف الهی است که بر عقل و جان القا میشود. «ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً»
۷-استناد هر چیز به خداوند باید متّکی بر علم ودلیل باشد. «ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً» آری، هرگونه ادّعایی به خصوص در مورد هستی باید با دلیل و منطق باشد.