سید احسان خاندوزی با تاکید بر اینکه طرف‌های برجامی باید تعهدات خود را در قبال ایران انجام دهند، گفت: یکی از مهمترین ارکان فایده مند بودن توافق کشورهای ۱+۵ با ایران انتفاع اقتصادی ایران از محل رفع تحریمها بود که در چند سال گذشته به طور مشخص به حداقل ممکن رسید.
رویکرد ناقص مذاکره‌کنندگان به کشور آسیب زد
وی متذکر شد: تجربه توافق اولیه برجام حاوی یک درس بسیار عبرت‌آموز است، مبنی بر اینکه نوع رویکردی که وزارت امور خارجه ما به توافق برجام داشت، ناقص بود و بیشترین آسیب را کشور ما از محل همین رویکرد ناقص خورد که در ذهنیت مذاکره‌کنندگان ما وجود داشت.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: آن نقص در رویکرد عبارت از این بود که برخوردار شدن جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی برجام صرفاً موکول به لغو حقوقی تحریمها است و این ساده اندیشی بود که در دوره اول، مذاکره کنندگان ما داشتند.
خاندوزی ادامه داد: نتیجه این ساده انگاری باعث شد زمانی که تحریمها روی کاغذ به صورت تعلیق درآمد و متأسفانه به شکل کامل هم لغو نشده بود، اقتصاد ایران از محل لغو تحریمها استفاده کاملی نبرد.
نهادهای ایران به دلایلی غیرهسته‌ای در لیست تحریم قرار گرفتند
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در واقع از طریق دو کانال مؤثر انتفاع اقتصادی ایران بسیار محدود شده بود، گفت: کانال اول عبارت بود از اینکه بسیاری از نهادهای تحریمی یا موضوعات تحریمی ایران به دلایلی غیر از تحریم‌های هسته‌ای و برجام در لیست وزارت خزانه داری آمریکا قرار داشتند.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به دلایلی از جمله حقوق بشری، کمک به تروریسم و هسته‌ای در لیست تحریمها قرار داشت و چند برچسب همزمان روی نهادهای مختلف کشور قرار گرفته بود.
رئیس کارگروه مقابله با تحریمها در مجلس شورای اسلامی گفت: کانال اول این بود که علی‌رغم لغو تحریم‌های برجامی، بنا به سایر دلایل، همچنان نهادهای ما تحت محدودیت‌های خزانه داری آمریکا قرار داشتند و کانال دوم هم این بود که حتی نهادهایی که تمام برچسب‌های تحریمی آنها بعد از برجام بی اثر شده بود، از طریق فشارهای کاملاً غیررسمی و تهدیدات مقامات خزانه‌داری آمریکا دچار محدودیت روابط تجاری و ارزی می‌شدند.
تهدید شرکای مهم تجاری برای مراوده با ایران
خاندوزی ادامه داد: به این معنا که با شرکای مهم تجاری و حتی شرکت‌های جزئی که مراودات بسیار اندکی در حد چند میلیون دلار با ایران برقرار کرده بودند، تماس گرفته می‌شد و آنها تهدید می‌شدند به اینکه به زودی تحریم‌های ایران باز خواهد گشت و شما به جهت مراوده‌ای که با اقتصاد ایران داشتید، مورد تعقیب و تحریم آمریکا قرار خواهید گرفت.
وی اظهار داشت: همچنین آنان این گونه تهدید می‌شدند که منفعت بلند مدت شما ایجاب می‌کند که اگر می‌خواهید در نظام چرخش مالی دلار و همکاری با شرکت‌های آمریکایی و اروپایی باشید و یا از نظام‌های پیام رسان هایی مانند سوئیفت استفاده کنید، باید به سرعت به این نوع مراوده‌ای که با ایران دارید خاتمه دهید.
ایران در عمل از منافع رفع تحریمها بهره‌مند نشد
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی متذکر شد: این تهدیدات موجب می‌شد که علی‌رغم اینکه روی کاغذ تحریمها مرتفع شده بود، اما در عمل جمهوری اسلامی ایران از منافع آن استفاده نکند.
بازگشت به برجام منوط به راستی‌آزمایی عملی لغو تحریمها باشد
وی تاکید کرد: در پایان این تجربه پرهزینه، حداقل انتظار ما نمایندگان مجلس از مسئولان وزارت امور خارجه آن است که آن رویکرد ناقص قبلی خود را تکرار نکنند و این بار اگر قرار بر این است که کشور به تعهدات برجامی خود بازگردد، مطابق با فرمایش رهبر معظم انقلاب حتماً پس از راستی‌آزمایی عملی لغو تحریمها باشد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: به عبارت دیگر ما یک راستی‌آزمایی صوری و حقوقی داریم که می‌تواند با یک فرمان اجرایی توسط رئیس جمهور آمریکا روی کاغذ محقق شود و تعدادی از فرامین اجرایی صادر شده در دوره ترامپ را خنثی کند.
رئیس کارگروه مقابله با تحریمها در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: با وجود این، ممکن است در شرایطی که به ظاهر و روی کاغذ تحریم‌های زیادی لغو شود اما از طریق کانال‌های دوگانه مذکور، همچنان اقتصاد ایران از منافع اقتصادی خودش بهره نبرد و حیات اقتصادی فعالان اقتصادی، صادرکنندگان، بانک‌ها و مردم متأثر از فشار تحریمها باقی بماند.
وزارت امور خارجه ساده‌انگاری را کنار بگذارد
وی تاکید کرد: مهمترین مطالبه ما از دستگاه دیپلماسی آن است که ساده انگاری دوره قبل را کنار بگذارند و از آن تجربه درس بگیرند و این بار شاخص‌های کاملاً دقیق، سنجش پذیر و کمی را برای راستی آزمایی لغو تحریمها در عرصه عمل تعیین کنند.
تبیین شروط ایران جهت اجرای تعهدات برجامی
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: صرفاً پس از گذشت یک دوره دو یا سه ماهه از اجرای عملی لغو تحریمها به نحوی که اقتصاد ایران از محل درآمدهای نفتی خودش عملاً منتفع شود، بتواند تراکنش‌های ارزی و بانکی خودش را به سهولت انجام دهد و همچنین بتواند بخش قابل توجهی از دارایی‌های بلوکه شده خود در خارج از کشور را در اختیار بگیرد و راستی‌آزمایی آن، جمهوری اسلامی ایران باید به تعهدات برجامی خودش بازگردد.
خاندوزی گفت: در غیر این صورت متأسفانه یک فرصت بزرگ تاریخی برای کشورمان از دست خواهد رفت و ما هزینه مکرری را به جهت درس‌های نیاموخته از دوره پیشین تحریمها به مردم و اقتصاد کشور تحمیل خواهیم کرد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امیدواریم نزدیکی به انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ماه باعث نشود که در دستگاه دیپلماسی دولت، این منافع اقتصادی و واقعی مردم در بلندمدت، فدای اغراض سیاسی در کوتاه مدت شود.
