فیلم‌های ترسناک، از آن دسته از ژانرهایی است که در سینمای ایران خیلی به آن توجه نشده است. اگر یک حساب سرانگشتی انجام دهیم، متوجه می‌شویم که زیر ۳۰ اثر در این ژانر در کشورمان ساخته شده است، در حالی که این ژانر در سراسر دنیا طرفداران خاص خودش را دارد.
اینک در سینمای ایران، کورش اهری ، یکی از کارگردانان جوان، در اولین اثر سینمایی بلندش، سراغ ژانر ترسناک_ روانشناختی رفته است تا لایه‌های پنهان برخی مسائل را به تصویر بکشد؛ فیلمی که آن را در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر اکران کرد. وقتی «آن‌شب» در ژانر ترسناک معرفی شد، مخاطب انتظار داشت از لحظه ابتدایی فیلم تا پایان آن از شدت ترس به خود بلرزد، اما این اتفاق نیفتاد چرا که رویکرد این فیلم صرفا ترساندن نبود و سعی داشت به جنبه‌های روانشناختی شخصیت‌های اصلی داستان هم بپردازد.
پس از نمایش «آن‌شب» در جشنواره فجر، واکنش‌ها به این فیلم بسیار متفاوت بود؛ عده زیادی موافق آن بودند و بسیاری، مخالف آن. درباره این موارد، با کوروش اهری، کارگردان این فیلم سینمایی که در آمریکا سکونت دارد، از راه دور به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
در آغاز برویم سراغ یک سوء برداشت؛ فامیلی درست شما چیست، اهری یا آهاری؟ در برخی موقعیت‌ها ما اسم شما را اهری می‌بینیم در حالتی دیگر آهاری.
من اهری هستم، دلیل این تفاوت هم این است که چون اسم من در ابتدا به انگلیسی نوشته شده بود، هم اهری خوانده می‌شد هم آهاری که من از یک جایی به بعد ترجیح دادم که فامیلی درستم ذکر شود.
کمی بیشتر خودتان را معرفی کنید.
من کوروش اهری، متولد مشهد هستم و تا سن نوزده سالگی ایران بود و در ایران بزرگ شدم، پس از آن به آمریکا مهاجرت کردیم و من تحصیلاتم را در رشته فیلمسازی در این کشور ادامه دادم.
فیلم «آن شب» یک فیلم روانشناختی در ژانر وحشت است، برای ساخت این فیلم شما مطالعات روانشتاختی داشتید؟
بله، یکی از موضوعات مورد علاقه من برای تحصیل در دانشگاه روانشناسی بود، حتی چهار کرس در آن زمینه برداشتم اما در یک مقطعی تصمیمم به سمت فیلمسازی رفت، اما این موضوع را نمی‌توان نادیده گرفت که اگر من فیلمساز نمی‌شدم به سمت روانشناسی می‌رفتم و به همین دلیل هم دوست دارم در فیلم‌ها موضوعات مربوط به انسان‌ها و درونیات آنها را مطرح کنم.
شما که به این سبک از فیلمسازی علاقه دارید، چرا سراغ یک اثر تفیقی رفتید؟
زمانی که ما روی «آن شب» کار می‌کردیم، پیش زمینه ما یک فیلم روانشناسانه دلهره‌آور بود، منتهی ترس داستان از ترس درونی آدم‌های قصه نشات می‌گیرد. موضوع فیلم که به روانشناسی مرتبط می‌شود، در ژانرهای مختلف می‌تواند خودش را پیدا کند.
دوست دارید همیشه در این ژانر فیلم بسازید؟
این ژانر مورد علاقه من است، اما به این معنی نیست که دوست داشته باشم همیشه در این ژانر فیلم بسازم من پیشتر کارهای گوناگونی در ژانرهای مختلف مانند درام ساختم.
فیلم شما صفر و صدی است منتقدان ایرانی یا خیلی موافق آن هستند، یا خیلی مخالف آن هستند، نظرتان در این باره چیست؟
من موافقم این نگاه صفر و صدی درباره این فیلم وجود دارد اما من به این نتیجه رسیدم که در دو حالت می‌توان به این فیلم نگاه کرد، یکی داستان سطحی و داستان زوجی است که یکسری رازها را از هم پنهان کرده‌اند و در یک شب با آن رازها روبه رو می‌شوند، یکی هم داستان لایه‌های زیرین آن هست که من به آن پرداختم و در طول داستان به تمام پرسش‌هایی که برای مخاطب ایجاد می‌شود پاسخ داده می‌شود، چه بیننده ایرانی چه خارجی درباره یکسری از این المانت‌هایی که در طول داستان نشانه گذاری می‌شود و از شروع داستان تا تا انتهای آن وجود دارد و کسی که برای بار دوم فیلم را دیده است گفته من این‌بار خیلی بیشتر از فیلم لذت بردم چون یک چیزهایی را فهمیدم که دفعه اول متوجه آن نشدم و به همین دلیل به این نتیجه رسیدم که کسانی که مخالف این فیلم بودند خیلی متوجه داستان‌های زیرین آن نشدند و فضای آن را درک نکردند خیلی سطحی به آن پرداختند. یک اشتباه دیگر که در این میان به وجود آمد این بود که عده‌ای رفتند تا فیلم ترسناک ببینند وقتی چنین دیدگاهی به وجود می‌آید من به عنوان یک مخاطب علاقه‌مند به ژانر ترس، انتظار دارم از همان لحظه اول ترس را تجربه کنم و اگر فیلمساز آن را به درستی ارائه ندهد، حتی ممکن است توجه خاصی به فیلم نداشته باشم و فکر می‌کنم این اتفاق برای فیلم من هم افتاد و متاسفانه خیلی‌ها به داستانی که پشت ماجرا بود توجه نکردند. در آمریکا به این فیلم خیلی پرداخته‌اند و «آن شب» در حد بالایی توانسته نظر منتقدان را جلب کند.
من به عنوان یک مخاطب علاقه‌مند به ژانر ترس، انتظار دارم از همان لحظه اول ترس را تجربه کنم و اگر فیلمساز آن را به درستی ارائه ندهد، حتی ممکن است توجه خاصی به فیلم نداشته باشم و فکر می‌کنم این اتفاق برای فیلم من هم افتاد
در مورد نشانه‌ها، به نظر می رسد تکراری هستند؛ چون هتل، شب، باز و بسته شدن اتفاقی در و بسیاری از این موارد. شما معتقدید که ژانر ترس و دلهره بیش از این جای مانور ندارد؟
من با ژانر ترس خیلی آشنا هستم و یکسری تکنیک‌های متفاوت وجود دارد ولی یکسری تکنیک در این ژانر وجود دارد که خیلی مشخص است. اما من الان در مورد تکنیک‌ها صحبت می‌کنم نه درباره نشانه‌ها و فکر می‌کنم مسائلی هم که به آنها اشاره می‌شود به موضوع تکنیک باز می‌گردد و این هم به خود داستان باز می‌گردد.
جدا از یکسری تکنیک‌ها، هتل جایی است که ۸۰ درصد فیلم‌های ترسناک در آن ساخته می‌شود.
وقتی که ما تصمیم گرفتیم که این اتفاق در هتل رخ دهد، خود لوکیشن هتل، در ابتدا وجود نداشت و قرار بود این اتفاق در منزلشان رخ دهد، علتی که من فیلمنامه را به هتل آوردم این بود که از نگاه من هتل یک مکان موقت است، من دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم را هم به همین شکل می‌بینم، جایی که به طور موقتی می‌آییم، در آن زندگی می‌کنیم و می‌رویم اما اینکه چگونه می‌رویم مسئله اصلی است. داستان را هم به همین دلیل در فضای هتل ساختیم نه به این خاطر که بخواهیم یک فیلم هتلی بسازیم.
شما فیلم را در هتل نرماندی فیلمبرداری کردید، از گذشته این هتل نفرین‌شده چیزی می‌دانستی؟
همه چیز از لابی و اتاق‌ها و راهروها واقعا در هتل بود و درباره آن هتل هم یک چیزهایی شنیده بودیم. می‌گفتند چند اتفاق اینجا رخ داده اما اینکه واقعیت داشته یا نه، نمی‌توانم چیزی بگویم.
فیلم شما جدای از اینکه به موضوع گذشته توجه می‌کند، به گونه‌ای به بحث صداقت هم می‌پردازد، این زوج یک جاهایی صداقت نداشتند هم با خودشان و هم با طرف مقابلشان.
من این موضوع را تصحیح کنم، این افراد با درون خودشان صداقت ندارند. دلیل بیشتر مواردی که این افراد تجربه می‌کنند این است که نتوانسته‌اند با تجربیات درونی خودشان کنار بیایند و همیشه سعی کردند که آن را فراموش کنند.
مخالف نظر شما هستم این اتفاق هم ناشی از عدم صداقت طرفین با هم است، اگر با هم صداقت داشتند و موضوع را برای هم بازگو می‌کردند دچار این معضل نمی‌شدند.
بله، کاملا درست است و داستان هم این موضوع را نشان می‌دهد زمانی که ندا موضوع را مطرح می‌کند و با واقعیت درونی‌اش صادق می‌شود دوباره باز می‌گردند. اما موضوعی که وجود دارد این است که این زوج در شرایطی به آمریکا آمده‌اند که این دو در گذشته یک تجربه تلخی داشتند و اتفاقاتی که برای آنها افتاده است می‌تواند شنیدنش برای فرد دیگری بسیار سنگین باشد که این اتصالی که به راحتی شکل گرفته است از بین برود و دوباره ازدواجشان را نابود کند و هر دو به سختی در تلاش هستند که با آن روبه رو نشوند و از این می‌ترسند که شاید این حقیقت بتواند دوباره زندگیشان را نابود کند.
خودتان از نتیجه «آن شب» راضی هستید؟
بله، قطعا. بر اساس بازخوردی هم که از منتقدان و مخاطبین ایرانی و آمریکایی گرفتم، نتیجه کار برای من رضایت بخش بوده است.
بازخوردهایی که از فیلم‌تان گرفتید در ایران بهتر بود یا در آمریکا؟
من خیلی کم از ایران خبر دارم ولی به نظرم در آمریکا بازخورد مثبت خیلی بیشتر دیدم و از ایران هم بازخوردهای مثبت زیادی گرفتم و یکی از دلایلی که فیلم را با ویژگی‌هایی درست کردم که در ایران هم اکران شود این بود که این فیلم در این فضا پخش شود و مخاطبانی که در ایران هستند بتوانند از یک فیلمی با استانداردهای ساخت اینجا لذت ببرند.
چرا استقبال از این فیلم در آمریکا بیشتر است؟
من فکر می‌کنم چون اینجا این سبک از فیلم زیاد ساخته می‌شود آشنایی با آن بیشتر است و پر مخاطب‌تر است اما ایرانی‌ها هم به این ژانر و فضا بسیار علاقه‌مند هستند و من فکر می‌کنم اگر کارهای خوبی ارائه داده شود استقبال بیشتر هم خواهد شد، سینمای ایران با توجه به داستان‌های بومی و باورهایی که داریم بستر مناسب برای فیلمسازی در این فضا را دارد.
چرا شما دنبال این داستان‌های بومی نرفتید و سراغ چنین داستانی رفتید؟
اینکه به عنوان فیلم اول رفتم سراغ این داستان قصدم این بود که می‌خواستم یک تم و داستانی را بسازم که جهانی باشد و به نوعی همه آدم‌ها با پیش زمینه‌های متفاوت بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
آشنایی شما با کمپانی شهاب حسینی و دعوت‌شان برای حضور در این فیلم به چه زمانی بر می‌گردد؟
ما از طریق تهیه کننده‌مان آقای درمنش با ایشان ارتباط برقرار کردیم و در یک جلسه‌ای با ایشان صحبت کردیم و در انتها گفتند که می‌توانی به عنوان یک دوست، برادر و بازیگر روی من حساب باز کنی و همکاری ما از انجا شروع شد و تا الان هم ادامه پیدا کرد.
شرکت ایشان هم یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذار بود.
بله، کمپانی ایشان به عنوان یکی از سرمایه گذاران ما را در ساخت این فیلم همراهی کردند و «آن شب» اولین فیلمی بود که این کمپانی تهیه کنندگی آن را برعهده داشت.
شما یک فیلم کوتاه با نام «نسل‌ها» ساخته‌اید که در آن با تام هنکس همکاری کرده‌اید، تجربه همکاری با ایشان چگونه بود؟
بله با ایشان همکاری داشتم اما همکاری ما به صورت مستقیم نبود، ایشان یکی از سرمایه‌گذاران فیلم ما بودند و امیدواریم که در کارهای آینده بتوانیم از حضور ایشان هم استفاده کنیم.
برنامه خاصی مدنظرتان است؟
برای پروژه «علی جوان» قصد داریم از تام هنکس دعوت به همکاری کنیم، برای نقش پروفسور اصلی، که علی جوان را هدایت کرد.
نقش علی جوان را چه کسی ایفا می‌کند؟
شهاب حسینی، در نقش دکتر علی جوان، فیزیک‌دان و مخترع سرشناس ایرانی مقابل دوربین خواهد رفت.
پس قرار است تام هنکس همبازی شهاب حسینی شود.
فعلا چیزی قطعی نیست، قصد داریم که این اتفاق رخ دهد.
با توجه به اثری که ساختید به نظر می‌رسد به آثار استیون کینگ علاقه دارید.
من سینمای استیون کینگ را دوست دارم اما فقط چند اثر از ایشان دیده‌ام.
کدام آثار ؟
قطعا یکی از آنها «درخشش» است.
اتفاقا «آن شب» از لحاظ نشانه‌ای به «درخشش» بی شباهت نیست، شما موافقید؟
اگر این‌گونه باشد، باعث خوشحالی من است آقای استیون کینگ قصد دارند تا این فیلم را ببینند و نظرشان را با من در میان بگذارند، آن زمان شاید بتوانم نظر بهتری روی این موضوع بدهم.
