افزایش توان نظامی یمن با اتکا به ظرفیتهای بومی این کشور، دست برتر ائتلاف سعودی در عرصه نظامی را از بین برده و ریاض اگر شهامت پذیرش این واقعیت را نداشته باشد، حتی دیپلماسی هم، ظرفیت پایان دادن به این بحران را نخواهد داشت.
ماه گذشته، جدیدترین دور مذاکرات طرفهای یمنی و ائتلاف سعودی درباره اسرا در مسقط پایتخت پادشاهی عمان تحت نظارت سازمان ملل نیز به شکست انجامید و «عبدالقادر المرتضی» رئیس کمیته یمنی امور اسرا کارشکنی نمایندگان سعودی را عامل اصلی شکست این مذاکرات دانست.
همزمان با ناکامیها در میدان دیپلماسی، ائتلاف سعودی مانند گذشته با تصور برتری در عرصه میدانی، و بیتوجه به نگرانیهای بینالمللی در خصوص وضعیت بغرنج انسانی در یمن، حملات خود به صنعا را شدت بخشید که البته به پاسخ متقابل یمن در عمق خاک عربستان انجامید.
برتری ائتلاف سعودی از نظر نظامی، گرچه جنگی نابرابر را به یمن تحمیل کرد، اما طی 6 سال گذشته روز به روز تضعیف شد و ماههاست که دیگر کارآمدی لازم را برای متجاوزین ندارد و ادامه این جنگ برای ائتلاف سعودی غیر ممکن به نظر میرسد.
پذیرش قدرت انصارالله در یمن و پایان دادن به حملات کور هوایی، مهمترین گام موثر و مسئولانه عربستان برای پایان جنگ به حساب میآید که با همه تلخیاش، ریاض برای نجات خود از باتلاق یمن ناگزیر از تصدیق آن است.
ائتلاف سعودی در تازهترین دور حملات خود (16 اسفند)، علاوه بر حملات هوایی به صنعا در پی شکست میدانی در استان مأرب، این استان را هدف حملات هوایی مکرر خود قرار داد. در مقابل نیروهای یمنی طی روزهای گذشته ضمن مقاومت موثر در مناطق آزاد شده در استان مأرب پایگاههای نظامی و مواضع حساس و مهم عربستان در مناطق «عسیر»،«جیزان» و «شرکت آرامکو» در بندر «رأس التنوره» را مورد هدف قرار دادند.
این عملیات با استفاده از ۱۴ پهپاد و هشت فروند موشک یمنی صورت گرفت که از پیشرفت چشمگیر انصارالله و ارتش یمن در حوزه تسلیحاتی خبر میدهد.
پس از 6 سال جنگ فرسایشی، با بیش از 250 هزار حمله هوایی سعودی علیه یمن و کشته شدن بیش از 60 هزار یمنی، عربستان و متحدانش نه تنها نتوانستهاند انصارالله و ارتش یمن را وادار به تسلیم کنند، بلکه دستاوردهای نظامی ارتش یمن به عنوان یک کشوری فقیر و تحت فشار تحریمهای همهجانبه، برتری ائتلاف سعودی را زیر سؤال برده و علاوه بر پرستیژ، امنیت سرزمینی عربستان و امارات را با تهدید جدی مواجه کرده است.
این دستاوردها بهطور خاص از سال 2019 شدت گرفته و عرصه میدانی را بر عربستان تنگ کرده است. بهعلاوه، این حملات و نیز فرسایشی شدن روند جنگ، خسارات نظامی و اقتصادی زیادی را برای عربستان به همراه داشته است.
مقامات سعودی در چند سال گذشته بیش از 200 میلیارد دلار برای خرید هواپیماها و تجهیزات بسیار پیشرفته نظامی از غرب هزینه کردهاند اما انصارالله توانسته با موشکهای بالستیک، فرودگاههای عربستان را هدف قرار دهد. علاوه بر تمام اینها، اختلاف عربستان و امارات، کار را برای خروج عربستان از باتلاق یمن دشوار ساخته است.
ائتلافِ تحت رهبری عربستان در حالی بر اهداف دور دست خود برای بازگرداندن دولت منصور هادی اصرار دارد که امارات همچنان از گروه جدایی طلبِ شورای انتقالی جنوب (STC) حمایت میکند. با چنین شرایطی عربستان سعودی در تلاش است تا به شیوهای که بیش از این به اعتبارش خدشه وارد نشود، به این جنگ پایان دهد و اخیراً از اقدام دولت بایدن در این راستا استقبال کرده است.
هدف اصلی و اولیه رژیم سعودی از مداخله در یمن، ممانعت از فروپاشی دولت مستعفی منصور هادی و ممانعت از تثبیت قدرت انصارالله و ارتش این کشور، در همسایه جنوبی خود بود. از منظر ریاض قدرتگیری انصارالله نه به واسطه ظرفیتهای بومی این جریان که به دلیل حمایتهای ایران صورت گرفته است، فرضیهای که اکنون با موفقیتهای نظامی یمن بعد از 6 سال تحریم و قطع ارتباط با دنیای خارج، خلاف آن اثبات شده است.
این روزها سعودیها نگراناند اگر انصارالله به بندر عدن دست یابد، عملا کابینه منصور هادی موضوعیت خود را از دست بدهد و بیش از گذشته منافع ریاض را با مخاطره مواجه سازد. ائتلاف سعودی پذیرفته است که انصارالله، بخشی از یک حلوفصل نهایی در یمن خواهد بود، اما راهبرد آنها مبنی بر ایجاد یک راهحل سیاسی از طریق اعمال فشار نظامی ناکام مانده است.
مهمترین اهداف سعودی اکنون، توقف حملات موشکی و پهپادی انصارالله به خاک عربستان، منصرف کردن انصارالله از آزادسازی مأرب و آزادسازی اسرای رده بالای سعودی است تا شاید کابوس تحقیر شدنهایش پایان یابد، خواستههایی که اگرچه با اهداف اولیه این جنگ فاصله زیادی دارد، اما تنها در صورتی محقق خواهد بود که ریاض انصارالله را بپذیرد و به تجاوزهایش خاتمه دهد.
ائتلاف سعودی با وجود هزینههای بالای اقتصادی و انسانی در جنگ یمن با بنبست مواجه شده و گرچه انگیزه آنها برای ادامه این منازعه کاهش یافته اما واقعیتهای میدانی، حاکی از تداوم جنایات این ائتلاف علیه مردم یمن با هدف یافتن دست برتر در مذاکرات صلح است، حملاتی که مدتها است ناکارآمدیاش در مناقشه یمن محرز شده است.