هانس بلیکس، مدیرکل سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی با اشاره به این که آمریکا ابتدا توافق هستهای ایران را نقض کرد و همه طرفها میخواهند به این توافق بازگردند تاکید کرد این کار باید از طریق اقدامات همزمان انجام شود.
وی در مصاحبه با شبکه الجزیره گفت: کاملا مشخص است که همه طرفهای توافق هستهای ایران میخواهند به آن بازگردند، ولی مشکل آن است که ایران میخواهد آمریکا گام اول را بردارد حال آن که آمریکا از ایران میخواهد قبل از لغو تحریم ها، به تعهدات خود در این توافق بازگردد.
بلیکس با تاکید بر نقش میانجی قطر در بازگشت همزمان ایران و آمریکا به توافق هستهای افزود: حل این مشکل به حصول پیشرفتهایی از طریق برداشتن گامهای همزمان براساس تلاشهای دیپلماتیک کمک میکند. قطر میتواند در این تلاشها نقش داشته باشد.
بلیکس ادامه داد: کاملا روشن است که دولت بایدن میخواهد گامی بردارد و ایران هم میخواهد رو به جلو حرکت کند و همین مسئله درباره اروپا هم صدق میکند؛ اما سوال این است که چه کسی باید گام اول را بردارد؟ به نظر من این کار باید از طریق اقدامات همزمان انجام شود، اما چگونه؟ این مسئله یک کار دیپلماتیک است که قطر میتواند به انجام آن کمک کند.
بلیکس اظهار داشت ادعاهایی که آمریکا درباره ضرورت توقف دخالتهای ایران در امور منطقه مطرح کرده، مسئلهای مهم است، اما به توافق هستهای ربطی ندارد. پایبندی به توافق هستهای برای حفظ ثبات منطقه خاورمیانه، مسئلهای است که فعلا باید همه توجهها بر آن متمرکز شود.
بلیکس گفت: تخلف اصلی (خروج از توافق هستهای) را آمریکا مرتکب شده است. برای برقراری ثبات در منطقه، باید به توافق هستهای که تحت نظر شورای امنیت سازمان ملل به دست آمده است بازگشت؛ بنابراین هدف اصلی، تضمین ثبات منطقه خاورمیانه و عاری بودن آن از سلاحهای هستهای است. ایران در چارچوب توافق عمل کرد و برنامه هستهای خود را برای اعتمادسازی، کاهش داد. اگر کاهش بازرسیها که درباره آن صحبت میشود (توقف اجرای پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای) و اتفاقات دیگر، روی دهد این اعتماد از بین میرود؛ بنابراین باید به توافق سال ۲۰۱۵ پایبند بود.