«مادر ویستلر» که با عناوین «مادر هنرمند» و «ترکیبی از خاکستری و سیاه شماره یک» هم شناخته میشود، یکی از مشهورترین آثار جیمز مکنیل ویستلر به شمار میرود.
آنا مکنیل ویستلر، سوژه این نقاشی، در زمانی که ساکن لندن بود در مقابل بوم نقاشی قرار گرفت. او زنی باسواد و جهان دیده بود که در سال ۱۸۳۱ ازدواج کرد. پس از آنکه همسرش در سال ۱۸۴۹ بر اثر ابتلا به وبا درگذشت، آنا، در تمام زندگیاش سیاهپوش ماند.
داستانهای مختلفی درباره این تابلو نقاشی وجود دارد؛ گفته میشود آنا ویستلر جایگزین کسی بود که نتوانسته بود به قرار برای خلق این تابلو نقاشی برسد یا میگویند در ابتدا قرار بود سوژه این نقاشی ایستاده باشد اما به دلیل اینکه ایستادن برای مدت طولانی برای مادر ویستلر راحت نبود، قرار شد سوژه نقاشی بر روی صندلی بنشیند.
نقاش از تکنیکهای مختلفی برای خلق این تابلو نقاشی استفاده کرده است: پیراهن مادر این نقاش با استفاده از رنگ تیره، کمحجم کشیده شده است، درحالی که حالت دستها و صورت او (با استفاده از رنگ صورتی و زرد) درخشان به تصویر کشیده شدهاند که نشانگر اهمیت نشان دادن ویستلر به ترکیب رنگها برای درخشان کردن و ایجاد پویایی در تابلوهای نقاشیاش است.
این تابلو نقاشی از دوره ویکتوریایی تاکنون، به ویژه در ایالات متحده آمریکا به عنوان نمادی از مادرانگی، محبت به والدین و ارزشهای خانوادگی شناخته میشود. برای مثال در سال ۱۹۳۴ اداره پست ایالات متحده تمبری با تصویر تابلو نقاشی مادر ویستلر چاپ کرد.