به گزارش افکارنیوز به نقل از مهر، یازدهمین دوره رقابتهای فوتبال لیگ برتر باشگاه‍‍های کشور پس از ۲۸۳ روز پر هیجان، شامگاه بیست و دوم اردیبهشتماه ۹۱ با قهرمانی تیم فوتبال سپاهان اصفهان و سقوط تیمهای شهرداری تبریز، شاهین بوشهر و مس سرچشمه به لیگ دسته اول به پایان رسید.

سپاهان با این قهرمانی، برای چهارمین مرتبه که سه دوره آن بصورت متوالی بود، جام زرین لیگ برتر را بالای سر برد تا رکوردی ارزشمند برای خود در این مسابقات به ارمغان آورد. ضمن اینکه محرم نویدکیا که در دومین دوره لیگ برتر با ۲۲ سال سن جام قهرمانی را بالای سر برده بود، در سه دوره گذشته هم جام قهرمانی لیگ ایران را بالای سر برد تا رکوردی بسیار مهم را به خود اختصاص داد.

رضا عنایتی آقای گل دوره‌های نخست، چهارم و پنجم لیگ برتر که امسال هم با ۱۸ گل در رده سوم برترین گلزنان قرار گرفت، توانست رکورد بیش از ۱۰۰ گل زده در لیگ فوتبال ایران را به نام خود ثبت کند تا از این حیثرکوردار باشد.

تاریخ فوتبال ایران
فوتبال در ایران، حدود یک قرن پیش بصورت غیر رسمی آغاز شد، زمانیکه گروهی انگلیسی برای اکتشاف نفت در جنوب به کشورمان آمدند. پس از حفر اولین چاه نفت در " مسجد سلیمان " در سال ۱۹۰۸، فوتبال به شکل جدی در این شهر دنبال شد.

چندی بعد همین اتفاق در بوشهر افتاد. شهروندان انگلیسی در اوقات فراغت با هیجان رودروی تیم‌های محلی کشورمان می‌ایستادند و البته این رقابت‌ها بیشتر حالت تفریحی داشت و این رشته مهیج به تدریج در شهرهای دیگر ایران از جمله بندرانزلی و بندرعباس توسعه پیدا کرد. گسترش منظم فوتبال در ادامه مرزهای شهرهایی چون آبادان و مشهد را نیز در نوردید و جوانان بیشتری را به سوی این رشته ورزشی جلب کرد.

قبل از شروع جنگ جهانی اول(۱۹۱۴) فوتبال در مدرسه آلمانی‌ها بازی می‌شد، اما بعد از خاتمه جنگ، کالج آمریکایی‌ها در تهران پیگیر این ورزش شد. همچنین مسابقاتی بین اعضای سفارتخانه‌های اروپایی در ایران پایه ریزی و دنبال شد.

البته نخستین تیم فوتبال در پایان دوره قاجاریه(۱۹۱۹) و برای قدردانی از کوشش‌های برادران سردارخان که تحصیلکرده بلژیک بودند و در امر بسط و گسترش فوتبال نقش داشتند، تشکیل شد. بازیکنان معروف آن تیم " برادران مفتاح "، " اکبر توفان "، " پان اسدالله "، " رضا والی کلانتری "، " هراند گالوستیان " و " گالیک هاراتونیان " بودند.

همچنین " ابوالفضل صدری " رئیس سازمان وقت ورزش، تشکیل تیم‌های آزاد در تهران را تشویق و ترغیب کرد و حتی برای برندگان رقابت‌های داخلی جوایزی تعیین کرد. تیمی به نام تهران که اعضای آن از بازیکنان رشته‌های ورزشی مختلف جمع آوری شده بودند، موفق به فتح نخستین دوره رقابت‌های داخلی فوتبال شد.

چندی بعد " حسین صدیقانی " که برای ادامه تحصیلات عالیه به ترکیه رفته بود، به تیم فنر باغچه این کشور و سپس " راپیدوین اتریش " ملحق شد. وی پس از بازگشت به ایران، موسس یک تیم در شهر مقدس مشهد شد. صدیقانی از جمله اولین کسانی بود که در اروپا با فوتبال مدرن و نوین آشنا شده بود. حضور وی در فوتبال ایران مصادف شد با انتقال تجربه و دانش روز فوتبال جهان به جوانان علاقمندی که تشنه یادگیری صحیح این رشته ورزشی بودند.

آنطور که به نظر می‌رسد تیم منتخب اتحادیه کارگران تحت عنوان تیم تهران اولین سفر برون مرزی که جنبه غیر رسمی داشت را به " بادکوبه " انجام داد. البته حاصل سه بازی فوتبالیست‌های آن موقع کشورمان، سه شکست پیاپی با نتایج ۴ بر یک، ۳ بر صفر و ۲ بر صفر بود.

البته برگزاری مسابقات فوتبال در اواسط دهه ۳۰ و در حدود سال‌ ۱۳۳۴ در قالبی متمرکز آغاز شد زیرا در آن زمان فوتبال ایران با ساختاری به نام لیگ یا مسابقات باشگاهی غریبه بود و فوتبال تنها در شکل مسابقات استانی و یا رقابت بین قهرمانان استان ها در سراسر کشور انجام می‌شد.

شاید یکی از قدیمی‌ترین مسابقاتی که در تاریخ فوتبال ایران به ثبت رسیده، دیدارهای متمرکزی بود که در سال ۱۳۳۹ شمسی برگزار و با قهرمانی شاهین آبادان همراه شد. این رقابت‌‎ها در ۶ گروه برگزار شد و تیم های برتر هر گروه به دیدارهای پایانی راه یافتند اما چون اکثریت تیم‌های حاضر در این مسابقات منتخب استان‌ها بودند، نمی‌توان نام آن را رقابت‌های باشگاهی یا لیگ نهاد. دوسال بعد دارایی فاتح چنین تورنمنتی شد و در سال‌های ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ پاس در این مسابقات به مقام نخست دست یافت.

البته آمارنویسان فوتبال ایران، سال ۱۳۴۹ را آغاز فوتبال باشگاهی ایران می‌دانند، مسابقاتی که در زمان ریاست مصطفی مکری برای اولین بارجنبه رقابت‌های باشگاهی را به خود گرفت زیرا تمام تیم‌های حاضر درآن باشگاهی بودند. تاج یا همان استقلال پیشین قهرمان آن دوره نام گرفت ولی یک سال بعد پرسپولیس موفق به فتح این جام شد تا قهرمانان این مسابقات تیم‌های سرخابی تهران باشند.

تجربه برگزاری این مسابقات، توجه بیشترمردم به این رشته ورزشی، گسترش فوتبال در زمین‌های خاکی مناطق مختلف تهران و شهرهای دیگر و همچنین افزایش امکانات ابتدایی برای این ورزش در نقاط مختلف کشور، زمینه ایجاد مسابقات معتبری به نام تخت جمشید را در فوتبال ایران فراهم کرد.

این رقابت‌ها از سال ۱۳۵۲ بصورت رسمی آغاز شد تا فوتبال باشگاهی ایران وارد مرحله جدیدی از برنامه ریزی و انضباط اجرایی شود.

در مجموع در تاریخ فوتبال ایران از سال ۱۳۴۹ تا به امروز پرسپولیس با ۱۴ قهرمانی(۹ لیگ - ۵ جام حذفی) سرآمد دیگر تیم‌هاست. استقلال با ۱۳ قهرمانی(۷ لیگ - ۶ جام حذفی) و سپاهان ۷ قهرمانی(۴ لیگ - ۳ جام حذفی) در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند و تیم‌های پاس ۵ قهرمانی(همگی در لیگ)، سایپا ۴ قهرمانی(۳ لیگ - یک جام حذفی)، ملوان ۳ قهرمانی(همگی جام حذفی)، ذوب‌آهن اصفهان ۲ قهرمان(همگی در جام حذفی)، صباباتری ۲ قهرمانی(یک جام حذفی - یک جام در جام ایران) و شاهین اهواز، بهمن تهران، برق شیراز و فجرسپاسی همگی یک قهرمانی در جام حذفی عناوین بعدی را از آن خود کرده‌اند.

تاریخچه کامل قهرمانان ادوار مختلف رقابت‌های فوتبال لیگ، جام حذفی و جام درجام فوتبال ایران و اسامی آقایان گل‌های مختلف این مسابقات را در زیر ملاحظه می‌کنید:
لیگ منطقه‌ای
۱۳۴۹: تاج(استقلال) - آقای گل: حسین کلانی از پرسپولیس با ۷ گل‌زده
۱۳۵۰: پرسپولیس تهران - آقای گل: حسین کلانی و صفر ایرانپاک هر دو از پرسپولیس با ۱۱ گل‌زده

جام تخت جمشید
۱۳۵۲: پرسپولیس تهران - آقای گل: غلامحسین مظلومی از تاج(استقلال) با ۱۵ گل‌زده
۱۳۵۳: تاج(استقلال) - آقای گل: غلامحسین مظلومی از تاج(استقلال) و عزیز اسپندار از ملوان بندرانزلی با ۱۰ گل‌زده
۱۳۵۴: پرسپولیس تهران - آقای گل: نادر نورایی از هما با ۱۸ گل‌زده
۱۳۵۵: پاس تهران - آقای گل: غلامحسین مظلومی از تاج(استقلال) با ۱۹ گل‌زده
۱۳۵۶: پاس تهران - آقای گل: عزیز اسپندار از ملوان بندرانزلی با ۱۶ گل‌زده
۱۳۵۷: این دوره به علت انقلاب شکوهمند اسلامی ناتمام ماند - آقای گل: حسین فرکی از پاس با ۷ گل‌زده(تا پیش از لغو مسابقات)

لیگ قدس
۱۳۶۸-۶۹: استقلال تهران - آقای گل: محمد احمدزاده از ملوان با ۱۶ گل‌زده

مسابقات جام آزادگان
۱۳۷۰: پاس تهران - آقای گل: فرشاد پیوس از پرسپولیس با ۱۱ گل‌زده
۱۳۷۱: پاس تهران - آقای گل: جمشید شاه محمدی از کشاورز با ۱۱ گل‌زده
۱۳۷۲: سایپا تهران - آقای گل: عباس سیمکانی از ذوب آهن با ۱۷ گل‌زده
۱۳۷۴: سایپا تهران - آقای گل: فرشاد پیوس از پرسپولیس با ۲۰ گل‌زده
۷۵ - ۱۳۷۴: پرسپولیس - آقای گل: محمد مومنی از پلی اکریل اصفهان با ۱۹ گل‌زده
۷۶ - ۱۳۷۵: پرسپولیس - آقای گل: علی اصغر مدیرروستا از بهمن با ۱۸ گل‌زده
۷۷ - ۱۳۷۶: استقلال تهران - آقای گل: حسین خطیبی از شهرداری تبریز با ۱۵ گل‌زده
۷۸ - ۱۳۷۷: پرسپولیس - آقای گل: عبدالجلیل گل چشمه از ابومسلم و کورش برمک از تراکتورسازی با ۱۱ گل‌زده
۷۹ - ۱۳۷۸: پرسپولیس - آقای گل: مهند المهدی از صنعت نفت آبادان با ۱۵ گل‌زده
۸۰ - ۱۳۷۹: استقلال تهران - آقای گل: رضا صاحبی از ذوب آهن اصفهان با ۱۴ گل‌زده

مسابقات لیگ برتر
۸۱ - ۱۳۸۰: پرسپولیس - آقای گل: غلامرضا عنایتی از ابومسلم با ۱۷ گل‌زده
۸۲ - ۱۳۸۱: سپاهان اصفهان - آقای گل: ادموند بزیک از سپاهان با ۱۲ گل‌زده
۸۳ - ۱۳۸۲: پاس تهران - آقای گل: علی دایی از پرسپولیس با ۱۶ گل‌زده
۸۴ - ۱۳۸۳: فولاد خوزستان - آقای گل: غلامرضا عنایتی از استقلال با ۲۰ گل‌زده
۸۵ - ۱۳۸۴: استقلال تهران - آقای گل: غلامرضا عنایتی از استقلال با ۲۱ گل‌زده
۸۶ - ۱۳۸۵: سایپا کرج - آقای گل: عرفان اولروم از ابومسلم و مهدی رجب‌زاده از ذوب آهن با ۱۷ گل‌زده
۸۷ - ۱۳۸۶: پرسپولیس - آقای گل: محسن خلیلی از پرسپولیس و هادی اصغری از راه آهن با ۱۷ گل‌زده
۸۸ - ۱۳۸۷: استقلال تهران - آقای گل: آرش برهانی از استقلال با ۲۱ گل‌زده
۸۹ - ۱۳۸۸: سپاهان اصفهان - آقای گل: عماد رضا از سپاهان با ۱۹ گل‌زده
۹۰ - ۱۳۸۹: سپاهان اصفهان - آقای گل: رضا نوروزی از فولادخوزستان با ۲۴ گل
۹۱ - ۱۳۹۰: سپاهان اصفهان - آقای گل: کریم انصاریفرد از سایپا با ۲۱ گل

جام در جام ایران:
۱۳۸۶: فولاد خوزستان(قهرمان لیگ) صفر - صباباتری(قهرمان جام حذفی) ۴

قهرمانان ادوار گذشته جام حذفی:
فصل ۱۳۵۵: ملوان بندرانزلی(پیروزی ۴ بر یک برابر تراکتورسازی تبریز)
فصل ۱۳۵۶: استقلال تهران(پیروزی ۲ بر صفر برابر همای تهران)
فصل ۱۳۶۵: ملوان بندرانزلی(پیروزی ۲ بر صفر برابر خیبر خرم‌آباد)
فصل ۱۳۶۶: پرسپولیس تهران(پیروزی یک بر صفر برابر ملوان بندرانزلی)
فصل ۱۳۶۷: شاهین اهواز(برتری برابر ملوان در مجموع دو بازی رفت و برگشت با گل بیشتر زده در خانه حریف)
فصل ۱۳۶۹: ملوان بندرانزلی(پیروزی ۶ بر ۵ در ضربات پنالتی برابر استقلال تهران)
فصل ۱۳۷۰: پرسپولیس تهران(پیروزی ۲ بر یک برابر ملوان بندرانزلی)
فصل ۱۳۷۲: سایپای تهران(برتری برابر جنوب اهواز در مجموع دو دیدار رفت و برگشت با گل بیشتر زده در خانه حریف)
فصل ۱۳۷۳: بهمن تهران(پیروزی ۲ بر یک برابر تراکتورسازی تبریز در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۱۳۷۴: استقلال تهران(پیروزی ۵ بر یک برابر برق شیراز در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۱۳۷۵: برق شیراز(پیروزی ۳ بر صفر در ضربات پنالتی برابر بهمن تهران)
فصل ۱۳۷۷: پرسپولیس تهران(پیروزی ۲ بر یک برابر استقلال تهران)
فصل ۱۳۷۸: استقلال تهران(پیروزی ۳ بر یک برابر بهمن تهران)
فصل ۱۳۷۹: فجرسپاسی شیراز(پیروزی ۳ بر یک برابر ذوب آهن اصفهان در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۸۱ - ۱۳۸۰: استقلال تهران(پیروزی ۴ بر ۳ برابر فجرسپاسی شیراز در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۸۲ - ۱۳۸۱: ذوب‌آهن اصفهان(برتری ۶ بر۵ درپنالتی‌ها مقابل فجرسپاسی پس از تساوی در دو بازی رفت و برگشت)
فصل ۸۳ - ۱۳۸۲: سپاهان اصفهان(پیروزی ۵ بر ۲ در مجموع دو دیدار رفت و برگشت برابر استقلال تهران)
فصل ۸۴ - ۱۳۸۳: صباباتری(پیروزی ۴ بر ۲ در ضربات پنالتی برابر ابومسلم پس از تساوی در دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۸۵ - ۱۳۸۴: سپاهان(برتری ۴ بر ۲ در ضربات پنالتی برابر پرسپولیس پس از تساوی در دو بازی رفت و برگشت)
فصل ۸۶ - ۱۳۸۵: سپاهان اصفهان(پیروزی ۴ بر صفر مقابل صباباتری در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۸۷ - ۱۳۸۶: استقلال تهران(پیروزی ۳ بر یک برابر پگاه گیلان در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۸۸ - ۱۳۸۷: ذوب‌آهن اصفهان(پیروزی ۵ بر ۲ برابر راه‌آهن تهران در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۸۹ - ۱۳۸۸: پرسپولیس تهران(پیروزی ۴ بر یک برابر گسترش فولاد تبریز در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۹۰ - ۱۳۸۹: پرسپولیس تهران(پیروزی ۴ بر ۳ برابر ملوان بندرانزلی در مجموع دو دیدار رفت و برگشت)
فصل ۹۱ - ۱۳۹۰: استقلال تهران (پیروزی ۳ بر صفر در ضربات پنالتی برابر شاهین بوشهر)