شناسایی دقیق کودکان بازمانده از تحصیل در ایران، برای نخستین بار در سال ۹۵ و با اجرای طرح «بازگرداندن کودکان بازمانده از تحصیل ۶-۱۱ ساله به چرخۀ آموزش رسمی» آغاز شد.
مطابق با این طرح که به ابتکار معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با همکاری وزارت آموزشوپرورش و دیگر دستگاههای مسئول در حوزه حمایت اجتماعی از کودکان در حال اجرا است، در وهلۀ نخست کد ملی دانشآموزان استخراج و با کدملی متولدین در سن تحصیل (۶-۱۱ ساله)، تطبیق داده میشود تا از این طریق تعداد کودکان بازمانده از تحصیل به دست آید. در مرحلۀ بعد کدملی والدین این کودکان از سازمان ثبتاحوال دریافت میشود.
در این مرحله معاونت رفاه با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ویژگیهای اجتماعی-اقتصادی خانوادههای این کودکان را از جمله دهک درآمدی خانوار، عضویت در سازمانهای حمایتی (بهزیستی و کمیته امداد)، وضعیت بیمهای، بعد خانوار و خارج از کشور بودن، به تفکیک استان و شهرستان استخراج میکند.
بعد از تشکیل یک پرونده برای هر کودک بازمانده از تحصیل، با ارسال پیامک و برقراری تماس تلفنی با کودکان شناساییشده، دلایل بازماندگی از تحصیل آنها ردیابی میشود. در نهایت این کودکان بنا به دلایل بازماندگی از تحصیل جهت حمایت به نهادهای مختلف معرفی میشوند و برایشان مشوقهایی برای ثبتنام و حضور در مدرسه در نظر گرفته میشود.
این مشوقها شامل مواردی، چون پرداختهای نقدی مشروط، خدمات درمانی (با همکاری دانشگاه علوم پزشکی)، خدمات بیمهای سلامت (از طریق سازمان بیمۀ سلامت)، خدمات مشاورهای (از طریق کلینیکهای مددکاری تحت نظارت سازمان بهزیستی)، خدمات حرفهآموزی (از طریق همکاری ادارۀ کل بهزیستی استانها با بخش خصوصی) و تشکیل تیمهای ورزشی برای کودکان عضو طرح (با همکاری بهزیستی و سازمان ورزش و جوانان) میشود.
در سال تحصیلی ۹۸-۹۹، ۱۴۷ هزار کودک ۶-۱۱ ساله که در مدرسه ثبت نام نشده بودند شناسایی شدند و تلاشها برای رفع موانع تحصیلی آنها آغاز شده است.