یکی از صاحبان خودرو پژو ۲۰۶ از شرایط لغو گارانتی خودرو خود اعتراض داشت. این فرد به دلیل اینکه دنده یک و ۲ خودروی او به خوبی کار نمی‌کرد به نمایندگی ایران خودرو مراجعه و بعد از اینکه کارشناس، خودرو را بررسی کرد به دلیل استفاده از کف پوش در خودرو، به صاحب خودرو گفته است که گارانتی لغو شده است. این اتفاق ممکن است برای افرادی زیادی رخ دهد و دلیل آن هم عدم آشنایی از قوانین است.
واژه گارانتی به مجموعه تعهداتی گفته می‌شود که سازنده در قبال وقوع هرگونه ایراد ناشی از کیفیت نامطلوب قطعات، تجهیزات یا فرآیند نامناسب ساخت محصول خود، تحت شرایط و زمانی خاص، برای رفع ایراد از طریق تعمیر یا تعویض قطعات بر عهده می‌گیرد، در این حالت هزینه‌های تحمیل شده بر عهده تولیدکننده محصول است.
در واقع گارانتی خودرو به مجموعه خدماتی گفته می شود که یک شرکت خودروساز طبق قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان به خریدار محصول خود می‌دهد و این خدمات تضمین‌کننده کیفیت و مشتری مداری آن شرکت خودروساز در قبال مشتری است.
حال سوال پیش می‌آید که با توجه به مشکل پیش آمده برای صاحب خودرو ۲۰۶ که در بالا اشاره شد چه مواردی باعث لغو گارانتی خودرو می‌شود؟
وردینی معاون خدمات پس از فروش شرکت ایساکو در خصوص اقداماتی که گارانتی خودرو را باطل می‌کند، گفت:واژه گارانتی به مجموعه تعهداتی گفته می‌شود که سازنده در قبال محصول خود، در شرایط و زمانی خاص، بر عهده می‌گیرد.
او بیان کرد: در این حالت هزینه‌های تحمیل شده در هنگام تعمیر خرابی یا تعویض قطعات بر عهده تولیدکننده محصول است. در واقع گارانتی ضمانتی است از طرف فروشنده محصول که در آن میزان کیفیت یا عملکرد آن محصول تضمین و مشخص شده تحت چه شرایطی آن کالا می‌تواند بازگشت، تعویض یا تعمیر شود.
معاون خدمات پس از فروش شرکت ایساکو با بیان اینکه گارانتی خودرو مجموعه خدماتی است که یک شرکت خودروساز طبق قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو به خریدار محصول خود می‌دهد، گفت: این خدمات تضمین‌کننده کیفیت و مشتری مداری آن شرکت خودروساز در قبال مشتری است. در ایران نیز خودروسازان و واردکنندگان خودرو، گارانتی‌هایی با حداقل ۱۸ ماهه و حداکثر ۵ ساله را ارائه می‌دهند.
وردینی تشریح کرد: وقتی یک خودروساز طی قرارداد خود با مشتری برای یک خودرو ۲ سال یا ۴۰ هزار کیلومتر گارانتی تعیین می‌کند، به معنی آن است که تمامی قطعات این خودرو البته به جزء «قطعات مصرفی و دارای گارانتی محدود» در این مدت یا در مسافت شامل گارانتی شده و از خریدار هیچ پولی بابت تعمیر یا تعویضِ قطعات دریافت نمی‌شود.
او گفت: حتی تعویض قطعات مصرفی نیز (در بعضی خدمات مثل کارت طلایی ایران‌خودرو یا کارت نارنجی سایپا) تا مدتی مشخص رایگان خواهد بود.
قانون حمایت از مصرف‌کننده در مورد لغو گارانتی چه می‌گوید؟
معاون خدمات پس از فروش شرکت ایساکو در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قانون حمایت از مصرف‌کننده در مورد لغو گارانتی چه می‌گوید؟ گفت: در این زمینه در ماده ۸ قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو آمده است، هر گونه عیب و نقص و خسارات جانی و مالی وارد به مصرف کننده و اشخاص ثالث که به دلیل تعویض یا نصب قطعات و سیستم‌های جانبی یا دریافت خدمات خارج از شبکه رسمی و مجاز عرضه کننده توسط مصرف کننده طی دوران ضمانت ایجاد شود، از شمول این قانون خارج است و هیچ‌گونه حقی برای مصرف کننده و اشخاص ثالث در برابر عرضه کننده ایجاد نمی‌کند.
وردینی با اشاره به شرایط باطل شدن گارانتی خودرو، گفت: با نتیجه‌گیری از قانون فوق، گارانتی خودرو شرایط خاصی دارد و در صورت خارج شدن خودرو از شرایط تعیین شده، خودرو دیگر شامل گارانتی نیست. مهم‌ترین مساله‌ای که در خصوص ابطال تعهد فروشنده به خریدار در زمان مذکور می‌توان به آن اشاره کرده، تعمیر خودرو‌های تحت گارانتی در تعمیرگاه‌های متفرقه است.
او گفت: دومین مساله‌ای که باعث از بین رفتن ضمانت برخی از قطعات خودرو می‌شود، انجام اقدامات غیراستاندارد توسط مشتری است. این اقدامات می‌تواند شامل تعویض یا نصب قطعات و سیستم‌های جانبی باشد که باعث صدمه دیدن سایر قسمت‌های مرتبط با آن بخش خودرو شود.
معاون خدمات پس از فروش شرکت ایساکو ادامه داد: از جمله این موارد که باعث لغو گارانتی بخشی از خودرو می‌شود، می‌توان به نصب رینگ یا لاستیک غیر استاندارد (پهن) یا تغییر ارتفاع خودرو، نصب روکش صندلی در خودرو‌های خاص که دارای صندلی برقی یا ایربگ هستند، نصب دزدگیر، نصب کفپوش یکپارچه داخل اتاق، نصب کروز کنترل و ... اشاره کرد.
وردینی گفت: همچنین دستکاری برق خودرو (باتری، دینام و استارت) از مهم‌ترین مواردی است که موجب سلب تعهد فروشنده نسبت به خریدار خواهد شد. بنابر موارد که تشریح شد، دو پیشنهاد مهم به دارندگان خودرو‌های تحت گارانتی ارائه می‌شود. اول اینکه افراد برای هرگونه تغییر در سیستم‌های خودرو، حتما به نمایندگی‌های مجاز مربوط مراجعه کنند؛نکته دوم این است که خریداران خودرو صفر، با مطالعه دقیق دفترچه راهنمای خودرو، از مدت زمان گارانتی و شرایط ابطال آن آگاه شوند.
او افزود: قطعا در زمان مطالعه این راهنما، نکات بسیار جالبی در خصوص استفاده بهینه از خودرو، که باعث حفظ سلامت و کارکرد مطلوب آن می‌شود، به دست خواهد آمد.
سایپا دیگر خودروساز بزرگ در کشور نیز قوانینی برای لغو گارانتی دارد که تعداد از آن را بررسی می کنیم. از مزایای استفاده از خدمات گارانتی برای مشتریان می‌توان به اطمینان از کیفیت قطعات، رعایت استاندارد‌های نصب در شبکه خدمات پس از فروش، امکان مراجعه با سایر نمایندگی‌های مجاز سایپا یدک علاوه بر نمایندگی اول، در دوره گارانتی قطعه اشاره کرد.
قطعات مشمول طرح به مدت یکسال از تاریخ اولین نصب به جزء موارد ذیل شلامل گارانتی است: قطعات استهلاکی شامل لنت ها، تیغه برف پاک کن، تسمه ها، کیت کلاچ دارای ۶ ماه گارانتی هستند، قطعات استهلاکی شامل فیلتر‌ها و صافی‌ها دارای ۳ماه گارانتی هستند.
موارد زیر خارج از تعهدات گارانتی هستند: تهیه و نصب قطعات در خارج از شبکه نمایندگی‌های مجاز سایپا یدک، موارد ناشی از سهل انگاری دارنده خودرو، هرگونه صدمات مانند تصادفات، جنگ، سرقت، آتش سوزی، و بلایای طبیعی ناشی از عواملی که مرتبط با ساختار خودرو نباشد.
موارد نقض و ابطال گارانتی خودرو
تحت شرایط زیر گارانتی خودرو از درجه اعتبار ساقط شده و شرکت سایپا هیچ‌گونه تعهدی در خصوص خودروی مشتری نخواهد داشت:
استفاده از قطعاتی که مورد تایید شرکت سایپا یدک نباشد، ایجاد تغییرات بر روی خودرو بدون تایید و موافقت شرکت سایپا یدک، عدم انجام سرویس اولیه و سایر سرویس‌های ادواری مندرج در همین دفترچه، هرگونه تغییر در سیم‌کشی و مدارات الکتریکی خودرو (سوییچ قطع‌کن صفحه کیلومتر، تغییر به دلیل نصب دزدگیر و …)، هرگونه عیب و نقص و خسارات مالی و جانی به مصرف‌کننده و اشخاص ثالث که بدلیل تعویض یا نصب قطعات در سیستم‌های جانبی و یا دریافت خدمات خارج از شبکه خدمات پس از فروش سایپا یدک در طی دوره گارانتی ایجاد شود، مشمول گارانتی نبوده و هیچ‌گونه حقی برای مصرف‌کننده و اشخاص ثالث در برابر شرکت‌های سایپا و سایپا یدک ایجاد نمی‌کند.
در صورتی که هر کدام از قطعات مربوط به سیستم کیلومتر‌شمار دستکاری شود به گونه‌ای که اختلاف پیمایش در سیستم خودرو رویت شود، هرگونه تغییر در سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی خودرو مانند نصب دزدگیر، سیستم‌های صوتی، تغییر در سیم‌کشی که منجر به بروز ایراد در خودرو شود، تعویض اتاق کامل در اثر تصادف شدید باشد.
خودروسازان ۲ تا ۵ سال خودرو را گارانتی می‌کنند
فربد زاوه، کارشناس خودرو نیز در این زمینه گفت: بنابر قانونی که در همه دنیا وجود دارد، خودروسازان ۲ تا ۵ سال و برخی خودروسازان تا ۷ سال محصولات خود را گارانتی می‌کنند که پیمایش در نظر گرفته شده نیز متفاوت است، اما معمولا تا ۴۵ هزار کیلومتر خودرو تحت گارانتی شرکت است.
او با بیان اینکه مشتریان به منظور دریافت خدمات گارانتی باید براساس شرایط معین در دفترچه راهنمایی که توسط عرضه‌کننده ارائه می‌شود، سرویس‌های دوره‌ای خودرو را انجام دهند، گفت: براین اساس مشتری باید به منظور دریافت خدمات گارانتی در طول این مدت همه مراجعات خود را به نمایندگی شرکت عرضه‌کننده داشته باشد و رفع عیوب توسط شرکت باید صورت بگیرد.
با این حال خودرو‌های تحت گارانتی در یک مورد مشمول گارانتی نمی‌شوند. بنابر قانون، تعمیر و تعویض قطعات خودرو‌های سواری تحت گارانتی در صورت بروز تصادفی که ناشی از عیب فنی خودرو نباشد، مشمول گارانتی نخواهد شد. قانونی که گفته می‌شود در تمام دنیا نیز وجود دارد و تنها در ایران نیست.
زاوه گفت: همه قوانین و مقرراتی که درخصوص گارانتی خودرو در ایران وجود دارد براساس اصولی است که در همه کشور‌ها تعیین شده و تنها تفاوت در نوع ارائه خدمات و کیفیتی است که شرکت‌های خودروساز خارجی به مشتریان خود ارائه می‌دهند.
