وسواس فکری، اختلالی اضطرابی است که بر روی کودکان و نوجوانان تاثیر بسیاری گذاشته است. این اختلال با وسواس و پاسخ و یا هردو تشخیص داده می‌شود. وسواس به عنوان تکرار و تداوم افکار و تصاویر تجربه شده تعریف شده است که در بعضی مواقع با آشفتگی‌های ناخواسته و ناخوانده منجر به اضطراب و پریشانی می‌شود. پاسخ به عنوان رفتار‌های تکراری و اعمال ذهنی تعریف می‌شود که فرد احساس می‌کند باید در پاسخ به وسواس، آن را انجام دهد تا از اضطراب خود بکاهد.
برای کودکان و نوجوانان مقدار قابل توجهی از ترس، استرس و شرم می‌تواند منجر به وسواس فکری شود، زیرا افکار و تصاویر می‌توانند اغلب آزاردهنده و ناراحت کننده باشند. والدین برای جلوگیری از تشخیص اشتباه، باید نمونه‌های مشخصی از وسواس و پاسخ را بدانند، زیرا بسیاری از علایم در اختلالات مختلف، مشترک هستند. اگر این اختلال در کودکی درمان نشود، به دلیل تبدیل به توانایی مزمن می‌تواند منجر به وسواس فکری مادام العمر شود.
وسواس‌ها و پاسخ‌های رایج
وسواس صرفا افکار نگران کننده نیست. بلکه می‌تواند کودکان را به شدت درگیر خود کند. این اختلال اغلب با اصرار برای انجام اقدامات خاص همراه است، تا افکار وسواس‌گونه را نادیده بگیرد، سرکوب کند و یا با انجام عملی دیگر آن را خنثی کند. پاسخ نیز انجام اقدامات خاص برای کاهش اضطراب است که می‌تواند ذهنی و یا جسمی باشد.
وسواس آلودگی که شامل نگرانی درباره‌ی آلودگی و کثیفی است و پاسخ آن شستشو و تمیز کردن است.
نوع دیگر وسواس مرتب‌سازی و سامان‌دهی است که از طریق تعادل بسیار در کار‌ها رخ می‌دهد.
پاسخ رایج برای این وسواس سامان دادن مداوم اشیاست.
مواردی دیگر از انواع وسواس به همراه نشانه‌های رایج آن به شرح ذیل است:
وسواس جمع‌آوری و احتکار از طریق جمع‌آوری و نگهداری از وسایل بیهوده، نگرانی زیاد برای از دست دادن وسایل، داشتن وسایل بی‌فایده و بی‌ارزش و خودداری از دور انداختن هر چیزی.
• وسواس‌های مخرب:
نگرانی غیرواقعی درباره‌ی آسیب زدن به دیگران
نگرانی غیرواقعی درباره‌ی آسیب زدن به خود
احساس مسئولیت بیش از حد نسبت به دیگران
• وسواس شک:
ترس از یاد بردن مسائل و اشیا
ترس از انجام ندادن کاری به صورت کامل
ترس از انجام کار خجالت‌آور
• پاسخ بررسی و چک کردن:
خاموش بودن چراغ‌ها، گاز، رایانه و موارد دیگر بار‌ها و بار‌ها بررسی شود.
بررسی مجدد بسته بودن درها، پنجره‌ها و موارد دیگر
بررسی مکرر مشق شب
• وسواس اخلاقی
ترس از تنبیه شدن بخاطر بد بودن
تردید درمورد خوب یا بد بودن افراد
نگرانی بیش از حد برای افکار نامناسب
مستند شده است که این اختلال دارای ویژگی‌های ژنتیکی قوی است. میزان وجود وسواس فکری در بستگان درجه یک افراد مبتلا به آن، تقریبا دوبرابر بقیه افراد است.
درمان:
درمان مبتنی بر مواجهه اولین راه درمانی این اختلال برای کودکان و نوجوانان است. تحقیقات نشان داده است که این روش درمان نسبت به دارو موثرتر است. پیشگیری از پاسخ دادن، گونه‌ای از این نوع درمان است به این صورت که در معرض وسواس قرار میگیرید و اضطراب به شما وارد می‌شود، اما از الزام به انجام کاری و یا پاسخ خودداری می‌کنید. اما دقت کنید که تمام فرایند این درمان تحت نظر روان‌درمان صورت می‌گیرد.
• وسواس‌های مخرب:
نگرانی غیرواقعی درباره‌ی آسیب زدن به دیگران
نگرانی غیرواقعی درباره‌ی آسیب زدن به خود
احساس مسئولیت بیش از حد نسبت به دیگران
• وسواس شک:
ترس از یاد بردن مسائل و اشیا
ترس از انجام ندادن کاری به صورت کامل
ترس از انجام کار خجالت‌آور
• پاسخ بررسی و چک کردن:
خاموش بودن چراغ‌ها، گاز، رایانه و موارد دیگر بار‌ها و بار‌ها بررسی شود.
بررسی مجدد بسته بودن درها، پنجره‌ها و موارد دیگر
بررسی مکرر مشق شب
• وسواس اخلاقی
ترس از تنبیه شدن بخاطر بد بودن
تردید درمورد خوب یا بد بودن افراد
نگرانی بیش از حد برای افکار نامناسب
مستند شده است که این اختلال دارای ویژگی‌های ژنتیکی قوی است. میزان وجود وسواس فکری در بستگان درجه یک افراد مبتلا به آن، تقریبا دوبرابر بقیه افراد است.
درمان:
درمان مبتنی بر مواجهه اولین راه درمانی این اختلال برای کودکان و نوجوانان است. تحقیقات نشان داده است که این روش درمان نسبت به دارو موثرتر است. پیشگیری از پاسخ دادن، گونه‌ای از این نوع درمان است به این صورت که در معرض وسواس قرار میگیرید و اضطراب به شما وارد می‌شود، اما از الزام به انجام کاری و یا پاسخ خودداری می‌کنید. اما دقت کنید که تمام فرایند این درمان تحت نظر روان‌درمان صورت می‌گیرد.
