کودکان علاقهی بسیاری به شنیدن قصهها و داستانهای متفاوت دارند و این قصهها نه تنها جنبهی سرگرمی دارند بلکه بر زندگی آیندهی آنها نیز تاثیر بهسزایی خواهند داشت. قصهگویی نوعی بیان خلاقانهی تخیل توسط کلمات است. گفتن داستان از همان زمان کودکی به کودکان تاثیرات بسیار مثبتی بر خلقوخو، رفتار و همچنین آیندهی آنها خواهد گذاشت.
گوش دادن به داستانها و درک آنها باعث تقویت حس همدلی در کودکان و در نتیجه بهبود مهارتهای ارتباطی آنها میشود. همچنین بالارفتن دایرهی لغات کودک از طریق شنیدن قصه باعث بهبود فن بیان و سخنوری وی میشود. توسط قصه گفتن میتوانیم کودک را با فرهنگ و ریشه اش آشنا کرده و پیشزمینهای از تفاوتهای فرهنگی کشورش با کشورهای دیگر را به او بشناسانیم.
علیرضا مهدویان روانشناس تربیتی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در رابطه با موضوع قصهگویی برای کودکان اظهار کرد: کودکان از زمانیکه رشد شناختیشان در مرحلهی حسی- حرکتی وارد مرحلهی سمبلیک یا رمزی میشود و کلمات نمادی از اشیا و پدیدههای پیرامونشان میشوند، دنیا را در غالب کلمات درونی و درک میکنند. در مراحل شکلگیری زبان که کودک رفتهرفته کلمات بیشتری را درونی میکند به جای سوال از والدین درمورد چیستی اشیا اطراف، با شنیدن کلمات به راحتی میتوانند آنها را در ذهنشان مجسم و تداعی کنند.
وی ادامه داد: دلیل جذاب بودن قصه برای کودکان هم به همین دلیل است که بدون آنکه مواجهه مستقیم با اشیا، طبیعت یا محیط داشته باشند میتوانند از طریق بازنمایی کلمات، آن ماجراها را در ذهن خودشان تداعی کنند و برای آنها دنیایی هیجانانگیز خواهد بود. ازاینرو کودکان تمایل دارند که هنگام خواب برایشان قصه تعریف شود.
این روانشناس تصریح کرد: والدین میتوانند در غالب داستانهایی که برای کودکانشان تعریف میکنند الگوهای درست و مناسب رفتاری را همچون شهامت و صداقت و هرچیز دیگری را که در آرمانهای تربیتیشان دوست دارند به فرزندانشان آموزش دهند تا به آن شیوه شکل بگیرند، به طور غیرمستقیم به آنها منتقل کنند و با گفتن پیامد رفتار نامناسب در داستان، آنها را از انجام آن منع کنند یا اگر رفتار نامطلوبی وجود دارد باعث حذف آن در کودک شوند.
وی افزود: داستانها باعث پرورش خلاقیت و قوهی تخیل کودکان میشود، زیرا با گفتن موضوعاتی که واقعیت ندارند آنها را از غالبهای واقعی خارج میکنیم، بالاتر میبریم و آزاد اندیشی را در ذهنشان پرورش میدهیم. خیلی از افرادی که در زمره طراحان قرار دارند و ایدههای جدید میدهند، در کودکی خیالپردازیهای بزرگ داشته اند.
وی در پایان اظهار کرد: داستان در شکلگیری رفتار کودک چه در زمان حال و چه پایهریزی رفتارش در آینده و بزرگسالی نقش تعیین کنندهای دارد.