سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در ششمین کنگره جغرافیدانان مسلمان گفت: جهان اسلام با وجود موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی و ظرفیتها و منابع طبیعی و انسانی، دارای قابلیتهای فراوانی برای تبدیل شدن به یک قدرت تراز برتر جهانی در نظام ژئوپلتیک جهانی است.
سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری افزود: به دلیل وجود برخی عوامل و زمینهها همچون گسیختگی فضای جغرافیایی، تفاوتهای نژادی، مذهبی و زبانی، اندیشه و نوع نظام سیاسی، شدت و ضعف در میزان استقلال و وابستگیهای سیاسی و اقتصادی، تعارضات سرزمینی، رقابتهای داخلی میان قدرتهای برتر جهان اسلام و دعوت از قدرتهای استکباری برای برقراری امنیت در قالب پیمانهای سیاسی، امنیتی و نظامی دچار واگرایی شده و متأسفانه بسیاری از این تنوعها که میتواند عامل تکامل و هم افزایی محسوب شود به عامل تفرقه و تشتت و حتی دشمنی بدل شده است.
سرلشکر باقری گفت: هدف متعالی این کنگره برای جغرافیدانان جهان اسلام دارای اهمیت خاص و فوق العاده است. چرا که حیطه و تعریف جغرافیا، بسیار فراتر از توصیف و تحلیل صرف پدیدههای طبیعی و انسانی است و به گفته استاد جغرافیا حسین شکوهی بدون توجه و بکارگیری اقتصاد سیاسی و بازساخت جوامع و بدون توجه به ویژگیهای نظامهای سیاسی ارائه نسخههای درمان شفابخش برای پیشرفت میسر نخواهد و تمامی اینها با توجه عمیق نسبت به عوامل جغرافیایی در جوامع قابل اقدام خواهد بود.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: مسئولیت جغرافیدانان جهان اسلام بسیار فراتر از مرحله توصیف و تحلیل واقعیات جغرافیایی جهان و کشورهای اسلامی و بلکه ارائه راه کار، برای پیشرفت و هم افزایی تمامی اعضا و کشورهای جهان اسلام است.
او افزود: اگر ساختار فضای جغرافیایی جهان اسلام را متشکل از کشورهایی با اکثریت جمعیت مسلمان فرض کنیم، شامل سرزمینی با وسعت بیش از ۳۱ میلیون کیلومتر مربع و قریب یک چهارم مساحت خشکی جهان با بیش از یک میلیارد و ۶۰۰میلیون مسلمان در قالب ۵۷ کشور و در محدوده غرب اقیانوس اطلس تا غرب چین و جهت جغرافیایی تقریباً جنوبغربی – شمالشرقی میشود. سرزمینی که در برگیرنده حدود دو سوم منابع انرژی فسیلی جهان، مهمترین تنگهها و گذرگاههای اجباری تجارت دریایی جهانی، مرکزیت ادیان ابراهیمی، بازارهای پرجاذبه و بسیاری ویژگی متمایز کننده دیگر و به عبارتی در بردارنده مهمترین مناطق جهان است.
استاد دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: مطالعه تاریخ شکل گیری حکومت یکپارچه در قرون اولیه توسعه اسلام در بخشهای وسیعی از آسیا، آفریقا و اروپا که آفتاب در آن غروب نمیکرده و بررسی علل و عوامل تشتت و از هم پاشیدن آن اقتدار ضروری و عبرت آموز خواهد بود.
سرلشکر باقری اضافه کرد: علاوه بر برخی عوامل داخلی همچون حاکمان نالایق و عدم رعایت عدالت در حکومت آن روز نسبت به اقوام و قبایل غیر عرب و مانند آن، عوامل بیرونی نقش عمدهای در تضعیف و چند پاره شدن آن حکومت یکپارچه ایفا کرده است.
عضو هیات علمی دانشگاه عالی دفاع ملی ادامه داد: در همین دهههای اخیر و پس از غصب سرزمین فلسطین و قبله اول مسلمانان در نیمه قرن بیستم میلادی و به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به عنوان مهمترین نمونه منادی وحدت و بازگشت به خویشتن اسلامی، شاهد انتصاب و حمایت از حکام سرسپرده در کشورهای اسلامی، ایجاد و دامن زدن به اختلافات ارضی و مرزی و اقتصادی در جهان اسلام، ایجاد و حمایت از مجموعههای تندروی وحدت شکن چه در میان اهل تشیعِ مرسوم به انگلیسی و چه در میان بخشی از اهل سنت و جماعت، ایجاد گروههای تروریستی با جذب نیرو از جوانان ناآگاه کشورهای اسلامی تحت عنوان داعش و مانند آن و ایجاد جنگ و خرابی در کشورهای اسلامی و نهایتاً ایجاد رابطه میان برخی کشورهای اسلامی با رژیم غاصب صهیونیستی با گروکشی از امنیت سلاطین و حاکمان سرسپرده آنها هستیم.
سرلشکر باقری با اشاره به کلام رهبر معظم انقلاب، نخستین عامل وحدت در جهان اسلام را بازگشت مسلمانان و کشورهای اسلامی به صراط مستقیم الهی و عمل به دستورات قرآن ذکر کرد و گفت: اگر مسلمانان و در رأس آن رهبران و حاکمان کشورهای اسلامی، مطابق دستور اسلام عمل میکردند و در مقابلِ غصب قبله اول مسلمین و سرزمین فلسطین ایستادگی میکردند و اگر مسلمانان در برابر اهانت به مسلمانان کشمیر و سایر بخشهای شبه قاره هند عکس العمل مناسب نشان میدادند و اگر در سایر درگیریها و منازعات فیمابین مسلمانان با غاصبان ایستادگی و همراهی بین اسلامی نشان میدادند و اگر در برابر اهانت عدهای قلم به مزد به پیامبر اسلام یا احکام اسلامی و آیات قران کریم مقاومت یکپارچه نشان میدادند، تداوم این هتاکیها و تجاوزات امکانپذیر نبود.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران دومین عاملِ شکل گیری و توسعه و قوام وحدت در جهان اسلام را نقش آفرینی دانشمندان و نخبگان جوامع اسلامی عنوان کرد و افزود: بدیهی است از مهمترین وظایف اینگونه جوامع نخبگی در جهانِ اسلام، یافتن و توصیه و تشریح شاخصهای سیاسی، اقتصادی، دفاعی، رسانهای، فرهنگی، علمی و اجتماعی است که راههای هم افزایی و قدرت افزایی متقابل و بازی برد-برد را برای کشورهای اسلامی فراهم نماید.
سرلشکر باقری گفت: سومین عامل وحدت در جهان اسلام، مطالعه و توجه عمیق و اکتشاف و درک نیات خصمانه دشمنان اسلام و ایجاد دژ واحد و سنگرهای پیوسته کشورهای اسلامی در برابر آنان است.
وی گفت: گردش حاکمان در پستهای مسئولیتی آمریکا و اسرائیل، انواع رویکردهای سخت و نرم یا به عبارتی پولادین و مخملین، اما خصمانه آنها نسبت به جهان اسلام را نشان داده است، به ویژه در دوره اخیر که رئیس جمهور آمریکا با به کاربردن الفاظ و جملات سخیف و شرم آور نسبت به حاکمان عربستان که خود را خادم حرمین شریفین میدانند، اما نسبت به این اهانتها سکوت مینمایند، چنین رویکردهایی کاملاً شفاف و قابل قضاوت قطعی است. مصوبهی سال ۲۰۰۷ سنای آمریکا برای تجزیهی کشورهای اسلامی غرب آسیا به واحدهای کوچک و نیازمند و طرح خاورمیانهی بزرگ در این زمینه قابل دقت و تأمل است.
وی ادامه داد: نمونه دیگر طراحی و پیشبرد طرحهایی همچون معامله قرن است که میزان اندک و حداقلی از حاکمیت صاحبخانه فلسطینی بر سرزمین آبا و اجدادی خود را بر نمیتابد و با کمال تعجب با استقبال و دلالی برخی حاکمان سرسپرده در کشورهای اسلامی مواجه میشود. در همین زمینه تأکید بر مقاومت یکپارچهی اسلامی در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی در برابر اتهام بی اساس هلال شیعی کاملاً ضروری است؛ لذا بیان شیوا و مداوم این توطئهها و نهراسیدن از غولهای رسانهای استکباری جزو وظایف اساسی نخبگان و دانشمندان جهان اسلام تلقی میشود.
سرلشکر باقری عامل چهارم را تأکید بر کل نگری و پرهیز از بخشی نگری تا حد ممکن است. جوامع اسلامی بایستی حداکثر پرهیز را نسبت به موارد افتراق و بیشترین تأکید و تکیه را بر عوامل اشتراک داشته باشند. در ادامه نیز بایستی به عنوان عامل پنجم بر نهادسازی در میان کشورهای اسلامی بر اساس نقاط اشتراک تأکید نمود.
وی تاکید کرد: همانگونه که اشاره شد شناخت و تبیین شاخصها برای حرکت در مسیر عملیاتی و فعال کردن عوامل ذکر شده با هدف همگرایی و وحدت هر چه بیشتر در جهان اسلام امری مهم و ضروری است.
استاد دانشگاه عالی دفاع ملی برخی از شاخصها را مواردی مانند کم اثر کردن اختلافات جزئی و حرکت به سمت اتحادها و ائتلافهای سیاسی و مطالبهی جایگاه دائمی برای جهان اسلام در شورای امنیت سازمان ملل متحد، روابط عمیق دفاعی و نظامی با ایجاد صنایع دفاعی مشترک، تبادل آموزشها و تجربیات، برقراری رزمایشهای مشترک در ابعاد گوناگون نظامی، ایجاد بازارهای مشترک تجاری و مبادله کالا با تعرفههای ترجیحی، کمک به ایجاد یک بنیه اقتصادی قدرتمند در جهان اسلام و ایجاد بانکهای مشترک اسلامی، ایجاد و توسعه اتحادیه رادیو تلویزیونها و رسانههای کشورهای اسلامی ذکر کرد.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: بدیهی است نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در تمامی موارد مرتبط با مسئولیت و اختیارات خود، با تمام توان از چنین ارتباطات و همگراییهایی استقبال و به نوبهی خود دنبال مینماید.
سرلشکر باقری تصریح کرد: در بُعد امنیت سرزمین پهناور جهان اسلام در برابر تهدیدات نیز، تأکید جمهوری اسلامی ایران بر دفاع و امنیت درون زا و عدم اعتماد به برقراری دفاع و امنیت از سوی بیگانگان و واگذاری آن به دشمنان اسلام است. عاری سازی منطقه غرب آسیا از سلاحهای هستهای و تأمین دفاع و امنیت به شکل دسته جمعی و توسط کشورهای مسلمان منطقه میتواند مبنایی برای گفتوگو و توسعهی همکاریها باشد.
ششمین کنگره جغرافیدانان جهان اسلام امروز با همکاری دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران و انجمن جغرافیایی ایرانو به صورت مجازی برگزار شد.