زمانی که برخی از اصطلاحات بازار سرمایه به گوشمان می‌خورد کمی دلهره پیدا می‌کنیم که نکند سرمایه خود را به یکباره از دست بدهیم تعلیق هم یکی از این واژه‌ها است.«تعلیق» اصطلاحی که در بازار سرمایه کاربرد کمی دارد ولی سرمایه مردم به آن وابسته است. تقریبا با یک جستجوی ساده می‌تواند در مورد جزئیات نماد تعلیق اطلاعات متعددی کسب کرد، اما اینکه سرنوشت پول سهامدارانی که نماد آن‌ها تعلیق شده و بازار خارج شده چه می‌شود کمتر اطلاعاتی در دسترس است.
عدم ارائه صورت‌های مالی میاندوره‌ای، عدم ارائه گزارش کنترل داخلی، مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت، مشمول تبصره ماده ۳۸ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار و انجام معاملات مشکوک پنج دلیل تعلیق نماد هستند. سازمان بورس به منظور کمک به سهامداران بخشی را تحت عنوان نمادهای مشمول تعلیق را در تابلوی بورس خود قرار داده تا سهامداران با بررسی وضعیت شرکت در انتخاب نماد دقت بیشتری داشته باشند.
بعد از اینکه یک شرکت در بورس یا فرابورس به هر دلیل مشمول تعلیق شود سازمان فرصتی را به شرکت می‌دهد که رفع تعلیق کند. در صورتی که در عملکرد شرکت تغییر صورت نگیرد یا بدتر شود به عنوان شرکت پر ریسک وارد بازار پایه فرابورس و تابلوی‌های رنگی آن می‌شود که نهایت آن تابلوی قرمز با جمله معامله تحت احتیاط است. دو عبارت تحت احتیاط و مشمول فرآیند تعلیق، دو موردی هستند که در پسوند نماد تعلیق شده قرار می‌گیرند.
سازمان بورس به یکباره یک نماد را تعلیق نمی‌کند و تا جایی که امکان دارد با روال ساختار بازار مانند بازار پایه به سهامداران در مورد پر ریسک بودن سهام اطلاع رسانی می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها هستند که در بازار سهام بعد از دادن این فرصت عملکرد آن‌ها بهبود پیدا کرد به عبارت دیگر هدف اصلی سازمان حفظ شرکت در بازار و ادامه کارکرد خود با افزایش شفافیت است.
شرکت‌های مشمول فرآیند تعلیق شرکت‌هایی هستند که به دلیل عدم رعایت برخی از الزامات دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار مشمول ماده ۳۹ مکرر این دستورالعمل شده‌اند. شرکت‌های مشمول تحت احتیاط، شرکت‌هایی هستند که مشمول بندهای ب و ج ماده ۱۹ مکرر ۱ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران شده‌اند. اما اگر سهامدارانی نمادشان تعلیق پیدا می‌کند و از بازار سرمایه خارج شد، تکلیف پول سهامداران چه می‌شود؟ البته برخی از سهامداران بازار با پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری در این نمادها به دنبال چنین سهم‌های در بازار می‌گردند تا در زمان افزایش سرمایه سود خوبی را کسب کنند.
بهمنش می‌گوید که سهامداران مالک نهایی شرکت هستند و در صورت ورشکسته شدن شرکت اگر سهمی از فروش دارایی‌های آن‌ها ماند بین سهامداران باقی ماند در سهم تقسیم می‌شود.
فرصت سازمان بورس به نمادهای تعلیق شده
امین بهمنش کارشناس بازار سرمایه در خصوص تعلیق نماد بورسی گفت: سازمان بورس به دلایل مختلف از جمله مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت نسبت به نماد یا عدم انتشار صورت مالی شرکت، نماد را مشمول نمادهای در حال تعلیق و در ابتدا به شرکت یک فرصت ۱۰ روزه می‌دهد که تا اطلاعات صورت مالی خود را قرار دهد و در صورت عدم ارائه اطلاعات دو دوره ۱۰ روزه دیگر باز هم به آن فرصت می‌دهد.
بهمنش اضافه کرد: شش تا یکسال بسته به تصمیم سازمان معاملات نمادهای مشمول تعلیق به حالت احتیاط در می‌آیند تا سهامداران در صورتی که تمایل به خروج از سهام دارند بتوانند ظرف این مدت سهم خود را نقد کنند بنابراین سازمان برای خارج کردن نماد از بازار سهام کم کم آن تعدیل و در نهایت به تابلوی قرمز با پسوند پر احتیاط وارد می‌کند تا سهامداران متوجه ریسک بالای سرمایه‌گذاری بر روی این سهم شوند.
سهامداران مالک نهایی شرکت هستند و در صورت ورشکسته شدن شرکت اگر سهمی از فروش دارایی‌های آن‌ها ماند بین سهامداران باقی ماند در سهم تقسیم می‌شود.
وی در مورد زمان خارج شدن یک نماد تعلیق شده در از بورس افزود: در این مورد قانون دست مدیر سازمان بورس را باز گذاشته و او می‌تواند بر اساس شرایط حاکم بر اقتصاد جامعه، فضای سیاسی و موارد دیگر تصمیم به خارج شدن یک نماد بگیرد، علاوه بر آن سهام شناوری شرکت هم تاثیر مهمی در خروج نماد از بازار دارد.
شش تا یکسال بسته به تصمیم سازمان معاملات نمادهای مشمول تعلیق به حالت احتیاط در می‌آیند تا سهامداران در صورتی که تمایل به خروج از سهام دارند بتوانند ظرف این مدت سهم خود را نقد کنند.
این کارشناس بازار مالی در پاسخ به اینکه اگر نمادی از بازار خارج شد سرنوشت پول سهامدارانی که نتوانستند سهم خود را بفروشند چه می‌شود، گفت: اگر در نهایت تصمیم به این شد که شرکت از بازار سرمایه خارج شود، در ابتدا دارایی شرکت به فروش می‌رسد و بعد از تسویه بدهی شرکت اگر مبلغی باقی ماند بین سهامداران که سهم آن را خریدار کردند تقسیم می‌شود چار که طبق قانون سهامداران مالک نهایی شرکت است.
وی ادامه داد: سازمان بورس به یکباره یک نماد را تعلیق نمی‌کند و تا جایی که امکان دارد با روال ساختار بازار مانند بازار پایه به سهامداران در مورد پر ریسک بودن سهام اطلاع رسانی می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها هستند که در بازار سهام بعد از دادن این فرصت عملکرد آن‌ها بهبود پیدا کرد به عبارت دیگر هدف اصلی سازمان حفظ شرکت در بازار و ادامه کارکرد خود با افزایش شفافیت است.
این کارشناس در مورد اینکه اگر شرکتی به حالت تعلیق درآمد آیا امکان برگشت آن به بازار را دارد افزود: اولا که باید اوضاع شرکت آنقدر بهم ریخته باشد که سازمان و خود شرکت درخواست تعلیق بدهند و در صورتی که شرکت تعلیق شده بخواهد به روند معاملات بازار برگردد باید اعتماد سازمان را جلب کند، در نتیجه امکان برگشت شرکت به بازار وجود دارد.
روند کلی بازار در شرایط مناسبی قرار دارد
روند کلی بازار در فرآیند تعلیق شدن نمادهای بورسی تاثیر چندانی دارد از این رو روند کلی بازار را نیز از بهمنش سوال کرده و وی در پاسخ گفت: روند کلی بازار در شرایط مناسبی قرار دارد اما به نظر می‌رسد که زاویه ایجاد شده بین دولت و مجلس از نظر سیاسی بر روی بازار تاثیر بگذارد و سبب ایجاد یکسری نوسانات در بازار شود. عاملی که بتواند نرخ دلار را کاهش دهد فعلا در جامعه وجود ندارد و نرخ دلار معمولا در همین رنج تعدیل می‌شود.
در حال حاضر ۶ نماد در بازار به حالت تعلیق که آخرین آن سیمان هگمتان (سهگمت) که از تاریخ ۱۲ آذر از بازار تعلیق شد. نمادهای مانند بانک انصار از سال ۹۷، کنتور سازی ایران (آکنتور) از دیگر نمادهای تعلیق شده در بازار هستند و ۱۵ نماد هم مشمول تعلیق هستند که اگر عملکرد خود را بهبود ندهند به از یک بازه زمانی به حالت تعلیق در خواهند آمد.
