نگاهی به گستره محصولات کنونی سایپا ، نشان دهنده تغییر اساسی چهره این خودروساز در مسیر بومی سازی و ایجاد تنوع در محصولات است. شاهین هفته گذشته وارد خط تولید انبوه شد تا مهمترین ثمره مهندسی سایپای نوین به بار بنشیند. نکته حائز اهمیت در مسیر حرکت سایپا در دوران مدیریت جدید این شرکت، تنوع بخشی بدون توجه به موانع موجود و با تمامی امکانات موجود است. این خودروساز در دوران بعد از خداحافظی با پراید به هر بهانه ای و با هر ابزاری اقدام به معرفی و طراحی محصول جدیدی کرده که در صنعت خودروسازی کشور بی سابقه است و سبد محصولات کنونی این شرکت و برنامه های آینده آن هیچ تشابهی با روند 3 دهه گذشته این خودروساز که متکی بر پراید بود، ندارد.
سایپای نوین در گام نخست با خداحافظی پراید قدم به میدان گذاشت و پلتفرم X200 که میزبان خودروهای کوچک اقتصادی بود، نخستین پازل این شرکت برای ایجاد تنوع شد. پس از معرفی نسخه های پایه تیبا، ساینا و کوییک، سایپا به دنبال ایجاد تنوع به سراغ فیس لیفت ساینا و کوییک رفت و همزمان مگاپلتفرم SP100 را تا حدی توسعه داد که پس از شاهین، نخستین کراس اوور ایران را بر پایه آن توسعه داد. در حالی که پیش بینی حرکت بعدی سایپا سخت بود و انتظار می رفت این خودروساز برای توسعه محصولات جدیدش مدتی خودرو دیگری را معرفی نکند. اما سایپایی ها دست از تلاش نکشیدند و در حالی که شاهین را با استانداردهای ایمنی اروپا توسعه می دادند و آن را آماده ورود به خط تولید نبوه می کردند، پلت فرم تندر90روی کار آمد تا با این مالکیت، خودرویی جدید طراحی و آماده ورود به بازار شود.
امروز که شاهین به مرحله تولید انبوه قدم گذاشته و نسخه اتوماتیک آن مراحل نهایی را می گذارند، سایپا آماده عرضه گسترده نسخه های فیس لیفت ساینا و کوییک با تغییرات قابل توجه است و کراس اوور آریا نیز هر روز به مرحله نهایی تولید نزدیک تر می شود. در این بین پس از انتشار تصاویر گرافیکی از P90 که سایپا آن را بر پایه تندر90 توسعه داده و حتی آن را نسبت به نسخه قبلی تا حد قابل توجهی ارتقاء داده است، باید منتظر اخبار جدید از تولید آزمایشی این خودرو باشیم. با سرعتی که سایپا در مسیر تنوع بخشی به سبد محصولات در دوران مدیریت سلیمانی دارد، دور از انتظار نیست اگر طی روز های آینده خبری از محصول جدید این شرکت بشنویم!
تمام این رویداد ها و تلاش های پرشتاب سایپا در عصر جدید فعالیت در شرایطی رقم می خورد که تحریم ها در شدیدترین وضع در طول تاریخ هستند و مشکلات اقتصادی متعددی گریبان گیر اقتصاد کشور است. سایپا در این شرایط حتی آهنگ فعالیت هایش به مراتب تندتر از فعالیتش هایش پیش از تحریم های سنگین است و بیش از هر زمان به توسعه محصولات بومی فکر می کند.
مساله دیگر کیفیت توسعه محصولات است که ممکن است از نظر بسیاری در مسیر پرشتاب معرفی محصولات جدید مغفول بماند اما اسناد منتشر شده خلاف این موضوع را نشان می دهد. انتشار ویدیو های آزمایش ایمنی ایربگ و تست تصادف جانبی شاهین بر اساس استاندارد اروپایی ECE برای نخستین بار در صنعت خودرو کشور اتفاق افتاد و تصویری جدید از ایمنی محصولات جدید سایپا را به نمایش گذاشت. این در حالی است که پاس کردن چنین استانداردهایی برای تولید یک خودرو در ایران ضروری نیست و تنها خودروها برای ورود به بازار اروپا ملزم به رعایت این الزامات هستند.
سایپا هر چند در زمانی کوتاه، تنوع گسترده ای از محصولات بومی را معرفی کرده اما مدتی قبل مشخص شد که این مسیر از پیش برنامه ریزی شده تا مسیر تنوع محصولات همچنان ادامه داشته باشد. گروه خودروسازی سایپا در همین راستا پس از زمزمه های فراوان مبنی بر طراحی خودرویی بومی بر پایه تندر90، نخستین طراحی گرافیکی از پروژهP90 را به صورت عمومی منتشر کرد که نشان دهنده سدانی بر پایه تندر90 بود که قرار است تفاوت های زیادی با این سدان محبوب بازار ایران داشته باشد.
در درجه اول این حرکت سایپا را می توان تصمیمی هوشمندانه در راستای کاهش برخی هزینه ها در طراحی محصول جدید عنوان کرد که با اشتراک برخی قطعات و دانش ها در پروژه تندر90 امکان پذیر شده است و در پروژه جدید با زبان جدید طراحی قرار است عضوی موثر در سبد محصولات متنوع سایپا باشد.
طراحی ظاهری p90 به طور کامل از تندر90 فاصله گرفته و تنها شمایی از این خودرو را باقی گذاشته است. در قلب این خودرو قرار است پیشرانه و مجموعه قوای محرکه اختصاصی جدید سایپا قرار بگیرد و در بخش امکانات دیگر قرار نیست شاهد یک خودرو اقتصادی با امکانات پایه باشیم، بلکه حتی مواردی نظیر نمایشگر، کروز کنترل و ... نیز برای آن در نظر گرفته شده است و خودرویی که در آخرین فاز تولید استاندارد های 55 گانه را پاس کرده بود در پروژه P90 قرار است استاندارد های جدید 85 گانه که منطبق بر استاندارد های اروپایی است را پاس کند.
سایپا در پروژه های شاهین و آریا نشان داد که به استاندارد های کنونی کشور بسنده نمی کند و حتی به سراغ استاندارد های اروپایی مانند ECE رفته و قبل از تولید این استانداردها که الزامی نیستند را اخذ کرده است. سایپا در طراحی شاهین و آریا، حتی ایمنی عابرین پیاده را در نظر گرفته است و طراحی سپر و درب موتور به گونه است که کمترین آسیب را به عابر پیاده در صورت تصادف وارد کند، لذا در پروژه P90 نیز مطمئنا این نکته در نظر گرفته شده است تا از پایه تندر90 خودرویی به سبک سایپای نوین بیرون بیاید که حتی امنیت عابرین پیاده با وجود الزامی نبودن، لحاظ شده باشد.
صنعت خودرو ایران تا پیش از رویداد های عجیب اقتصادی و تحریم های یکی دو سال اخیر، چند محصول قدیمی را به تولید می رساند و مونتاژی ها سهم ویژه ای در ایجاد تنوع محصولات داشتند اما با روی کار آمدن مدیران تصمیم گیر و ارشدی مانند سید جواد سلیمانی، اتفاقات تاریخ سازی نظیر خداحافظی با پراید و ایجاد گسترده ترین تنوع محصولات، آن هم با برند و مهندسی کاملا بومی در اولویت فعالیت ها قرار گرفته است و اخباری که هر روز از سایپا منتشر می شود نشان دهنده آن است که این حرکت موقتی نیست و با قدرت پیگیری می شود.