در قانون از دادگاههای مختلفی صحبت شده است که هر کدام از آنها صلاحیتهای مخصوص به خود را دارند.
در سال ۷۶ دادگاه خانواده تشکیل شد و این دادگاه وظیفه اصلاح ساختار و رسیدگی به موضوعات خانواده را برعهده دارد.
مطابق با قانون دادگاههای خانواده باید به دعاوی مربوط به امور خانواده رسیدگی کنند و بر اساس ساختار و قضاتی که در این دادگاه هستند تشکیل میشوند.
این دادگاه صلاحیتهای متعددی دارد که در قانون حمایت از خانواده مشخص شدهاند و بر همین اساس دادگاه خانواده باید صرفاً به این موضوعات رسیدگی کند.
بر اساس ماده چهارم قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۲ این دادگاه به طورکلی دعاوی خانوادگی را رسیدگی میکند.
رسیدگی به امور و دعاوی متعددی از جمله نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن تا نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح، شروط ضمن عقد نکاح، ازدواج مجدد، جهیزیه و مهریه در صلاحیت دادگاه خانواده هستند.
رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه کجاست؟
همچنین نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت، تمکین و نشوز، طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن، حضانت و ملاقات طفل، نسب، رشد، حجر و رفع آن، ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان، نفقه اقارب، امور راجع به غایب مفقود الاثر، سرپرستی کودکان بی سرپرست ، اهدای جنین و تغییر جنسیت هم از دیگر مواردی هستند که در دادگاه خانواده به آنها رسیدگی میشود.
البته به دعاوی اشخاص موضوع اصول دوازدهم (۱۲) و سیزدهم (۱۳) قانون اساسی حسب مورد طبق قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم مصوب ۱۳۱۲/۰۴/۳۱ و قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه و تعلیمات دینی ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی مصوب ۱۳۷۲/۰۴/۰۳ مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیدگی میشود.
همچنین تصمیمات مراجع عالی اقلیتهای دینی مذکور در امور حسبی و احوال شخصیه آنان از جمله نکاح و طلاق، معتبر و توسط محاکم قضایی بدون رعایت تشریفات، تنفیذ و اجراء میشود.
موارد گفته شده در بالا صلاحیتهای دادگاه خانواده و تحت نظر این دادگاه هستند و بر همین اساس این دادگاه نمیتواند به موارد دیگری بپردازد.