«فیصل محمد صالح» وزیر اطلاع‌رسانی سودان در گفت‌وگو با شبکه پرس تی در خصوص دو موضوع حذف نام سودان از فهرست کشورهای حامی تروریسم و عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی توضیح داد: ما از سپتامبر سال 2019، مذاکرات خود را با آمریکایی ها درباره ابعاد سیاسی و حقوقی حذف نام سودان از فهرست حامیان تروریسم و پرداخت غرامت به خانواده های قربانیان تروریسم که مربوط به رژیم برکنارشده سودان بود، آغاز کردیم. در آن زمان هیچ حرفی از عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی مطرح نشد. در آن زمان با دولت آمریکا و طرف حقوقی خانواده های قربانیان تروریسم گفت‌وگو داشتیم که چیزی بین 7 یا 8 ماه به طول انجامید و موفقیت آمیز بود.
وی ادامه داد: اما چند ماه بعد، موضوع عادی سازی روابط با اسرائیل مطرح شد که البته سودان در این ماجرا تنها نبود و برای کشورهای امارات و بحرین و چند کشور دیگر نیز اتفاق افتاد. ولی ما روی تفکیک این دو موضوع یعنی حذف نام سودان از فهرست کشورهای حامی تروریسم و عادی سازی روابط با اسرائیل از هم تاکید و به وزیر خارجه آمریکا عنوان کردیم که عادی سازی روابط یک مسئله چالش‌برانگیز است. البته ممکن است در این مورد گفت‌وگو کنیم چون مشکلی در خصوص صحبت درباره این موضوع در رسانه ها وجود ندارد، اما این موضوع نباید ارتباطی با حذف نام سودان از کشورهای حامی تروریسم داشته باشد.
فیصل محمد صالح گفت: همچنین به پامپئو گفتیم که ما دولت انتقالی هستیم و این مسئله در دستور کار ما نیست. این چیزی است که ما روی آن در دولت غیرنظامی و نیروهای آزادی و تغییر (FFC) توافق کردیم. ما یک روز قبل از ورود پامپئو به سودان، جلسه‌ای را ترتیب دادیم و به این نتیجه رسیدیم که این مسئله در حیطه وظایف ما به عنوان دولت انتقالی نیست و تصمیم‌گیری درباره آن می بایست به دولت جدید محول شود.
وزیر اطلاع‌رسانی سودان افزود: اینجا بود که فشار آمریکایی ها علیه سودان آغاز شد. تا قبل از این، او (پامپئو) هیچ حرفی در خصوص ارتباط میان حذف نام سودان از فهرست کشورهای حامی تروریسم و عادی سازی روابط با اسرائیل نزد، تا اینکه دو هفته قبل از انتخابات آمریکا، این مسئله مطرح شد. فکر می کنم که سودان انتخاب شده بود تا به عنوان یک کارت (برنده) در انتخابات مورد استفاده قرار گیرد. ترامپ قصد داشت تا چند کارت را در چنته داشته باشد که بخشی از این کارت ها، متقاعد کردن تعدادی از کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل بود. بنابراین، سودان نیز تحت فشار زیادی قرار گرفت و در هفته آخر، صراحتا اعلام شد که اگر می خواهید نام سودان از فهرست کشورهای حامی تروریسم حذف شود، می بایست به عادی سازی روابط با اسرائیل تن دهید.
وزیر اطلاع‌رسانی سودان افزود: در آن زمان، وزیر اقتصاد ما گفت که سودان نمی تواند برای این موضوع تا بعد از انتخابات آمریکا منتظر بماند و از این رو، دولت سودان مجبور بود تا قول عادی سازی روابط با اسرائیل را بدهد، اما یک شرط وجود داشت و آن این بود که قرار شد که شورای قانونگذاری طی چند هفته آتی تشکیل شود و همه مسائل مربوط به آزادسازی روابط با اسرائیل به این شورا محول شود و اگر مورد تایید شورای قانونگذاری قرار گرفت، سپس اقدامات رسمی بعدی دنبال شود.
فیصل محمد صالح در ادامه این گفت وگو به احتمال مطرح شدن پرونده هایی مشابه علیه سودان در آینده اشاره کرد و افزود: پس از پرداخت غرامت به خانواده های قربانیان، سودان می بایست تضمین های را برای عدم باز شدن پرونده هایی مشابه در آینده دریافت می کرد چراکه پرداخت غرامت به این خانواده ها می تواند ادعای سایر خانواده ها را نیز به دنبال داشته باشد. برای نمونه برخی از سناتورها موضوع قربانیان حادثه یازده سپتامبر را پیش کشیدند و اعلام کردند که تعدادی از خانواده ها به دنبال شکایت از سودان هستند. به نظر می رسید که این فرآیند، پایانی نخواهد داشت. ما بارها در زمان امضای توافقنامه اعلام کردیم که مردم سودان، هیچ ارتباطی با تروریسم ندارند و این اقدامی از سوی دولت برکنارشده بوده و منصفانه نیست که مردم سودان، بهای آن را بپردازند. ما نباید دو بار، بهای این مسئله را بپردازیم، ما 30 سال بهای آن را پرداختیم و اکنون یک دولت دموکراتیک جدید قرار است روی کار بیاید که باید توسط همه کشورها حمایت و کمک شود.
این مقام سودانی در خصوص چالش هایی که سودان در دوران پس از انقلاب خود با آن ها مواجه بوده، گفت: انتقال قدرت به نوبه خود برای دولت، شورای حاکمیت و همچنین احزاب سیاسی چالش برانگیز است و اگر تجربه انتقال قدرت در سایر کشورها را مطالعه کنیم، متوجه خواهیم شد که دوران دشواری برای این کشورها بوده و با انواع چالش ها و موانع مواجه بوده اند. ما نیز در سودان به چنین موانع و مشکلاتی برخوردیم.
وی ادامه داد: تغییر ذهنیت مردم عادی که 30 سال در دوران دیکتاتوری زندگی کردند، کار سختی بود. ما همچنین با مشکلاتی که در پی تغییر در بخش های نظامی، امنیتی، اداره پلیس و ارتش رخ داد، مواجه بودیم. این ها مشکلاتی هستند که ما با آن ها دست و پنجه نرم می کنیم که برخی از آن ها، قابل پیش‌بینی و برخی نیز جدید بودند. در ابتدای انقلاب و قبل از آن، تصور عموم انتقال کامل دولت و نهادها بود و کسی چنین شرایطی را متصور نبوده و این چالشی جدید برای ما بود. ما متوجه شدیم که غیرنظامیان در حال مذاکره با ارتش هستند و هر دو می خواهند که در قدرت باشند.
محمد صالح عنوان کرد: ما برای این شرایط آمادگی نداشتیم و همینطور احزاب سیاسی نیز برای چنین شرایطی آماده نبودند. نیروهای آزادی و تغییر (FFC) نیز برای این شرایط آمادگی نداشتند. این ها شرایطی بودند که ما می بایست با آن ها مواجه می شدیم و در نتیجه، مشکلاتی جدید را به وجود آوردند. ما تاجایی که در توان دولت بود، توانستیم بخشی از این مشکلات و چالش ها را با موفقیت حل کنیم که از جمله آن ها می توان به توافقنامه صلح اشاره کرد که البته بخشی از فعالیت های ارتش خارج از این توافقنامه صلح است، اما امیدواریم به زودی به این توافق محلق شوند.
وی از چالش اقتصادی به عنوان مهم‌ترین چالش پیش روی دولت سودان نام برد و افزود: صادقانه می گویم که در این زمینه موفق نبودیم و هنوز مشکلات زیادی داریم. ما ابتدا می دانستیم که چه شرایط دشوار اقتصادی را که از رژیم قبلی برجای مانده، مقابل خود داریم. اگرچه طرح هایی را برای فائق آمدن به این مشکلات داشتیم اما در حقیقت نتوانستیم این مشکلاتی را که از آن رنج می بریم، حل کنیم.
وزیر اطلاع‌رسانی سودان در خصوص نحوه پیوستن ارتش به دولت غیرنظامی سودان گفت: آن چیزی که اتفاق افتاد، این بود که ارتش وقتی فهمید که انقلاب در حال وقوع است، مداخله کرد و فکر می کنم به این نتیجه رسیدند که رژیم قبلی دوامی نخواهد آورد و اگر دولت جدید روی کار آید، ممکن است پیامدهای خوبی برای ارتش نداشته باشد. در نتیجه، تصمیم به مداخله گرفتند.
او گفت: ارتش در ابتدا به نفع غیرنظامیان و معترضان عمل کرد؛ اما زمانی که این کار را انجام دادند، خواستار تقسیم قدرت شدند. من فکر می کنم که این درخواست آن ها، قابل پیش‌بینی بود. ما در سال 1985 نیز چنین شرایطی را تجربه کرده بودیم که ارتش در لحظات آخر وارد میدان شد و بخشی از دولت انتقالی شدند. در آن زمان، این شرایط تنها برای یک سال دوام داشت اما اکنون چند سال است که چنین شرایطی حاکم است.
محمد صالح افزود: به نظرم، وقتی که ارتش وارد میدان شد و رژیم قبلی را اخراج کرد، غیرنظامیان نیروهای آزادی و تغییر (FFC) راهی جز مذاکره نداشتند و از آن روز یعنی 11 آوریل 2019 تصمیم گرفته شد که ارتش بخشی از دولت غیرنظامی باشد و مذاکرات بر سر نحوه تقسیم قدرت شکل گرفت. شاید این شیوه، با آنچه ما از دولت غیرنظامی انتقالی انتظار داشتیم، فرق داشت اما بدین شکل پیش رفت و از آگوست سال 2019 همکاری میان دولت غیرنظامی و ارتش آغاز شد.
وی عنوان کرد: ما اعلامیه قانونی اساسی را امضا کردیم و طبق این اعلامیه، مشارکت نظامیان تا پایان دوره انتقالی پایان خواهد یافت. ما باید قانون اساسی جدید را کامل و انتخابات را برگزار کنیم تا دولت جدید کنترل سودان را برعهده بگیرد. در نتیجه، ارتش نیز وظایفی را که ارتش سایر کشورهای انجام می دهند، دنبال خواهد کرد. این چیزی است که در اعلامیه قانون اساسی و توافقنامه سیاسی آمده و به توافق همه رسید.
وی در خصوص نقش و تاثیر شورای انتقالی در رونق اقتصادی مناطق فقیرنشین اطراف خارطوم گفت: می توان از دو جنبه سیاسی و اقتصادی به این موضوع نگاه کرد؛ از جنبه سیاسی می توان به صلح اشاره کرد. اغلب افرادی که در این مناطق زندگی می کنند، از مناطق جنگ‌زده آمده‌اند و در حاشیه شهرهای بزرگ زندگی می کنند و بخش زیادی از آن ها فاقد مهارت و تحصیلات هستند و تن به کارهای حاشیه‌ای می دهند.
فیصل محمد صالح عنوان کرد: اگر ما بتوانیم این توافقنامه صلح را با موفقیت اجرا کنیم، بسیاری از این افراد می توانند به مناطق زندگی قبلی خود بازگردند. جایی که می توانند کشاورزی کنند و یا هر شغلی که پیش تر انجام می دادند. این افراد به محله های خود که صلح و ثبات در آنجا وجود دارد، باز خواهند گشت. به اعتقاد من، این مسئله می تواند منجر به ارتقای وضعیت اقتصادی آن ها نیز شود چراکه دیگر در مناطق حاشیه‌ای محل زندگی خود نیستند. این ها مربوط به بخش سیاسی است که صلح، ثبات و امنیت را در مناطق جنگ‌زده به ارمغان خواهد آورد و می توانند زندگی عادی خود را دنبال کنند.
وی ادامه داد: جنبه دیگر که اقتصادی است که همانطور که پیش تر اشاره کردم، فعلا نتوانستیم در این زمینه موفق عمل کنیم. اما در حال کار روی توسعه پایدار هستیم و سعی می کنیم تا راه هایی را پیدا کنیم تا مردم بتوانند با کمترین هزینه به امکانات آموزشی و خدمات سلامتی دسترسی داشته باشند و این وظیفه دولت است. به نظرم، بخش زیادی از مشکلاتی که داریم به دلیل فقدان آموزش و خدمات سلامتی است که مردم ما پول کافی برای استفاده از این خدمات را ندارند. بنابراین، بخشی از برنامه دولت است تا در این زمینه کار کنیم و آموزش و خدمات اولیه سلامتی رایگان را برای تمامی سودانی ها فراهم کنیم.
او در ادامه گفت: اما از آنجایی که هنوز نتوانستیم کشور را از بحران اقتصادی که در آن گرفتار شده، نجات دهیم، تاکنون نتوانستیم چنین خدماتی را ارائه کنیم. اما می توانیم در آینده بودجه و کمک های مالی را از نهادهای مالی بین المللی دریافت کنیم و وضعیت کشور را بهبود بخشیم. همچنین معتقدم که سرمایه‌گذاراران زیادی وارد سودان خواهند شد چرا که این کشور، غنی از منابع طبیعی است و درهای ما نیز به روی سرمایه‌گذاران باز است. به نظرم، سرمایه گذاری های جدید می تواند وضعیت کشور را بهبود بخشد و در نتیجه، شرایط این مناطق جنگ‌زده نیز تغییر خواهد کرد.
وی در خصوص تحقیق و تفحص در خصوص عاملان کشتار مردم سودان گفت: این کار بسیار دشواری است. ما در سوم ژوئن یک کمیته مستقل را برای تحقیق در این باره تشکیل دادیم که البته این کمیته با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند و برای ارائه گزارش خود چند بار، مهلت سه ماهه گرفته است. این کمیته می گوید که به صحبت های بیش از 3 هزار شاهد گوش داده‌اند و کارشان سخت است. ما نیز به این موضوع واقفیم و سعی کردیم برای مردم توضیح دادیم که بررسی این مسئله کار ساده‌ای نیست و نیازمند زمان بیشتری است تا بتوان به گزارش قانع‌کننده‌ای رسید. همچنین شناسایی افرادی که مردم را شهید کردند، کار سختی است و در صورت شناسایی، می بایست در دادگاه محاکمه شوند. ما این حق را برای متهمان قائلیم تا برای وکیل اختیار کنند. بنابراین، این فرآیند زمان‌بر است و نمی توان با سرعت، افراد را محاکمه کرد چون در این صورت، محاکمه عادلانه ای نخواهیم داشت.
فیصل محمد صالح، وزیر اطلاع‌رسانی سودان در خصوص دخالت بازیگران منطقه ای در سودان و اتخاذ سیاست خارجی مستقل برای آینده این کشور گفت: بخشی از وضعیتی که امروز سودان به آن مبتلاست، از رژیم قبلی به ارث رسیده و ما به دنبال راه هایی برای پایان دادن به آن ها هستیم. ما نگران اتفاقات یمن و اتفاقات عربستان هستیم. ما فکر نمی کنیم که جنگ انتخاب درستی باشد و بتواند به بهتر شدن شرایط کمک کند. ما روابط دیرینه ای با عربستان داریم اما به ارسال نیروی نظامی به عربستان برای جنگ در یمن اعتقادی نداریم. ما به دنبال راهی برای بازگرداندن نیروهای سودانی از یمن هستیم و می خواهیم نقشی متفاوت را در حل بحران در یمن ایفا کنیم. ما در منطقه ای هستیم که کشورهای همسایه‌مان با مشکلات زیادی مواجه‌اند و این مسئله بر سودان تاثیرگذار خواهد بود. ما از همان روز اول اعلام کردیم که به دنبال سودانی مستقل و با سیاست خارجی مستقل هستیم که بتواند روابطی عادی را با سایر کشورها داشته باشد، اما این خواسته ها سریعا محقق نخواهند شد و نیازمند زمان است.
