تراکم بالای جمعیتی، فقر، محیط‌های آلوده و کمرنگی مسائل بهداشتی ، سواد و آگاهی‌های عمومی اندک، نبود وسایل ارتباط اجتماعی به میزان کافی و بی تفاوتی خود ساکنان به خطراتی مانند اپیدمی و انتشار ویروس موضوع بسیار حائز توجهی است که بی اعتنایی به آن بویژه از سوی نهادهای ذیربط، امکان بروز شرایط وخیم و بحرانی را بین حاشیه نشین‌ها در پی دارد.
دکتر مصطفی اقلیما دراین باره گفت: در همه کشورهای جهان افرادی که از توانایی مالی کافی برای زندگی در شهرها برخوردار نیستند به حاشیه شهرها پناه می برند.دلیل اصلی اینکه حاشیه نشینی در ایران نسبت به کشورهای دیگر در حال افزایش است این است که در شهرهای ایران کار و اشتغال وجود ندارد و این وضعیت در روستاها نیز وجود دارد.
وی تاکید کرد: به همین دلیل روستایان برای به دست آوردن اشتغال به شهرها می آیند. در چنین شرایطی چون در شهرها نیز میزان اشتغال کاهش پیدا کرده در حاشیه شهرها زندگی می کنند. در نتیجه حاشیه شهرها از دو طرف تغذیه می شود. نخست از طرف کسانی که توانایی کافی زندگی در شهرها را ندارند و دوم روستاییانی که به امید پیدا کردن کار به شهرها مهاجرت می کنند.
رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران افزود: دلیل دیگر افزایش میزان حاشیه نشینی در ایران فقر است که روز به روز ابعاد گسترده تری در جامعه ایران پیدا کرده است.امروز جمعیت زیادی در حاشیه شهرها زندگی می کنند که این جمعیت زیاد فی نفسه آسیب زننده است.در برخی از سکونتگاه ها در حاشیه شهرها هفت یا هشت نفر با هم در محیطی کوچک زندگی می کنند که پیامدهای اخلاقی و روانی منفی زیادی دارد.
اقلیما تصریح کرد: یکی از دلایل شناخته شدن حاشیه نشین ها به دستگاه های تکثیر بیماری، جمعیت بیش از حد آنهاست. مناطق مسکونی خارج از محدوده به نسبت مناطق همسایه خود در همان شهر نوعا ۱۰ برابر بیشتر تراکم دارند. علاوه بر این بیشترحاشیه نشین ها، فاقد آب قابل شرب و دستشویی های خصوصی هستند که اقدامات بهداشتی بسیار مهمی مثل شستن دست ها را به یک چالش تبدیل می کنند.
رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران افزود: از سوی دیگر بسیاری از حاشیه نشین ها برای رفتن به محل کار که برای افراد دارای درآمدهای بسیار پایین و فاقد هرگونه پس اندازی یک اجبار محسوب می شود در مینی بوس ها و اتوبوس های انباشته از جمعیت در مسافت هایی طولانی رفت و آمد می کنند که می توان آنها را ناقلان به تمام معنای بیماری دانست.
دکتر اقلیما خاطرنشان کرد: کسانی که در مناطق مسکونی خارج از محدوده زندگی می کنند، به شکل بی تناسبی به مشکلات سلامتی اساسی نظیر چاقی، دیابت و تنش بیش از حد مبتلا هستند. تمام این مشکلات می تواند وضعیت بیماری های تنفسی همچون کووید ۱۹ را وخیم تر کنند.
وی عنوان کرد: درصد بزرگی از کسانی که حاشیه نشین هستند، زندگی های فقیرانه ای دارند و در بخش های غیررسمی مثل فروشندگان خیابانی، زباله گردها، تعمیرات و از این قبیل کار می کنند. چنین مشاغلی از هیچ گونه بیمه درمانی یا مقرری برخوردار نیستند و در حمایت هیچ تور ایمنی اجتماعی اساسی قرار ندارند.به همین دلایل حاشیه شهرها به دلیل وضعیت نامساعد بهداشتی و آگاهی ناکافی می تواند یکی از کانون های اصلی تشدید شیوع ویروس کرونا باشد.
گفتنی است ، مسوولان باید توجه جدی به نحوه زندگی حاشیه نشین ها در دوران کرونا داشته باشند تا علاوه براینکه سلامتی آنها حفظ شود؛ زمینه برای سرایت این بیماری به بخش های دیگر جامعه فراهم نشود.
