روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی با عنوان امپراطوری املاک و زمینهای «خلیفه بن زاید آل نهیان» در لندن به مجموعه بزرگی از املاک تحت مالکیت رئیس امارات و حاکم ابوظبی در مناطق گرانقیمت پایتخت انگلیس اشاره کرده است.
اکثر این املاک در سالهای دهه 60 میلادی ساخته شده و بخشی از امپراطوری شیخ خلیفه است که در مجموع ارزش آن به 5.5 میلیارد پوند میرسد.
متن گزارش منتشر شده به شرح زیر است:
خانه باغ هایی که در دهه 60 در منطقه ریچموند اپون تایمز ساخته شده و فاصله چندانی با فروشگاه هارودز ندارد، سنخیتی با ساختمان سفارت اکوادور که «جولیان آسانژ» هفت سال در آن مخفی شده بود، ندارند.
این مناطق مسکونی در کوچه پس کوچه های موقر سنخیتی با محل تولد ملکه انگلیس در مرکز لندن یا رستوران غذاهای دریایی «ساکس فیش» که مشتریانش دور نقاشی های «دمین هرست» می نشینند، ندارند. اما در نهایت همه این املاک در مالکیت رئیس امارات قرار دارند.
با وجود مشهور بودن این مناطق، اما مالکیت آنها همواره مخفی باقی مانده بود. یک منبع نزدیک به شیخ خلیفه بن زاید در این باره گفت: «این ساختمانها به طور مخفیانه با قراردادهایی محرمانه طی سالهای طولانی ساخته شده است».
اما اسناد و مدارک لو رفته که از سوی گاردین بررسی شد، این فرصت را به ما داد که متوجه شویم چگونه رئیس امارات توانسته صاحب این همه املاک مهم در لندن شود. براین اساس به نظر می رسد امپراطوری املاک شیخ خلیفه بسیار گسترده و بیشتر از «دوک وستمنستر» میلیاردر 29 ساله باشد که املاک و زمین های بسیاری در لندن را در اختیار دارد.
امپراطوری شیخ خلیفه شامل منازل و ساختمانهای متعددی در مناطق گرانقیمت لندن میشود، که هر کدام از آنها بسیار با ارزش و گران هستند. ارزش هر واحد از آپاراتمانهای وی در مجتمعهای مسکونی لاکچری به 20 میلیون پوند میرسد. یکی از آنها ساختمان «تایم لایف» در خیابان «نیوبوند» لندن است که در سال 2005 از سوی رئیس امارات خریداری شد. این ساختمان در قرن گذشته ساخته شده و مقر انتشارات «تایم لایف» بوده است. این روزها البته دفتر شرکتهای مد و لباس فرانسوی از جمله «هرمس» در آن قرار دارد.
ساختمان «برکلی اسکور هاوس» نیز در سال 2003 از سوی شیخ خلیفه خریداری شد که دفاتر شرکتهای بزرگ از جمله فراری، بنتلی و رستورانهای بسیار مشهور از جمله «ساکس فیش» در آن قرار دارند که استیک واگیو آن 105 پوند و یک وعده خاویارش 210 پوند آب میخورد.
مجتمع آپارتمانی 9 طبقه «وان کینگستون گاردنز» که از سوی «دیوید چیبرفیلد» معمار مشهور انگلیسی ساخته شده نیز در سال 2008 از سوی حاکم ابوظبی خریداری شده است. هر کدام از آپارتمانهای این مجتمع 18 تا 29 میلیون پوند قیمت دارد.
ساختمان «تری هانز کرسنت» در منطقه ناینسبریج لندن که در نزدیکی فروشگاه هارودز قرار دارد، نیز در سال 2018 از سوی شیخ خلیفه خریداری شده است.
در اسنادی که به دست آمده به چگونگی ایجاد امپراطوری املاک رئیس امارات اشاره شده در شرایطی که هیچکدام از 1000 مستاجر این منازل و دفاتر، حتی یک بار هم وی را ندیدهاند.
یکی از دلایل این امر شرکتهای صوری تشکیل شده از سوی شیخ خلیفه در خارج از امارات بودهاند که البته امور آنها از سوی شرکتهای حقوقی در لندن مدیریت شده و شکل قانونی به خود گرفته است.
امپراطوری املاک خلیفه بن زاید برای نخستین بار زمانی که روزنامه گاردین در سال 2016 اسناد موسوم به پاناما را خریداری کرد، افشا شد. تنها در همان اسناد این مسئله مشخص شد که حاکم ابوظبی املاک و زمینهایی به ارزش 1.2 میلیارد پوند در لندن در اختیار دارد.
اما اسنادی که اخیرا گاردین به دست آورده این مسئله را آشکار کرده که ارزش امپراطوری املاک شیخ خلیفه پنج برابر بیشتر از این رقم است. براساس اسناد متقن و تایید شده رئیس امارات تنها در سال 2005 یک میلیارد پوند برای خرید املاک و مستغلات هزینه کرده است و تا سال 2015 نیز ارزش املاک وی 5.5 میلیارد پوند رسیده که سالانه 160 میلیون پوند از آنها درآمد خالص به دست آمده است. براساس این آمار و اسناد شیخ خلیفه در حال حاضر 170 واحد مسکونی و یا تجاری را در لندن در مالکیت خود دارد، املاکی که از کاخ متروکه «ریچموند پارک» تا مجتمع های بزرگ مناطق گرانقیمت امتداد دارد.
البته در انگلیس در اختیار داشتن املاک و مستغلات از سوی شرکتهای خارجی غیرقانونی نیست، اما دولت بریتانیا تعهد داده که وضعیت شرکتهای فعال در آن سوی مرزها را دارای املاکی در این کشور هستند را مورد بررسی قرار دهد تا بازاری شفاف تر و خالی از فساد شکل گیرد.
در پی انتشار این اسناد، شیخ خلیفه تاکنون به درخواستهای گاردین پاسخی نداده است. اما موضوع داراییهای ملکی رئیس امارات از سوی سیستم قضایی انگلیس مورد بررسی قرار گرفته و ابهاماتی درباره آنها مطرح شده است. به ویژه اینکه در ابتدای سال جاری این موضوع افشا شد که وی درون کاخ بیانسر را که در قرن هجدهم ساخته شده، مملو از مخازن آب از کوه «اویان» کرده است. شرایط پر زرق و برق و متمولانه زندگی شیخ خلیفه باعث شد ادعاهایی را که در دادگاه از سوی وکلای مدافع وی مطرح می شد، نتوان باور کرد. البته رئیس امارات در سال 2014 دچار سکته مغزی شد و در سال 2019 نیز از لحاظ عقلی دچار ناتوانی شد.
وکلای موسسه لانسر که در گذشته اداره امور املاک و داراییهای شیخ خلیفه را برعهده داشت، این موضوع را مطرح کردند که وی مدیریت دارایی های خود را به برخی از اعضای خانواده اش تفویض کرده است. آنها اعلام کردند که داراییهای وی در سال 2015 تحت مالکیت یک کمیته ویژه درآمده است. براساس اسناد موسسه «ساراواک» که گاردین نیز به آنها دست پیدا کرده مشخص شد که رئیس امارات برادر ناتنیاش «منصور بن زاید آل نهیان» را به عنوان رئیس کمیته مذکور انتخاب کرده است. این مساله بیانگر این واقعیت است که برخی از املاک مهم و مشهور لندن در اختیار شیخ منصور مالک باشگاه منچستر سیتی قرار دارد.
در مقابل، وکلای مدافع شیخ خلیفه این ادعا که وی از مدیریت املاک و داراییهایش دست کشیده است را نفی کردند، آنها در حالی به وجود امضای شیخ خلیفه در اسناد اشاره میکنند که به نظر می رسد این امضاها از سوی «محمد بن زاید» برادر وی (ولیعهد ابوظبی) انجام شده باشد.
اسنادی که تاریخ آنها به دهه 70 تا 90 میلادی باز می گردد، نشان می دهند که شیخ خلیفه خود شخصا اداره امور املاک و مستغلاتش را بر عهده داشته است.
یکی از کارمندان سابق وی در این باره گفته است: «یکی از وظایفی که رئیس امارات بر عهده ما نهاده بود ارسال سفارشهای آنها از فروشگاه هارودز لندن مستقیما به ابوظبی بود، برای تسهیل این امر نیز یک فروند هواپیما در نظر گرفته شده بود».
در دهه 90 شیخ خلیفه بر اساس توصیه شرکت لانسر شروع به ساخت برخی دفاتر تجاری در شرق لندن و منطقه ردینگ کرد. وی همچنین بر مبنای همین توصیه ها ساختمان هایی را خریداری کرد. یکی از این ساختمان ها ساختمان صندوق بازنشستگی شرکت نفتی بی.پی (bp) بود که در سالهای ما بین 1997 تا 2001 به مبلغ 450 میلیون پوند خریداری شد.
یکی از مهمترین دارایی ملکی خلیفه بن زاید در «برکلی اسکور» قرار دارد، وی 95 ساختمان در اطراف این میدان را در مالکیت خود دارد که باعث شده به طور خودکار وی به مالک کل ا خیابان «برتون پالاس» تبدیل شود. همچنین در منطقه «می فیر» قدیمی ترین دفتر فروش خودروهای بنتلی و کلوب شبانه آنابل در مالک رئیس امارات است. دفاتر شرکتهای بین المللی نظیر «گالینکور» و «تایم لایف» در خیابان نیوبوند و مناطق مسکونی لاکچری ناینسبریج ، وستمنستر و کینگستون از جمله دیگر دارایی های ملکی شیخ خلیفه محسوب می شوند.
در سال 2015 شیخ خلیفه رقیب ملاکان بزرگی شده بود که برای قرون متمادی در لندن به صورت سنتی نسل به نسل زندگی می کردند. در همین سال ارزش داراییهای ملکی خلیفه بن زاید پس از داراییهایی ملکی پادشاهی انگلیس در رتبه دوم قرار گرفت و بیش از داراییهای املاک و مستغلاک «گروسنفر» در لندن ارزیابی شد. بر اساس اسناد افشا شده از شرکتهای مشاور شیخ خلیفه، درآمدهای وی از املاکش در سال 2015 در کل انگلیس در رتبه دوم قرار گرفت و بیش از درآمدهای املاک گروسنفر بود. با این وجود برای دهههای طولانی هویت مالک این املاک ، زمین، دفاتر شرکتها و ساختمانهای مهم محرمانه باقی مانده بود.
اداره این امپراطوری بزرگ ملکی از طریق شرکتهای واسطهای از جمله «اورشیدز» و «فاکس ویلیامز» انجام میشد، مشاوران و نمایندگان این شرکتها نیز همواره از اشاره به نام واقعی مالک آنها خودداری کرده و به جای معرفی رئیس امارات از واژه «شریک» استفاده میکردند (به این معنا که املاک متعلق به شریک آنهاست).
سخنگوی شرکت لانسر مدعی است که همه املاک خریداری شده برای شیخ خلیفه به صورت قانونی خریداری شده است. شرکت اورشیدز نیز با صدور بیانیهای عنوان کرده که همواره در فعالیتهای خود معیارهای قانونی را در نظر گرفته است. شرکت «فاکس ویلیامز» نیز مدعی است که همه اصول حرفهای را در بالاترین سطح رعایت کرده است.
در واقع در همه این سالها از آغاز دهه 60 تاکنون همواره جریان پمپاژ پول از ابوظبی برای خرید املاک در مناطق مشهور لندن ادامه داشت تا اینکه ویروس کرونا وضعیت را کاملا دچار دگرگونی کرد.
به نظر می رسد درآمدهای امپراطوری املاک شیخ خلیفه که این روزها از سوی شرکت ADFG مدیریت میشود، رو به کاهش نهاده و شرکتها به تدریج در اثر تشدید بحران کرونا در حال تعطیلی دفاتر اجارهای خود هستند. «پیتزا اکسپرس» در برتون پالاس و «ویلیام اند سان» تنها دو مورد اخیر از شرکتهایی هستند که دفاتر خود را تعطیل کردهاند.
در این وضعیت در خیابانهای اطراف همین شرکتها جدال فقر و ثروت کاملا به چشم میآید. «ماریا» فروشنده دورهگرد 42 ساله ای که در میدان برکلی حضور دارد، برای جلب توجه افراد ثروتمند بسیار تلاش میکند تا اجناسش را به فروش برساند. وی می گوید: «در کنار این افراد ثروتمند، فقرایی حضور دارند که در شرایط بسیار سختی زندگی خود را میگذرانند».
ماریا خودش یکی از آنهاست که روی یک تکه مقوا شب را به روز میرساند. او میگوید: «در منطقهای که من زندگی میکنم قیمت یک تکه گوشت استیک واگیو معادل قیمت بلیت یک سفر است. من اکثرا گرسنه میمانم سرما را به شدت احساس میکنم، برای من اصلا مهم نیست چه کسی صاحب املاک دور میدان است، کفشهای من پاره شده و من یک جفت کفش جدید میخواهم».