سرویس مذهبی افکار نیوز- نه تنها عبادات، بلکه القاب و اوصاف معصومین (علیهم السّلام) نیز حکمتی غیر از معانی ظاهری دارد. ما موظفیم این کلمات را بر زبان جاری کنیم؛ اما باید به دنبال این باشیم که باطن این کلمات و حکمت این عبارات و الفاظ چیست؟
شخصی از امام صادق(علیه السّلام) سؤال کرد: چرا رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) را ابوالقاسم می گویند؟ فرمود: برای اینکه آن حضرت فرزندی داشت به نام «قاسم» و چون پدر قاسم بود از این جهت به رسول خدا، «ابوالقاسم» می گفتند. راوی عرض کرد: این معنا را من می دانم؛ کمی روشنتر بیان کنید که چرا رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) را ابوالقاسم می گویند؟
حضرت فرمود: چون علی بن ابی طالب(علیهما السّلام) قسیم الجنّة و النّار است، «قاسم» است؛ یعنی قسمت کننده بهشت و جنهم است. در قیامت آن حضرت به اذن خدا جهنمی ها را به جهنم و بهشتی ها را به بهشت فرا می خواند. پس علی(علیه السّلام) قاسم است. و چون خداوند متعال علی بن ابی طالب را در همان دوران کودکی به دامان پیامبر منتقل کرد و از همان طفولیت رسول خدا معلم و علی بن ابی طالب شاگرد پیامبر بود و از آنجا که هر شاگردی فرزند استاد است و استاد حق پدری بر او دارد، پس علی(علیه السّلام) به منزله فرزند اوست. از این رو پیامبر را «ابوالقاسم» می نامند.
'
این معنا و تفسیر برای ابوالقاسم از حکمت این کنیه است. و هرکسی نمی تواند بفهمد و معنا کند. مرحوم حاج شیخ محمد تقی آملی(ره) که در علم و عمل کامل بود، روزی بعد از درس این حدیثرا نقل کردند و بعد فرمودند: اگر این شخص شرح صدر بیشتری می داشت و بازهم سوال می کرد، حضرت بیان دیگری می فرمود.
منبع:
۱. معانی الأخبار ص۵۲، حدیث۳.
2. حکمت عبادات، ص 34-35.
