«جاش راگین»، خبرنگار روزنامه واشنگتنپست به نقل از، «کریستوفر کونز»، سناتور دموکرات آمریکایی نوشته «جو بایدن »، نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در صورت پیروزی در انتخابات به دنبال مذاکره با ایران بر سر «توافقی بهتر» از برجام خواهد بود.
با این حال، این تفسیر خبرنگار روزنامه واشنگتنپست از اظهارات سناتور آمریکایی یا موضع جو بایدن با مخالفتهایی در فضای مجازی روبهرو شده و او توضیحاتی درباره آن ارائه داده است.
گزارش واشنگتنپست درباره سیاست خارجی جو بایدن
جاش راگین ابتدا در گزارشی در روزنامه واشنگتنپست نوشته «سیاست خارجی آمریکا در همشکستهتر از آن است که بایدن [در صورت پیروزی در انتخابات] بتواند آن را ترمیم کند.»
او در بخشی از این گزارش به نقل از «کریستوفر کونز» سیاست دولت بایدن را اینطور تشریح کرده که او بعد از ورود به کاخ سفید فوراً به دنبال حل و فصل مسائل سیاست خارجی نخواهد رفت و ضرورت مبارزه با کرونا را در اولویت قرار خواهد داد.
سناتور آمریکایی در ادامه این توضیحات تصریح کرده دولت احتمالی بایدن در مرحله بعد کشورهای همسو با آمریکا را گرد هم خواهد آورد و به آنها خواهد گفت: «ما مجموعهای از کشورهای دموکراتیک هستیم که به آزادی رسانهها، حقوق بشر، دموکراسی و ارزشهایی که ما را از دیگران جدا میکنند اهمیت میدهیم.»
بایدن در ادامه با اتکا به این سیاست، وارد تعامل با کشورهای دیگر در خصوص مسائل جوی، مسائل هستهای ایران، کره شمالی و چین خواهد شد.
جاش راگین در بخشی از گزارش تحلیلی خود مدعی شده که بایدن در صورت پیروزی در انتخابات، نه قادر به بازگشت به برجام خواهد بود و نه خواهد توانست به توافقی جدید با ایران برسد.
او همچنین نوشته بایدن نه امکان تعامل مجدد با کره شمالی را خواهد داشت و نه از سرگیری فشار حداکثری علیه این کشور را. بایدن، به علاوه اهرم فشار ایجادشده در نتیجه تعرفههای وضعشده علیه چین را در ازای هیچ از دست نخواهد داد اما کار به غایت دشواری هم برای گرفتن امتیاز از پکن پیش رو خواهد داشت.
این بخشی از گزارش راگین درباره برجام با انتقاد گروهی از خبرنگارانی روبهرو شده که گفتهاند مشخص نیست چرا بایدن قادر به بازگشت به برجام نخواهد بود، به ویژه با توجه به آنکه خودش گفته که چنین خواهد کرد.
اظهارات سناتور آمریکایی
جاش راگین در توضیح درباره این انتقادات نوشته است: «[کریستوفر کونز] به من گفت دولت بایدن بر سر توافقی بهتر مذاکره خواهد کرد. این موضع ستاد انتخاباتی او است. از آنها بپرسید، همین را به شما خواهند گفت.»
موضع جو بایدن
یک خبرنگار در پاسخ به این اظهارات جاش راگین، عکسی از بخشی از یادداشت بایدن که به همین مسئله اختصاص دارد منتشر کرده است. طبق آنچه در عکس آمده، جو بایدن گفته است: «مسئله دوم اینکه، من مسیر روشنی برای بازگشت به دیپلماسی در برابر ایران قرار خواهم داد. اگر ایران به پایبندی کامل توافق هستهای برگردد، ایالات متحده به عنوان نقطه شروعی برای ادامه مذاکرات به توافق هستهای خواهد بازگشت. ما به همراه متحدانمان برای تقویت توافق هستهای تلاش خواهیم کرد.»
راگین در جواب این خبرنگار نوشته است: «قبول دارم که ابهاماتی در اینجا وجود دارد، اما راز مسئله در جزئیات است. بایدن میگوید اگر ایران ابتدا اقدام X را انجام دهد، او برای آغاز مذاکرات بر سر توافقی جدید، اقدام Y را انجام خواهد داد. این، به هیچ وجه با بازگشت به توافق هستهای در روز نخست یکی نیست.»
او در پیام دیگری در جواب همین خبرنگار (تایلر کولیس) نوشته است: «میبینی تایلر، بایدن گفته تنها در صورتی به برجام باز میگردد که ایران بپذیرد بر سر توافقی جدید مذاکره کند. این راه دیگری برای بیان این است که به برجام به شکلی که بود باز نمیگردند.»
بازگشت دولت احتمالی بایدن به برجام، در ماههای گذشته همواره یکی از سوژههای بحث در میان خبرنگاران و فعالان رسانهای بوده است. یکی از دلایل اختلافات بر سر این موضوع، استفاده جو بایدن و مشاورانش از لحن مبهم و غیرشفاف برای توضیح درباره سیاست خود در قبال برجام بوده است.
تیم بایدن تا به حال به صراحت از بازگشت به برجام، به شکلی که در حال حاضر هست، سخن نگفته؛ با این حال، مشاوران برجام چندین بار گفتهاند که چارچوبهای زمانی برجام به هم ریخته و لازم است بر سر آن مذاکراتی انجام شود.
توضیحات خبرنگار والاستریتژورنال
ماه پیش خبرنگار والاستریتژورنال در بروکسل هم گزارش داده هیچ مقامی در اروپا تصور نمیکند که «جو بایدن» در صورت پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بدون ایجاد تغییراتی در برجام به این توافق بازخواهد گشت.
«لاورنس نورمن»، خبرنگار این روزنامه آمریکایی گزارش داده بسیاری از مقامهای اروپایی فکر میکنند جو بایدن از مسئله خروج آمریکا از برجام به عنوان «یک اهرم فشار مفید» استفاده خواهد کرد.
نورمن در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «درباره توافق هستهای ایران در اروپا باید یک نکته را روشن کنم. هیچ فرد جدی تصور نمیکند که اگر بایدن پیروز شود، بدون ایجاد تغییر در توافق هستهای به آن بازخواهد گشت. بسیاری آن را به عنوان یک اهرم فشار مفید میبینند.»
مشاوران بایدن چه گفتهاند؟
آنتونی بلینکن»، مشاور بایدن بارها در مصاحبهها و اظهارنظرهایش اعلام کرده که بایدن در صورت پیروزی در انتخابات به دنبال «توافقی قویتر» با ایران خواهد بود.
او به عنوان مثال ۲۹ خردادماه گفت چنانچه بایدن در انتخابات ماه نوامبر به عنوان رئیسجمهور آمریکا انتخاب شود تمامی تحریمها علیه ایران، از جمله تحریمهای اعمالشده توسط «دونالد ترامپ» را حفظ خواهد کرد.
این مقام سابق آمریکایی گفت: «ایران باید به پایبندی کامل برجام برگردد. در غیر این صورت- و تا زمانی که [ایران] این کار را انجام دهد- واضح است که همه تحریمها پابرجا خواهند ماند.»
بلینکن در ادامه گفته که به دنبال «توافقی قویتر» با ایران خواهد بود: «اگر ما به پایبندی [به برجام] برگردیم از این مسئله به همراه شریکان و متحدانمان که بار دیگر در موضع یکسانی با ما قرار میگیرند به عنوان سکویی استفاده خواهیم کرد تا به مذاکره بر سر توافقی طولانیمدتتر و قویتر بپردازیم.»
توافق «طولانی مدت» و «قویتر» از جمله اصلیترین خواسته مخالفان توافق هستهای برجام از جمله دونالد ترامپ بود. ترامپ دو سال پیش با بیان اینکه برخی از مفاد توافق هستهای برجام منقضی میشوند به مشارکت آمریکا در این توافق پایان داد و گفت به دنبال دستیابی به توافقی قوی با محدودیتهای هستهای دائمی علیه ایران است.
بلینکن روز ۳۰ اردیبهشت هم گفته بود بایدن در صورت پیروزی در انتخابات به دنبال رسیدن به «توافقی قویتر» از برجام با ایران خواهد بود.
او گفت: «سیاست ترامپ در قبال ایران شکست خورده و فشار حداکثری، علاوه بر آنکه نتوانسته به ایجاد توافقی بهتر منجر شود ما را از شریکانمان دور کرده است.»
مشاور جو بایدن در ادامه گفت: «اما زمان گذشته و در صورت بازگشت ایران به پایبندی کامل [به برجام] بایدن به دنبال ایجاد توافقی قویتر خواهد بود.»
اختلافات دموکرات و جمهوریخواهان درباره ایران
بسیاری از کارشناسان روابط بینالملل اختلافات میان احزاب دموکرات و جمهوریخواه در سیاستگذاری در خصوص ایران را صرفاً تاکتیکی میدانند.
دولت آمریکا بعد از خروج از توافق هستهای برجام در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به اقداماتی تحریکآمیز مانند قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای اصطلاحاً «تروریستی» و یا ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه روی آورده است.
با این وجود، دونالد ترامپ که وعده میداد با اجرای سیاستهای سختگیرانه علیه ایران میتواند این کشور را برای عقد توافقی بهتر پای میز مذاکره بیاورد به دلیل ناکام ماندن برنامههایش در قبال ایران علیرغم تشدید تنشها، در آمریکا تحت فشار قرار گرفته است.