بعد از نخستین مناظره تلویزیونی بین نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و منتشر شدن نخستین نتایج نظرسنجی فوری بعد از این مناظره، مشخص شد مردم آمریکا به دلیل سطح پایین مناظره، جواب ندادن نامزدهای انتخاباتی به سوالات مطرحشده و خشونت کلامی موجود در این مناظره دیگر امیدی ندارند بتوانند پاسخ سوالات خود را از این مناظرهها دریافت کنند و در عین حال آنها را برای فضای انتخاباتی آمریکا مسموم میدانند. اگر چه هنوز هم کورسوی امیدی وجود داشت که مناظره انتخاباتی بین معاونان نامزدهای انتخاباتی بتواند فضا را تا حدی معقول و منطقی نشان دهد اما نتایج نظرسنجیها نشان میدهد این مناظره نیز کمکی به تشویق مردم به رأی دادن در انتخابات نکرده است و در عین حال فاصله بین پنس و هریس در نظرسنجیها به قدری کم است که عملا نمیتوان بیان کرد کدام یک از آنها برنده مناظره بوده است.
رسانههای آمریکایی هر کدام با توجه به نزدیکیشان به حزب دموکرات یا جمهوریخواه، کاملا هریس یا مایک پنس را برنده مناظره عنوان کردند و هیچ نهاد مستقلی نتوانست پیروزی هیچ کدام از ۲ نامزد معاونت ریاستجمهوری را تأیید کند. برخی رسانههای دموکرات، کاملا هریس را برنده مناظره دانستند و تعدادی از رسانههای وابسته به حزب جمهوریخواه نیز مایک پنس را از نظر قدرت کلام و منطق (البته در قیاس با دونالد ترامپ) برنده این منازعه خواندند. برخی از آنها پا را از این هم فراتر گذاشته و بیان کردند: «پنس هر کاری میتوانست برای به دست گرفتن کنترل اوضاع بعد از مناظره سراسر آشفتگی و بینظم نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری انجام داد، حالا نوبت ترامپ است که از فرصت به وجود آمده توسط پنس استفاده کند و کنترل اوضاع را به دست بگیرد».1 از این منظر تعدادی از رسانههای دموکرات و جمهوریخواه مشترکا بر این باور بودند که مساله «اوباماکر» یا لایحه بهداشت و سلامت رئیسجمهور قبلی آمریکا مهمترین نقطه عطف در مبارزات انتخاباتی ۲ نامزد فعلی خواهد بود. جمهوریخواهان نیز خود به این اعتقاد رسیدهاند که تنها سوالی که پنس نتوانست از عهده پاسخ دادن آن برآید، سوال مربوط به لایحه درمانی بود. او هیچ پاسخی در مقابل این سوال که مردمی که بیمه درمانی درستی ندارند، چطور میتوانند از خود در مقابل کرونا محافظت کنند، نداشت. این در حالی بود که دموکراتها برنامه دقیقی برای اجرایی کردن دوباره لایحه بهداشتی اوباما ارائه کردند.
اما در مقابل، اشتباه حیاتی کاملا هریس در مقابل دوربینهای زنده تلویزیونی این بود که اعلام کرد به ترامپ اعتماد ندارد و واکسنی که او برای کرونا تبلیغ کند را به هیچوجه استفاده نمیکند! این در حالی است که هر واکسنی که با تأیید سازمان غذا و داروی ایالاتمتحده راهی مراکز درمانی آمریکا شود براحتی مورد استفاده مردم قرار میگیرد و ترس از بیماری «کووید-19» ریسک تبعات بعدی ناشی از استفاده از این واکسن را در نظر مردم بسیار پایین میبرد. گفتن این جمله از طرف کاملا هریس اما بدین معنی است که مردم نمیتوانند حتی به دموکراتها هم در این زمینه اعتماد کنند، چرا که نفرت عمیق آنها از ترامپ باعث میشود حتی در صورت پیروزی در انتخابات، فرآیند تأیید واکسن را به خطر انداخته و آنها سعی کنند چنین وانمود کنند دولت جدید به دنبال واکسن جدید میرود و کاری به اقدامات انجامشده پیشین ندارد و همین مساله زمان رسیدن به واکسن را (حداقل برای آمریکاییها) بسیار طولانی میکند.
کاملا هریس البته درباره مسائل دیگر غیر از کرونا هم صحبتهایش را به نحوی بیان کرد که میتوان گفت غیر از شایعات مطبوعاتی یا ارجاع دادن به صحبتهای ترامپ که اما واگرهای زیادی درباره صحت و سقم مطرح شدن آن وجود دارد، چیز دیگری در چنته نداشت. او ترامپ را «بزرگترین شکست ریاستجمهوری در تاریخ ایالاتمتحده» نامید و بارها به این نکته اشاره کرد که ترامپ (به نوشته روزنامه نیویورکتایمز که البته تاکنون نیز تأیید نشده است) تنها 750 دلار مالیات پرداخته و 400 میلیون دلار به مردم آمریکا بدهکار است. او بیان کرد ترامپ به «علم اعتقادی ندارد» زیرا به مساله تغییرات آب و هوایی اعتقاد ندارد (که البته ترامپ چنین چیزی را مطرح نکرده اما مطرح کرده است که با وجود تغییرات آب و هوایی، آمریکا سیاستهای خود را تغییر نمیدهد زیرا کشورهای دیگری مانند چین هستند که یکی از بالاترین میزان آلایندگیها در جهان را دارند و سهم آمریکا به اندازه چین نیست). هریس مطرح کرد ترامپ کشتهشدگان در جنگ را مشتی «بازنده» توصیف کرده است و از گروههای طرفدار نازی در شارلوتسویل آمریکا حمایت کرده یا اینکه هرگز درباره دخالت در انتخابات آمریکا با روسیه و پوتین صحبت نکرده است. همه این موارد را طی 4 سال گذشته میتوان در رسانههای وابسته به لیبرالها در آمریکا به وضوح مشاهده کرد و روزنامهنگاران بیشتر از نامزدهای معاونت رئیسجمهور میتوانند در مناظرههای خود به این موارد بپردازند! مسالهای که میتوانست مطرح شود و از چشم دموکراتها دور ماند، انتقاد از رویکردها و برنامههای ترامپ بود که به عنوان یک جای خالی بزرگ و همراه با علامت تعجب در مناظرهها باقی ماند.
البته پنس نیز به نظر جمهوریخواهان در این مناظره چندان خوب و قاطع حاضر نشده است زیرا در این صورت در مقابل اتهام واردشده به ترامپ مبنی بر اینکه درباره مداخله روسیه در انتخابات صحبتی با کرملین مطرح نکرده است، او نیز باید درباره روابط خاص خانواده بایدن با چین و اوکراین صحبت میکرد. پنس با زیرکی تمام خود را از این مناقشه بیرون کشید و کار اتهامزنی در این باره را به خود ترامپ واگذار کرد. او همچنین- چنانکه انتظار میرفت- از نوع برخورد ترامپ با اعتراضات تبعیض نژادی در شهرهای مختلف آمریکا حمایت نکرد و آنطور که جمهوریخواهان از او انتقاد دارند، حاضر نشد بیان کند اعتراضات را مشتی اراذل و اوباش غارتگر انجام دادهاند.
نکته جالب در این باره اتهامات دیگری بود که تا به حال کمتر شنیده شده بود و آن اتهام پنس به بایدن درباره حمایت 30 سالهاش از چین کمونیست بود! در ساختار سیاسی آمریکا بود؛ همین یک جمله بینندگان شبکههای تلویزیونی در داخل و خارج از آمریکا را به این فکر انداخت که گویی این مناظره در دوران جنگ سرد برگزار شده است نه در دوران کنونی. او همچنین مدعی شد بایدن مخالف کشتن بنلادن بوده است و او به همراه اوباما کاری کردهاند که ایران تا ساخت سلاح هستهای تنها 4 سال فاصله دارد! او همچنین کاملا هریس را متهم کرد در دورانی که دادستان کل ایالت کالیفرنیا بوده است، کاری برای سیاهپوستان یا رفع تبعیض از آنها انجام نداده است.
اما نتیجه تمام اتهامزنیها و مناظره معاونان نامزدهای ریاستجمهوری چه بود؟ نگاهی به نظرسنجیهای انجام شده نشان میدهد برخلاف آنچه رسانهها درباره پیروزی یکی از آنها بر دیگری میگفتند، اگرچه میزان محبوبیت هریس در مقایسه با نظرسنجیهای قبلی 6 درصد افزایش داشته است و میزان افزایش محبوبیت پنس کم بوده است اما مشخص نیست بالا رفتن میزان محبوبیت به معنای رأی دادن بیشتر به نامزد دموکرات باشد.
در واقع آمارهای مرتبط با مناظره نشان میدهد مناظرههای انتخاباتی تقریبا تأثیری در میزان محبوبیت یا عدم محبوبیت نامزدهای انتخاباتی یا معاونان آنها نداشته است. این مساله چندان هم از فضای سیاسی آمریکا بعید نیست، چرا که به وجود آمدن فضای دوقطبی شدید در ماههای اخیر نمیتواند در نهایت با چند مناظره تلویزیونی که حاضران در مناظره تنها یکدیگر را به کمکاری یا خیانت متهم میکنند، تأثیری بر رأی مردم داشته باشد.
فرزانه دانایی