به این بهانه با بازیگر نقش جیسون رضاییان (مایکل هاشمیان) که از او با نام جاسوس یاد میشود، گفتگو کردیم. پیام دهکردی در این گفتگو علاوه بر بیان چالشهای بازی در یک سریال امنیتی، ورود سرمایههای مشکوک و سلبریتیها به تئاتر را نیز ارزیابی کرده است.
احمقانه است، بگوییم آسیبهای امروز جامعه تقصیر روحانی است
اخبار چهره ها _ ساخت یک سریال امنیتی، به هر حال میتواند چالشها و تبعات بسیاری را به همراه داشته باشد چراکه ممکن است، یک جناح از موضوع مطرح شده در آن خوشحال و جناح دیگر ناراحت شود و این امکان وجود دارد که طرفداران یک جناح خاص برای بازیگران آن سریال مشکلاتی را ایجاد کنند و حیات بازیگر در دنیای هنر با خطر جدی مواجه شود.
در مصاحبههایی که تا به حال انجام دادهام نیز گفتهام که گاندو در مورد نقد جریانهای آقازادگی است. در واقع ما در این مجموعه آقازادگی را تقبیح کردیم و فرقی نمیکند که این آقازاده مربوط به جناح خاصی باشد. نگفتهایم، آقازادگی مسئولان دولت؛ منظور ما همه آقازادهها هستند. احمقانه است که فکر کنیم مشکلات، معضلات و آسیبهای امروز جامعه ما متوجه دولت آقای روحانی است. این نهایت بلاهت و حماقت کسی را میرساند که به چنین تحلیل سخیفی برسد. همه ما در یک گناه دسته جمعی سهیم هستیم.
به طور ویژه نوک پیکان این حمله به سمت مدیران و سیاستگذاران کلان فرهنگی کشورمان است که در همه این سالها به رغم همه کارهای خوبی هم که در حوزه فرهنگ انجام دادهاند، اقداماتشان کافی نبوده است.
فرهنگ مثل اقتصاد نیست که وقتی شما پول نداشته باشید؛ بتوانید از برادرتان قرض کنید تا مشکل حل شود. فرهنگ را نمیتوان قرض گرفت. وقتی دچار نقص و آلوده شد، سالیانه سال طول خواهد کشید تا دوباره بتواند پانسمان شود و قد بکشد. برای ویرانی یک فرهنگ هشت تا ۱۰ سال کافی است و این اتفاق در همین سالهای اخیر بارها و بارها به انواع مختلفی افتاده است.
اگر امروز نوک پیکان ما به سمت نسل جدید بوده که چرا واژههای فارسی در حال از بین رفتن است؛ این محصول عملکرد خودمان است. ما اشتباه کردیم و باید این موضوع را قبول کنیم؛ بنابراین برای شخص من وقتی جیسون رضاییان را بازی کردم، فکرم این نبود که جیسون رضاییان را بازی کنم، در واقع فکر کردم نقش همه مدیران بیکفایت دزدی را بازی میکنم که با پولهای بیتالمال این مملکت را به توبره کشیده و بردند یا هنوز در همین مملکت با ظاهر آراسته، غلط انداز و به ظاهر موجه در مسند قدرت هستند.
در همه سالهای کاریام، بسیار شفاف و روشن دیدگاه خود را بیان کرده و گفتهام که متعلق به جناح چپ، راست نیستم؛ من متعلق به این خاک و مردم این سرزمین هستم؛ بنابراین اگر کسی یا کسانی بخواهند استنباط کنند که پیام دهکردی در حال کار کردن با فلان جناح است، باید به عقل این دوستان شک کرد چراکه هنوز زندهام و سخنگوی خودم هستم و آشکار میگویم که داستان این است.
صفر تا صد پرونده گاندو دست سپاه بوده و مستندات آن هم وجود دارد؛ اینکه میگویند این اطلاعات چرا دست دولت نبوده را من نباید پاسخ دهم؛ باید مسئولین خود این سریال و کسانی که صلاحیت دارند درباره این موضوع صحبت کنند. من بازیگر این کارم و به عنوان بازیگر سعی کردم، وظیفهام را درست انجام دهم.
تهدیدهای سیاسی در مورد تهدیدهای زندگی ما هیچ است
قاعدتا پرورش نقش در آثار نمایشی، بیشتر توسط نویسنده و کارگردان انجام میشود. ولی شما در سریال گاندو نقش شخصیتی را بازی کردید که اکنون در قید حیات بوده و از او به عنوان جاسوس یاد میشود. پیشنهاد این نقش به هر بازیگری، در همان ابتدای کار، نگرانیهایی را به همراه دارد. اینکه شاید بازی در این نقش، در روند کاری بازیگر تاثیر منفی بگذارد و سبب ایجاد خللی در زندگی شخصیاش شود. نگرانی برای قبول نقش جیسون رضاییان نداشتید؟
به هر حال ما بازیگریم و باید کارمان را انجام دهیم. به عنوان مثال اگر یک دزد را برای درمان پیش یک جراح مغز و اعصاب ببرند، نمیتواند بگوید که من این فرد را جراحی نمیکنم و بروید یکسری انسان مومن، انقلابی و پاک برایم بیاورید. به طور کل این توقع که بازیگر یک مصلح اجتماعی است که رسالتی بر دوش دارد تا جامعه را مسیحوار به سمت رستگاری ببرد، تلقی پرخطایی است که اکنون در جامعه ما زیاد شده است.
بازیگر، تنها یک بازیگری است که میتواند مولف هم باشد. به نوعی مولف اول و دوم؛ نویسنده و کارگردان هستند؛ ولی بازیگر هم میتواند مولف سوم باشد و خوانش خودش را به نقش اضافه کند. موضوعی که درباره سریال گاندو مطرح است؛ صحبتهایی است که برخی بازیگران این سریال مبنی بر بدرفتاری مردم با خودشان مطرح کردهاند. نباید به این موضوعات توجه کرد و آنها را جدی گرفت. من فکر میکنم که ما باید کار بازیگریمان را خیلی استاندارد انجام دهیم؛ مابقی موضوعات ارتباطی به ما پیدا نمیکند.
در مورد شخصیت جیسون رضاییان که در این فیلم بازی کردهام؛ باید بگویم که این شخصیت یکی از مهمترین شخصیتهای معاصر ایران و دنیا است. به هر حال اثرگذاریهای بیمانندی را گذاشته و اتفاقا خیلی با استقبال این نقش را پذیرفتم و بابت آن؛ افزایش وزن و همه کارهایی که فکر میکردم را انجام دادم تا اینکه اتفاقا بتوانیم این نقش را به بهترین شکل ممکن اجرا کنم. هراسی هم برای این موضوع وجود ندارد. تهدید یا مواردی از این دست، خیلی چیز عجیبی نیست. ما در عهد حاضر در حال زندگی کردن با تهدیدهای بزرگتر از این هستیم. به طور عام عرض میکنم؛ این تهدیدهای سیاسی که انجام میشود، در مقابل تهدیدهای زندگی ما مواردی پیش پا افتاده است.
خاوری شاخ و دم نداشت، اما دزد بود
جیسون رضاییان در سریال گاندو به عنوان یک جاسوس معرفی میشود، اما نه تنها بسیاری از بینندگان سریال از این آدم متنفر نبودند؛ بلکه شاید گاهی دلشان نیز برای جیسون (مایکل هاشمیان) میسوخت . چه میزان از این موضوع آگاهانه بوده و برای آن تلاش شده است؟
اساسا در عالم، آدم تک بعدی نداریم و همه خاکستری هستند. خود جیسون رضاییان هم حتما عاشق و فارغ شده است؛ حتما ترس، خشم، محبت، گذشت و همه این احوال را در زندگی تجربه کرده است؛ بنابراین در بازی این شخصیت نیز این موارد وجود داشته است.
زیبایی ماجرا جایی است که میبینیم؛ آدمی که تا این اندازه به این آب و خاک خیانت کرده، چقدر عادی است. این همه مدیر که خاوری هم یکی از آنها بوده، به همین منوال است. اگر چهره خاوری را ببینید؛ متوجه خواهید شد که نه شاخ و نه دم دارد، اتفاقا ظاهر سمپاتیک و با صلاحیتی داشته و ممکن است که ما او را دوست داشته باشیم، ولی دزد است. اتفاقی که باید توسط هنرمند بیفتد؛ این بوده که شخصیت را بهگونهای روایت کند که بعدهای مختلف آن دیده شود.