مراسم هجدهمین «شب کارگردان» خانه تئاتر که عصر یکشنبه ۱۰ اردیبهشت در خانه هنرمندان ایران برگزار شد به نکوداشت آتیلا پسیانی بازیگر و کارگردان باسابقه و مطرح تئاتر ایران اختصاص داشت.
در این مراسم که با حضور چهره‌های هنری در تالار شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد، محمد سلوکی به عنوان مجری مراسم حضور داشت.
شهرام گیل‌آبادی رییس انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران اولین سخنران مراسم بود. وی بیان کرد: این برنامه به مناسبت زاد روز استاد سمندریان هر ساله در اردیبهشت تئاتر ایران برگزار می‌شود.
گیل‌آبادی در ادامه به قرائت متنی درباره وضعیت این روزهای تئاتر و بی‌درایتی و بی توجهی مدیران و مسئولان نسبت به تئاتر پرداخت و گفت: تئاتر نقاد است و پرسشگر و سر سازش با هیچ پلشتی ندارد. کج‌اندیشان باید از تئاتر بترسند.
وی متذکر شد: تئاتر روزهای سختی را سپری می‌کند. انجمن به سختی کار صنفی را در دستور کار خود قرار داده است. آینده جامعه را مردم و ریشه مردم را فرهنگ و ریشه فرهنگ را تئاتر شکل می‌دهد. هیچ جریانی قادر حرکت تقابلی خیر و شر در تئاتر را متوقف کند.
سپس بخش‌های از مستند «سیمای یک کارگردان» که گفتگویی با علی. رفیعی بود پخش شد.
در ادامه آرش دادگر کارگردان تئاتر و از اعضای هیأت مدیره انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران نیز روی صحنه حضور پیدا کرد و گفت: درباره هنرمندی صحبت می‌کنم که همیشه دوست‌داشتنی است و همیشه لبخند به لب دارد و با ذهنی خلاق به واقع از هیچ تئاتر می‌سازد؛ حمید پورآذری.
سپس تصاویری از اجراهای متعدد حمید پورآذری کارگردان تئاتر پخش شد.
در این بخش پیام تصویری علی رفیعی برای آتیلا پسیانی و همچنین حمید پورآذری پخش شد و رفیعی از این ۲ هنرمند به عنوان هنرمندانی نام برد که همیشه به جوانان توجه ویژه داشته و دارند.
در ادامه لوح تقدیر انجمن به حمید پورآذری تقدیم شد. پورآذری در میان تشویق ممتد حاضران در سالن روی صحنه حضور پیدا کرد ولوح را با حضور پرویز پرستویی، هادی مرزبان، مسعود دلخواه، کوروش نریمانی و هدایت هاشمی دریافت کرد.
در این بخش قطعه‌ای موسیقیایی با صدای حمیدرضا ترکاشوند اجرا شد.
سپس محمد رحمانیان کارگردان مراسم روی صحنه حضور پیدا کرد و از پرویز پرستویی خواست روی صحنه بیاید و صحبت کند.
پرستویی گفت: خوشحالم که امروز در خانه امن هستم که در آن بزرگ شده‌اند. آخرین نمایشی که حضور داشتم نمایش «فنز» حضور داشتم که بسیار موفق بود. حسادت‌ها شروع شد و گفتند که بازیگر سینما آورده تا موفق باشد.
وی یادآور شد: من بیش از ۵۰ فیلم در کارنامه کاری خودم دارم ولی همچنان تعداد کارهای تئاترم بیشتر است و آخرین کارم هم در تئاتر خواهد بود.
سپس از ۲ تجربه تصویری خود با آتیلا پسیانی یاد کرد و از او به عنوان یکی از چهره‌های مهم تئاتر ایران نام برد.
پرستویی تصریح کرد: سردمداران مملکت باید دست هنرمندان را ببوسند که اینگونه خالصانه و صادقانه برای مردم کار کردند و در کنار مردم محکم ایستادند. امیدوارم روزی حال مردم خوب شود تا ما هم کار کنیم. هنر شغل ما نیست زیرا به هر قیمتی کار نمی‌کنیم.
بعد از این سخنان تصاویری از سنین مختلف آتیلا پسیانی و همچنین نقش‌آفرینی‌های وی پخش شد.
در این بخش محمد صالح‌علا پشت تریبون رفت و گفت: چند سالی هست که خانه‌نشین شده‌ام و خوش می‌گیرد ولی خانه‌نشینی باعث فراموشی هم می‌شود و الان نمی‌دانم چه بگویم. در دوران مدرسه وقتی بچه‌ها عاشق می‌شدند برای‌شان نامه‌های عاشقانه می‌نوشتم. دشواری زمانی بود که چند نفر عاشق یک نفر می‌شدند. الان هم برایم دشوار است که درباره فردی که دوستش دارم صحبت کنم.
وی یادآور شد: در جوانی نمایش کار می‌کردند ولی منتقدان و هنرمندان تئاتر من را سرزنش می‌کردند و با من زاویه داشتند در حالی که من نمایش مفهومی کار می‌کردم و تئاتر کار نمی‌کردم. عباس جوانمرد، سعید سلطان‌پور و جمیله شیخی از هنرمندانی بودند که حامی‌ام بودند.
صالح‌علا درباره آتیلا پسیانی یادآور شد: آتیلا به لحاظ سنی کوچک‌تر ولی به لحاظ فکری از من بزرگ‌تر است. ما دوران خوب و فراموش‌نشدنی با هم داشتیم.
فاطمه معتمدآریا دیگر هنرمندی بود که درباره آتیلا پسیانی صحبت کرد. وی گفت: شناختم از آتیلا پسیانی به‌گونه‌ای است که گویی از همان دوران نوزادی او را می‌شناختم. اولین خاطراتم از آتیلا به حضورم در هنرهای زیبای دانشگاه بود. همیشه یک نفر را می‌دیدم با تی‌شرت مشکی، صورتی جذاب و کتاب در دست جلوی در دانشکده بود، وی آتیلا بود.
وی تأکید کرد: خلاقیت و نبوغ آتیلا من را به او جذب کرد. با وجود عشقی که میان ما هست تعداد تجربیات مشترکی که با هم داریم بسیار کم است. آتیلا مجموعه‌ای از آفرینش و هندسه ذهن او مملو از عاطفه است و درونش مثل گل محمدی خوشبو است و دیگران را جذب می‌کند.
در ادامه رضا کیانیان نیز به ایراد سخنانی پرداخت و گفت: خوشحالم در شب کارگردانان از بازیگران دعوت کردید صحبت کنیم. این همبستگی شکل گرفته در میان تئاتری‌ها بسیار میمون است.
وی تأکید کرد: آتیلا ۲ نسل از تئاتر را به هم متصل کرد که اگر نبود این اتفاق مهم در تئاتر ایران شکل نمی‌گرفت. آتیلا بعد از انقلاب به کار خود ادامه داد و شکفتگی و رشد تئاتر تجربی مدیون آتیلا است و اگر بگوییم پدر تئاتر تجربی ایران است بیراه نگفته‌ایم.
کیانیان متذکر شد: متأسفانه ما در ایران همدیگر را نمی‌شناسیم ولی برای هم هوار می‌کشیم. ما باید همدیگر را بشناسیم و این کار راانجمن‌های صنفی باید انجام دهند.
وی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: در سینمای ما قهرمان نداریم و شکست می‌خوریم. ما در سینمای‌مان شادی و همچنین رویا نداریم. ما تئاتری‌ها مجبوریم شادی و رویا داشته باشیم و در زندگی‌مان قهرمان باشیم.
محمد چرمشیر دیگر چهره‌ای بود که روی صحنه حضور پیدا کرد. وی گفت: شب درخشانی است و پر از خاطره از مرد بزرگی به نام آتیلا پسیانی. اما از سال ۷۰ که با آتیلا بودم از ناعدالتی‌ها بگویم. اگر این نکوداشت یعنی پذیرش نگاه و عملکرد آتیلا پسیانی است گذشت ۴ دهه برای این پذیرش خیلی دیر است. آتیلا پسیانی عاشق جوانان است و ۴ دهه گذشت زمان برای پذیرش او دیر است. آتیلا بسیاری از جوانان را به فرزندی پذیرفت علیرغم آنکه آنها پدرکشی کردند.
وی تأکید کرد: نقش آتیلا پر تئاتر ایران بسیار مهم است. اینکه همدیگر را فارغ از هر نگاهی بپذیریم را آتیلا در تئاتر ایران نقش بست.
چرمشیر در ادامه به ذکر یک جمله طنز «یه جای کار می‌لنگه» از پسیانی پرداخت که هر موقع فردی از کار او تعریف می‌کرد می‌گفت.
سپس بهرام رادان نیز درباره پسیانی گفت: کنار کسی را سراغ دارم که ظاهر و باطنش با هم یکی است. من در ۲۳ سال گذشته هم افتخار همکاری و رفاقتش را داشتم. امیدوارم سال‌های سال در کنار خانواده‌ات شاد و سلامت باشی و تولدت مبارک آتیلا عزیز.
نوید محمدزاده نیز از دیگر چهره‌هایی بود که از آتیلا پسیانی گفت. وی یادآور شد: برای من‌حکم پدر، رفیق، برادر بزرگ، کارگردان و معلم هستید آتیلای پسیانی. خیلی از تو یاد گرفتم و افتخار می‌کنم که با تو همکاری کردم.
محمد رحمانیان طی سخنان کوتاهی در این بخش از مراسم گفت: درست است که این نکوداشت دیر است. همیشه دیر است ولی ما تلاش‌مان را کردیم.
وی از فاطمه نقوی همسر آتیلا پسیانی درخواست کرد روی صحنه حضور پیدا کند و از آتیلا بگوید
وی یادآور شد: ما ۴۵ سال با هم زندگی کردیم. ما با هم بزرگ شدیم. همیشه با هم مثل بچه‌ها بازی کردیم چون آتیلا یک کودک عاشق است. او عاشق به کار و زندگی است و کودک درونش بسیار قوی است.
سپس صدرالدین زاهد بازیگر و کارگردان تئاتر نیز به ذکر خاطراتی از کارگاه نمایش و همکاری با آتیلا پسیانی پرداخت. وی گفت: تئاتر ما زندانی است. امیدوارم روزی تئاتر ما آزاد شود.
در ادامه مدالیوم انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران به آتیلا پسیانی تقدیم شد.
وی در این بخش تصریح کرد: علیرغم نکاتی که دوستان درباره من گفتند، عمیقاً به فکر فرو رفتم. اتفاقاتی که طی ۵ دهه تئاتر رخ داد تلخ و شیرین و شور و خیلی عجیب و قریب بود. دلمان می‌خواست جوانان زیادی را پرورش دهیم. وقتی گروه تئاتر «بازی» شروع به فعالیت کرد هیچ گروهی کار تجربی نمی‌کرد. خیلی فحش و ناسزا شنیدیم و الان خیلی خوشحالم که تعداد زیادی گروه‌های تئاتر تجربی در حال فعالیت هستند.
سپس پسیانی با حضور اکبر زنجانپور، ابراهیم حقیقی، سیروس الوند، محمد چرمشیر، محمد صالح‌علا، شهرام گیل‌آبادی، صدرالدین زاهد، فاطمه معتمدآریا و فاطمه نقوی مدالیوم و نشان انجمن را دریافت کرد.
ستاره پسیانی در این بخش از مراسم در حالی که کیک تولدی را برای پدر خود روی صحنه آورد، تأکید کرد: ۳۷ سال افتخار داشتم دخترش و ۳۲ سال افتخار داشتم بازیگرش باشم. مرسی بابا.
