حسین رفیعی به عنوان مجری و بازیگر تلویزیون، چهره شناختهشدهای است و نیازی به معرفی ندارد. او که این روزها پس از مدتها نسبتا پرکار شده، در شبکه3 سریال «پلاک ۱۳» و در شبکه نسیم برنامه «ایستگاه» را روی آنتن دارد و در نمایش خانگی هم با سریال «نارگیل» دیده میشود. رفیعی در پاسخ به پرسشهای خراسان مبنی بر غیبت برنامههای طنز و شاد روی آنتن، از تلویزیون دفاع می کند و با وجود آن که تا هفته پیش، «پلاک 13» از معدود برنامههای طنز روی آنتن بود اما عملکرد تلویزیون را در این زمینه، کافی و مناسب میداند. این در حالی است که جای برنامههای طنز در آنتن صداوسیما آنقدر خالی است که مسئولان این سازمان طی روزهای گذشته به پخش مجدد سریالهایی همچون «زیرخاکی» برای پر کردن این خلاء رو آوردهاند. به بهانه پخش «پلاک 13» و در حالی که بعد از مدتی نسبتا طولانی، یک سریال طنز در تلویزیون پخش میشود، به سراغ این بازیگر باسابقه رفتیم.
نسبت به قبل کمتر در تلویزیون حضور دارید. دلیلش چیست؟
این سوال را خیلیها میکنند ولی من کم کار نبوده ام. من همین الان که در تلویزیون سریال «پلاک 13» پخش می شود، در نمایش خانگی سریال «نارگیل» و در شبکه نسیم هم برنامه «ایستگاه» را دارم. فکر میکنم در گذشته 4 یا 5 شبکه فعال داشتیم و مردم هم به جز تلویزیون، سرگرمی زیادی نداشتند و حوصله بیشتری برای تماشای تلویزیون داشتند اما الان بیشتر سرگرمی آدم ها از تلفن همراه داخل جیب شان تامین می شود. آدم ها اخبار را در فضای مجازی دنبال میکنند و در همان جا سرگرم می شوند. پلتفرمهای نمایش خانگی هم هرروز برنامه های مختلفی دارند. این اتفاقات باعث شده تا مردم به صورت انتخابی و کمتر از قبل، تلویزیون ببینند و فکر کنند ما کم کار هستیم. من شاید کمی گزیده تر کار کردم و به هر برنامه ای نرفتم اما در این مدت چند فیلم سینمایی و سریال و چند اجرا داشتم.
از جزئیات سریال «پلاک ۱۳» بگویید. آیا الان هم مثل قبل پروتکلهای بهداشتی در تصویربرداری رعایت میشود؟
در فیلم برداری سریال خیلی جلو نیستیم و هرروز کار میکنیم تا به پخش برسیم. در این یکی دو سال مدام از کادر درمان تقدیر میکنیم. من میخواهم از همکارانم دفاع کنم که همگی حتی در پیک های کرونا تلاش کردند تا چرخ هنر و فرهنگ کشور بچرخد و مردم سرگرم باشند. متاسفانه در خیلی از پروژهها کسانی را داشتیم که بر اثر کرونا جان خودشان را از دست دادند ولی زندگی جریان دارد و من و همکاران بازیگر، امیدمان این است بدون بیماری کارمان را انجام دهیم. خدا را شکر همه همکاران واکسن زدهاند اما همچنان پروتکل ها را رعایت میکنیم. نزدیک دو ماه است که کار میکنیم و تاکنون هیچ مبتلایی نداشته ایم.
در چند سال اخیر، انتقادی که به تلویزیون وارد می شود، این است که برنامه های طنز و سرگرمی زیادی ندارد. سریال «پلاک ۱۳» می تواند این خلأ را جبران کند؟
این آمار را بر چه اساس و مبنایی می گویید؟ این ها آمار مطمئنی نیست. طنز بوده ولی شاید طبق سلیقه شما نبوده است. ما در این مدت، «بوتیمار» و «نون خ» را داشتیم. سازمان عریض و طویل صداوسیما که نمی تواند همه بودجه اش را برای کارهای طنز بگذارد. اگر هم همه سریال ها طنز باشد، یک نفر دیگر پیدا می شود و می گوید که چرا تنوع نداریم؟ ما رسانه ملی هستیم. شما در پلتفرم های نمایش خانگی می توانید انتخاب کنید چه نوع فیلم یا سریال یا کاری را ببینید ولی در رسانه ملی عموم مردم حق دارند در شبکه های مختلف، برنامه های مختلفی را ببینند.
به عنوان بیننده، این طور حس می شود که در ماه ها و حتی سال های اخیر، تعداد برنامه های سرگرم کننده بسیار کم بوده است.
ما یک سری شبکهها داریم که همه جور برنامه ای را پخش می کنند. شبکه های یک، دو و سه جدول پخش محدودی دارند و نمی توانید با سلیقه خودتان عملکرد این ها را قضاوت کنید. شبکه هایی مثل آی فیلم و تماشا و کودک و... چون محتواهای مشخصی پخش می کنند، مردم می توانند اوقات فراغت شان را با برنامه تنظیم کنند و آن ها را ببینند ولی در شبکه های یک، دو و سه، مخاطبان نمی توانند اینطور باشند چون همه جور برنامه ای پخش می شود. برای قضاوت درست باید همه نظرات و شکل و محتوای شبکه ها را ارزیابی کرد.
یعنی شما عملکرد صداوسیما در تولید برنامه های سرگرمی را راضی کننده میبینید؟
من فرزند صداوسیما هستم و سال هاست در این مجموعه کار میکنم. جانبداری یک طرفه نمی کنم ولی میگویم که رسانه ملی ما در مقایسه با کشورهای دیگر یک سر و گردن بالاتر است. به دلیل این که تلویزیون در تمام این سال ها، بهرغم بودجه کم، توانسته با اسپانسرها و تأمین درآمد، خودش را اداره کند. این که می گویید مخاطب یک توقع دیگری دارد، بر چه مبنایی است؟ خیلی از مردم امکان دسترسی به نظر دادن ندارند. شما یک نقدی به صداوسیما دارید و باید آن را بین مدیران مطرح کنید. من به عنوان کسی که در این مجموعه کار می کنم و به واسطه آن مطرح شده ام، هیچ وقت به آن نقدی نخواهم داشت. مثل این که من به نشریه و رسانه شما ایراد بگیرم. قطعا شما از سیاست های رسانه تان دفاع میکنید. در صورتی که مدیریت مجموعه شما باید به این انتقاد پاسخ بدهد. اگر مدیران تلویزیون برای شما توضیح دهند که در چه شرایطی کار می کنند و شما شرایط مان را با کشورهای دیگر مقایسه کنید، قطعا به راحتی نمی گویید که صداوسیما در این سال ها موفق نبوده است همچنان که در همه این سال ها تلویزیون همچنان جذاب ترین و محبوب ترین رسانه بین مردم است. این را من نمیگویم، خیلی از دوستان در ورزش و سینما بودند اما ترجیح دادند که در یک برنامه تلویزیونی دیده شوند.
هم اجرا و هم بازیگری را تجربه کردید. خودتان را بیشتر مجری میدانید یا بازیگر؟
باید رشته های دیگر را هم به این ها اضافه کنید. رشته تحصیلی ام نقاشی است و اطرافیان می گویند تو مجری، بازیگر یا نقاش هستی؟ من فقط حسین رفیعی هستم. در همه بخش هایی که اجرا و کار کردم، حسین رفیعی بودم و مثل بعضی ها هیچ مرزبندی برای اجرا و بازیگری قائل نمی شوم. بعضی از همکاران ما برای تئاتر، بازیگری و اجرا، خط و مرزهایی را مشخص می کنند ولی به نظرم کار هنر اصلا مرز ندارد. مثل چاپلین که در نقاشی، موسیقی، نویسندگی، کارگردانی و بازیگری کار می کرد و میگفت این ها عشق و زندگی و کار من هستند. من هم همین طوری هستم و مثل همه زندگی میکنم و دنبال علاقه ام می روم که هنر است. تا زمانی که بتوانم در تلویزیون باشم، کارم را انجام می دهم و اگر نتوانم، نویسندگی یا نقاشی می کنم.
از مصاحبه ها و گفتوگوهای تلویزیونی این طور می فهمیم که هنرمندان دوست ندارند از رشته های دیگر کسی در کارشان دخالت کند. به نظر شما اینطور نیست؟
ورزش و هنر، حق و سهم همه مردم دنیاست. اصلا این طور نیست که کسانی تافته جدابافته باشند و یک سری کارهای هنری یا ورزشی را انجام بدهند. هرکس هرکاری یاد دارد، عرضه می کند و قیمت آن را مخاطبانش تعیین می کنند. مثلا هرکس در هر رشته تحصیلی و شغلی که دچار مشکل معیشتی می شود، به صورت پاره وقت در سطح شهر چند مسافر هم جابهجا می کند. هیچ کس نمی گوید چرا چنین کاری انجام می دهد، چون این فرد توانایی رانندگی دارد و به پول آن نیاز دارد. البته از جهتی اگر در همه رشته ها اتحادیه و متولی وجود داشته باشد، شاید قانونی تصویب کنند که حتما باید تخصص و توانمندی داشته باشید تا بتوانید وارد حرفه ای بشوید. مثلا وقتی کسی یاد ندارد موی کسی را اصلاح کند، نتواند آرایشگاه بزند. این مقداری به سیاست های دولت ها برمیگردد اما در سیستم ما وقتی یک آدم معروفی مخاطبان بیشتری دارد، ترجیح تهیه کننده ها هم این است که برنامه شان با او دیده شود. آن ها دنبال کسی میگردند که مخاطب بیشتری داشته باشد. کما این که در این سال ها محبوبیت و توانمندی بر اساس دنبال کننده های فضای مجازی تعیین می شود. کسی کاری ندارد که این ها واقعی یا تقلبی هستند و فقط به عدد دنبال کننده نگاه می کنند.
مصطفی میرجانیان